Tajemnica Ołtarza Gandawskiego | Autor: Karl Hammer

Karl Hammer jest holenderskim dziennikarzem śledczym, fotografem i pisarzem - autorem dwóch książek podejmujących tematykę grabieży dokonywanych przez nazistów w czasie II wojny światowej.

W "Tajemnicy ołtarza gandawskiego" autor powołuje się na wywiad z niejakim Tomem R. - holenderskim historykiem sztuki, który w czasie wojny i tuż po jej zakończeniu współpracował z CIA i MI5 uczestnicząc w śledztwie związanym z nazistowskimi kradzieżami dzieł sztuki oraz poszukiwaniu i inwentaryzowaniu skarbów odzyskanych przez aliantów.

Kiedy na terenie rozległych kopalni soli otaczających alpejską wioskę Altaussee, wśród tysięcy zrabowanych przez hitlerowców dzieł sztuki Tom natrafia na fragment słynnego ołtarza van Eycków skradziony z gandawskiej katedry, postanawia poznać bliżej jego niezwykłą historię.

W 1934 roku w katedrze św. Bawona w Gandawie miała miejsce zuchwała kradzież dwóch fragmentów ołtarza "Adoracja Baranka Mistycznego" braci van Eyck. Jeden z nich niebawem został odnaleziony, natomiast drugi, zatytułowany "Sędziowie Sprawiedliwi", zaginął bez śladu. Bezskuteczne okazały się działania nie tylko holenderskiej policji, lecz także hitlerowskich okupantów.

Kiedy w ręce Toma przypadkowo wpadają kopie akt i raportów policyjnych oraz obszerna dokumentacja sporządzona przez Niemców dotycząca poszukiwań zaginionego ołtarza, bardzo szybko odkrywa, że w śledztwo zaangażowany był sam Heinrich Himmler - znany ze swego zainteresowania okultyzmem i mistycyzmem. Sugeruje to, że skradzione malowidło przedstawiało nie tylko wielką wartość artystyczną, lecz zawierało utajnione wskazówki dotyczące miejsca ukrycia "arma Christi", broni Chrystusa, która umożliwiłaby objęcie władzy nad światem. Jednak aby odczytać ukryte przesłanie, dzieło van Eycków musi być kompletne.

Tom analizuje dostępną dokumentację, materiały źródłowe i przekazy historyczne związane z początkami chrześcijaństwa, podróżuje po świecie śladem swych odkryć, bada okoliczności powstania ołtarza oraz jego bogatą symbolikę - aż wreszcie wpada na nowy, zaskakujący trop...

"Tajemnica ołtarza gandawskiego", choć tematyką nawiązuje do "Kodu Leonarda da Vinci" Dana Browna, zasadniczo się odeń różni. Hammer podchodzi do rzeczy w sposób bardziej naukowy unikając taniej sensacji i krzykliwych spekulacji. Przytacza udokumentowane fakty historyczne oraz rzetelne wnioski z pogranicza nauki, religii i historii, które w znaczący sposób czynią opowieść bardziej wiarygodną i nie mniej intrygującą, niż sensacyjna proza Dana Browna. Dodatkowym atutem jest fachowa i niezwykle sugestywna, a przy tym wielowymiarowa analiza ołtarza gandawskiego oraz jego rozlicznej symboliki, przeprowadzona w sposób bardzo przystępny, zdolny zaintrygować nawet laika.

Czytelnik zainteresowany historią II wojny światowej także znajdzie tu coś dla siebie. Kwestia zrabowanych przez nazistów dzieł sztuki do dziś rozpala emocje i pobudza masową wyobraźnię, warto więc przyjrzeć się jej od podszewki.
Również zwolennicy teorii spiskowych znajdą tu wiele ciekawostek i hipotez dotyczących losów Jezusa, jego ewentualnych potomków oraz relikwii, którym niejeden raz w dziejach świata przypisywano nadzwyczajne moce.

Gorąco polecam "Tajemnicę ołtarza gandawskiego" szczególnie miłośnikom historii i pasjonatom niewyjaśnionych zagadek przeszłości. Książkę Karla Hammera czyta się jak najlepszą powieść sensacyjną, w dodatku wspaniale i rzetelnie udokumentowaną, co poświadcza jej wartość historyczną. Taka mieszanka to wyjątkowo atrakcyjna pozycja, która z pewnością usatysfakcjonuje nawet bardziej wymagających czytelników. Zapraszam do lektury!

Za książkę serdecznie dziękuję Wydawnictwu Telbit.