Charlotte Bronte I Jej Siostry Śpiące | Autor: Eryk Ostrowski

Charlotte Brontë przyszła na świat w XIX wieku w angielskiej rodzinie. Miała czwórkę rodzeństwa, z czego każdy zasłynął czymś w świecie sztuki. Niezbyt długo Charlotte pocieszyła się matką, ponieważ gdy dziewczynka miała 5 lat, matka zmarła na nowotwór. Ojciec objął probostwo a Charlotte wraz z siostrami Emily Marią i Elizabeth zostały posłane do szkoły dla córek pastorów. W szkole panowały okropne warunki, co przełożyło się na zdrowie naszej bohaterki. Rygorystyczne i złe warunki panujące w szkole przyczyniły się również do śmierci dwóch sióstr Charlotte, z powodu gruźlicy.

W wieku 26 lat, Charlotte i Emily postanowiły wyjechać do Brukseli, aby zapisać się tam do szkoły z internatem. W zamian za możliwość mieszkania tam i żywienia się, Charlotte uczyła języka angielskiego a Emily nauczała muzyki. Była wdzięczna swoim chlebodawcom: Constantinowi Heger i jego żonie, do tego stopnia, że zakochała się w mężczyźnie. To co się wtedy wydarzyło między tym dwojgiem, stało się inspiracją do napisania dwóch powieści: The Professor i Villette.

Rok 1854 przyniósł naszej Charlotte czas małżeństwa z Arthurem Bell Nichollsem, który był wikariuszem w parafii jej ojca. Rok później pisarka zaszła w ciążę, ale niestety wkrótce zmarła wraz z nieradzonym dzieckiem. Istnieją dwie prawdopodobne przyczyny śmierci Charlotte. Jedną z nich jest gruźlica a drugą odwodnienie i niedożywienie przez nadmierne wymioty i nudności występujące u kobiet w ciąży.

Powyższe informacje są streszczeniem danych o Charlotte Brontë, jakie znalazłam w sieci. Nie jest ich dużo. Wyobraźcie sobie teraz, że Eryk Ostrowski napisał obszerną biografię tej pisarki na ponad 600 stron, więc jak ogromną wiedzą musi dysponować na temat rodziny Brontë. Zatem zamiast szukać w Internecie, warto sięgnąć po te kompendium wiedzy. Jestem pełna podziwu dla autora za pracę jaką włożył w przygotowanie tej książki, bo zdecydowanie jest ona ogromna i to nie było lada łatwe wyzwanie.

W książce znajdziemy wiele obrazów, dokumentów, zapisków, które dają nam ogromny obraz życia Charlotte i jej rodziny. Ostrowski dokładnie scharakteryzował każdą postać, oczywiście z naciskiem na Charlotte, tak dobrze, że niemal czułam się jakbym właśnie była naocznym świadkiem w tej epoce.

Jest to wybitne dzieło, po które należy sięgnąć. Pokazuje nam ile Charlotte poświęciła dla swojej pasji, ile wycierpiała i jak zdolną pisarką była. Bez tych wszystkich doświadczeń nie powstałyby klasyki literatury, które znane są na całym świecie.

Jakby tego wszystkiego było mało, należy dodać, że wydanie tej książki jest wprost genialne, przepiękne i nic tylko się zachwycać. Uważam, że Wydawnictwo MG, słynie z pięknych okładek i w tej materii nie ma mu równego. Twarda okładka, cienki i delikatny papier, czcionka, która nie męczy oczu i jeszcze ilustracje, które zachwycają.

Nie pozostaje mi nic innego, jak zachęcić wszystkich fanów rodziny Brontë, do sięgnięcia i zapoznania się z obszerną biografią tej rodziny. Jeśli jednak nie znacie żadnego ich dzieła, to gwarantuję, że po przeczytaniu tej książki, natychmiast sięgnięcie po jedną z książek słynnych sióstr.

Ja osobiście znam tylko jedną powieść Charlotte, jaką jest Dziwne losy Jane Eyre, ale wiem, że to nie jest koniec mojej przygody z tą autorką i jej siostrami. Dlaczego? Bo Charlotte to kobieta intrygująca, ciekawa i doświadczona przez życie, co wpływa na jej książki idealnie.

"Brontë skutecznie zacierała ślady. Starała się sama nadać rysy swojemu portretowi, któremu my, potomni, będziemy się przyglądać i który będziemy podziwiać".

Charlotte, Emily i Anna Brontë to postacie literackiego świata, które od wielu lat fascynują kolejne rzesze literaturoznawców, historyków i zwykłych miłośników twórczości trzech sióstr. Publikacja, o której dzisiaj chciałabym wam opowiedzieć jest wyjątkowa. Jej autor bowiem niepostrzeżenie zasiewa w czytelniku ziarno niepewności w postaci pytania: "Czy autorką wszystkich książek sióstr Brontë może być wyłącznie Charlottte?" Trzy siostry, jedna literacka zagadka.

Eryk Ostrowski to urodzony w 1977 r. poeta, prozaik, eseista i redaktor. Autor siedmiu książek poetyckich i ponad dwudziestu opracowań. Ostrowski jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, może poszczycić się współpracą z takimi poetkami jak Urszula Kozioł, Joanna Salamon czy Marianna Bocian. Obecnie mieszka w Warszawie.

"Charlotte Brontë i jej siostry śpiące" to ponad sześćset stronicowa biografia sióstr Brontë, w której Eryk Ostrowski poddając analizie życie trzech pisarek wszech czasów, stara się uprawdopodobnić tezę, jakoby jedyną autorką wszystkich powieści wydanych przez siostry była Charlotte. I to właśnie na tej postaci, autor skupia się najbardziej. Publikacja składająca się z czternastu rozdziałów zawiera nie tłumaczone dotąd na język polski listy Emily i Anne, wiele rycin, obrazów i dokumentów. Jak można się przekonać tajemnica wrzosowisk Haworth jest nadal żywa i obecna we współczesnym świecie. I nadal intryguje.

W celu poddania w wątpliwość autorstwo książek, które powszechnie uważa się za dzieła trzech sióstr, autor przedstawia czytelnikowi nieznany dotychczas profil autorki "Jane Eyre". Jej życie bowiem jak się okazuje pełne było skrywanej namiętności i niespełnionych pragnień dotyczących mężczyzn obecnych w jej życiu. Eryk Ostrowski stara się udowodnić, iż we wszystkich książkach sióstr Brontë, oprócz podobnego stylu zauważyć można również nawiązania do życia samej Charlotte. Co więcej, autor przytacza dość ciekawy fakt w obliczu swojej dość kontrowersyjnej tezy. Mianowicie, nikt nigdy nie widział rękopisów książek Emily i Anne, wszystkim bowiem zajmowała się sama Charlotte. Eryk Ostrowski na podstawie dostępnych informacji i własnych domysłów prowadzi do skonstruowania wniosku o jednej autorce wszystkich książek. Trzeba przyznać, że w dużej mierze teza ta poparta jest jedynie przypuszczeniami, którymi autor wręcz zarzuca odbiorcę swojej publikacji. Z pewnością teoria zrodzona na łamach książki jest skuteczną polemiką z istniejącą legendą genialnych sióstr. Autor nieodwołalnie wzbudził moją ciekawość i swoistą niepewność w tym temacie. Niemałego smaczku dodaje również informacja, jakoby Charlotte umiała tworzyć anagramy, które według Michele Carter, zawierają jej powieści i ukazują tym samym zatuszowaną prawdę o jej życiu. Niestety już nigdy nie dowiemy się jaka jest prawda, gdyż Charlotte skutecznie zadbała o powodzenie legendy swojej rodziny.

Trzeba przyznać, że Eryk Ostrowski pisząc biografię, wykonał iście syzyfową pracę. "Charlotte Brontë i jej siostry śpiące" to bowiem zbiór wielu tekstów źródłowych, które ukazują nam odmienione oblicze rodziny Brontë. Najbardziej szokującym jest jednak przedstawienie postaci samej Charlotte, tak innej niż znany nam obraz kobiety oddanej wyłącznie pisaniu. Autor w swojej książce bardzo często odwołuje się równie do opinii innych badaczy zajmujących się życiem tej rodziny. To dobry zabieg, pozwalający na różnorodność interpretacyjną.

Na uwagę zasługuje niewątpliwie bardzo udane wydanie samej publikacji. Twarda obwoluta, dobrej jakości papier, plus duża ilość wplatanych w tekst Eryka Ostrowskiego cytatów, wierszy, ilustracji, zdjęć i akwareli. Do tego wszystkiego na końcu książki zawarto kalendarium porządkujące dzieje rodziny Brontë, pełniące funkcje swoistej wiedzy w pigułce. Na końcu biografii znajdziecie również apendyks, w którym między innymi zawarto przedmowę do książki "Wichrowe wzgórza".

Publikacja Eryka Ostrowskiego nie odpowiedziała na pytanie czy autorką wszystkich książek sióstr Brontë jest w rzeczywistości wyłącznie Charlotte. Nie odpowiedziała, gdyż prawda została na zawsze ukryta przed światem wraz ze śmiercią autorki "Jane Eyre". Autor jednak przy pomocy poetyckiego języka i własnych przemyśleń, przedstawił czytelnikom kawałek innego świata. Świata, w którym być może Charlotte była najprzebieglejszą autorką swoich czasów jaką znamy, a powieści sióstr stanowią odpowiedź na pytanie postawione przez autora. Jeżeli chcecie zweryfikować swoją opinię w temacie przypuszczalnej mistyfikacji zaplanowanej przez Charlotte Brontë, zachęcam do lektury. Książka na pewno skłania do szeroko pojętej polemiki.

"Możliwe, że były trzy genialne siostry.

Możliwe, że była jedna, która przekonała pozostałe, by uległy jej pomysłowi i biblijnie obdzieliła je talentami".

Charlotte Brontë zna każdy.

Nie, stop. To Jane Eyre czy Catherine Earnshaw znają wszyscy. Charlotte Brontë nie zna tak naprawdę nikt - i nawet kiedy po lekturze jej biografii przestała być dla mnie wyłącznie imieniem i nazwiskiem, a stała się prawie znajomą osobą, są to tylko pozory. A pozory były chyba jednym z ulubionych słów najstarszej panny Brontë. Prawdą jest, iż światu postanowiła odkryć zaledwie rąbek swojej tajemnicy. I pewne jest, że nikt nie dowie się więcej, niż autorka "Jane Eyre" chciała ujawnić. Charlotte była bowiem bardzo, bardzo uparta - i przez to na zawsze zostanie zawoalowana tajemnicą. Czyż nie jest to jednak cena nieśmiertelności?

Po raz pierwszy w ciągu swojej czytelniczej "kariery" miałam styczność z biografią. Przedtem omijałam gatunek ten szerokim łukiem, gdyż nieodmiennie kojarzył mi się z czymś nudnym, może nawet pod pewnym względem sztywnym. Nic bardziej mylnego!

Eryk Ostrowski pisze bardzo ciekawie, nie można się nudzić czytając "Charlotte Brontë i jej siostry śpiące". Życie autorki "Villette" przedstawia w sposób naturalny, a przy tym poruszający. Doskonale wprowadza nas w pełen konwenansów i obłudy świat najstarszej siostry Brontë. Doceniam też fakt, iż musiał się naprawdę nad swoim dziełem napracować - w książce co kilka stron możemy znaleźć jakiś obraz, zdjęcie lub rękopis spod ręki Charlotte; niemal na każdej stronie widnieje - czasem nawet przetłumaczony przez Ostrowskiego - list tejże autorki. W którymś momencie zaciera się ta szczególna granica i aż dziwne się wydaje, że Brontë nie żyje od 160 lat. Tak naturalna staje się jej obecność w świecie, w naszym życiu.

Ten akapit pewnie ucieszy wielu z Was. Chodzi mi o to, że - tak, w małym stopniu, ale wszystkiego mieć nie można - maska tajemniczości wreszcie opadła. Charlotte zamieniła się w żywą postać - co więcej, bardzo złożoną, skomplikowaną i w pewnej mierze wywołującą współczucie postać. Jednak pod innymi względami wzbudzającą też podziw, szacunek, i całą paletę innych emocji.

Autor nakreśla nam całą historię Brontë - szczegóły dotyczące jej uczuć, cech, miłostek i prawdziwych miłości, a także więzów z siostrami. Ten ostatni temat wydał mi się szczególnie interesujący. Nie chcę niczego zdradzać, ale książka zagłębia się w kwestię, czy to aby na pewno Emily oraz Anne napisały "Wichrowe wzgórza" czy "Agnes Grey".

Choć biografia zdecydowanie skupia się na najstarszej siostrze, to i te wspomniane przed chwilą młodsze, nie zostają pominięte. Żałuję, że niemalże nic nie wiadomo na temat EmilyBrontë, bo również i ona wydaje mi się naprawdę godną przybliżenia personą (ktoś się dziwi? W końcu to moja imienniczka!).

Lektura przewiduje też czas na refleksje. Straszne dzieciństwo autorki "Jane Eyre", kształtowanie się jej charakteru, myśli "co ja bym wtedy zrobiła"... no i najważniejsze - co musiało się dziać w jej głowie, że powstały w niej takie historie?

"Charlotte Brontë i jej siostry śpiące" to książka doskonała. Wciągnęła mnie bardziej niż niejeden thriller, a wzruszyła mocniej niż wiele romansów. Muszę, po prostu muszę przeczytać te kilka dzieł pióra sióstr, które są wciąż przede mną - zdaje sobie jednak sprawę, że nie będę umiała patrzeć na nie inaczej niż przez pryzmat tej biografii. Polecam, gorąco polecam.