Jestem Klonem! Zapiski Nastolatka | Autor: Enzo Fontana

Enzo Fontana - urodził się w 1952 roku w Mediolanie. W roku 1998 został laureatem włoskiej nagrody Lo Stellato przyznawanej w kategorii powieści. Za powieść Jestem klonem otrzymał w 2003 roku nagrodę specjalną na międzynarodowym konkursie Ostia - Mare di Roma.

Kastor Lercher jest zamkniętym w sobie i żyjącym we własnym świecie nastolatkiem. Na zakończenie roku szkolnego, razem z grupką rówieśników, wypływa w podróż na greckie wyspy. Podczas powrotu na żaglowiec, dochodzi do nieszczęśliwego wypadku w wyniku którego chłopiec najpierw traci przytomność a później zapada w śpiączkę. Zrozpaczeni rodzice przeżywają tragedię, modląc się codziennie o zdrowie dla syna. Z każdym dniem jednak nadzieja na wybudzenie się Kastora za śpiączki jest coraz bardziej nikła. Jego mama - Eliza, nie wyobraża sobie straty swojego jedynego dziecka. Może liczyć w całej tej sytuacji na męża, ale nawet on nie jest w stanie ukoić jej rozpaczy i straszliwego bólu. Eliza powoli uświadamia sobie, że nie uda jej się odzyskać syna, jest bezradna. Pogrążona w ogromnym smutku i desperacji wpada na pomysł, dzięki któremu zachowa przynajmniej cząstkę ukochanego syna przy sobie.

Zbliża się rok 2032. Beniamin Lercher - nieśmiały nastolatek, próbuje poznać sekret, jaki od lat ukrywają przed nim rodzice. Chłopiec wie, że miał brata- Kastora, który zmarł jeszcze przed jego narodzinami, jednak w domu ten temat stanowi tabu. Rodzice unikają pytań, nigdy też nie odwiedzają grobu zmarłego syna, nie mają po nim żadnych pamiątek. Któregoś dnia Beniamin otwiera ukrywaną przez lata skrzynię. Ku swojemu zaskoczeniu znajduje w niej pamiątki rodzinne, pamiętnik swojego zmarłego brata i album. Podczas przeglądania starych zdjęć chłopiec zauważa swoje niesamowite podobieństwo do brata, zupełnie jakby byli bliźniakami. Z biegiem czasu udaje mu się poznać w całości sekret, którego strzegli przez tyle lat jego rodzice. Okazuje się, że jest klonem swojego zmarłego brata, Kastora.

Beniamin, choć przez wiele lat przeczuwał, że rodzice nie mówią mu całej prawdy, czuje się kompletnie zaskoczony. Nie spodziewał się, że prawda okaże się aż tak szokująca. Nagle jego świat przewraca się do góry nogami, do głosu dochodzą emocje. Beniamin nie czuje się jak ukochane dziecko swoich rodziców, ale jako efekt ich rozpaczy i tęsknoty za zmarłym synem. Myśli, że rodzice nie kochają go dla niego samego, ale w pamięci zawsze mają Kastora. Tylko on się dla nich liczy. Pozostaje pytanie, czy Beniaminowi uda się pogodzić z prawdą i dokąd go ona zaprowadzi?

Książka ukazuje dwa dramaty - dwie nierozerwalnie połączone historie. Pierwsza dotyczy Kastora - jego wypadku, śmierci, rozpaczy rodziców i ich trudnej decyzji. W drugiej natomiast autor dopuszcza do głosu klona- Beniamina. Nie ma w tej książce porywających zwrotów akcji. Jest pisana prostym językiem i mam wrażenie, że autor celowo nie uatrakcyjniał fabuły, gdyż nie to jest tutaj najważniejsze. Kluczową kwestią jest bowiem problem klonowania ludzi, a sama książka jest głosem w tej dyskusji. Problemy natury etycznej i ludzka moralność stanowią na pewno trudny, ale jednocześnie oryginalny temat. Co ciekawe, Fontana nie starał się narzucać własnego zdania, ale przedstawił problem obiektywnie. Czytelnik może się tu doszukać zarówno argumentów „za", jak i „przeciw" klonowaniu i wszystko rozstrzygnąć zgodnie z własnym sumieniem. Myślę, że jest to pozycja godna uwagi. Według mnie problem klonowania ludzi nie jest wcale tak odległy jakby się mogło wydawać i na pewno warto się zastanowić, jakie my sami przyjęlibyśmy stanowisko w tej sprawie.

Wydarzenia, które mają miejsce w dzisiejszym świecie, w tym też rozwój technologii, byłby nie do wyobrażenia dla ludzi żyjących w dawnych czasach, a którzy określaliby to mianem fantastyki naukowej. Jednakże wraz z tym rozwojem naprzód rusza także cała cywilizacja. Niegdyś historie o klonach jawiły się niczym fabuła najznakomitszych powieści i filmów fantastycznych. Klonowanie zawsze budziło kontrowersje, co zaogniło się w 1996 roku, w którym to z sukcesem sklonowano owcę Dolly. Od tamtej pory nieustają pytania o możliwość klonowania ludzi. Włoski pisarz, twórca wielu wspaniałych i wielokrotnie nagradzanych dzieł- Enzo Fontana, stworzył powieść, która dotyka problemu klonowania u źródła, nadając jej tytuł „Jestem klonem! Zapiski nastolatka".

Kastor Lercher był nastoletnim chłopcem, który stracił życie w wyniku nieszczęśliwego wypadku podczas wycieczki po greckich wyspach. Jego rodzice, którzy zmagali się z niewysłowionym bólem podjęli decyzję o odratowaniu swojego ukochanego i jedynego syna, w jeden z najbardziej popularnych sposobów otaczającego ich świata, czyli poprzez jego sklonowanie. Dziewięć miesięcy później na świat przychodzi Beniamin, którego prawdziwe pochodzenie utrzymywane jest przez rodziców w tajemnicy. Jednakże, kiedy chłopiec osiąga wiek swojego nieżyjącego brata, a jego nastoletnia burza hormonów daje się we znaki Beniamin zadaje coraz więcej pytań. Na strychu znajduje pamiętnik swojego brata, za pomocą, którego rozpoczyna z nim rozmowę.

Publikacja Enzo Fontanty jest niezwykła. Tego powodem nie jest jedynie bardzo trudny temat, który porusza, ale także i forma w jakiej jest to przedstawione. Klonowanie zawsze będzie miało swoich zwolenników i przeciwników, a autor w swojej książce przedstawia zarówno jedną, jak i drugą stronę medalu. Sensownie podzielił swoją pracę na trzy części. W pierwszej daje on możliwość poznania czytelnikowi Kastora, a także części jego osobistych problemów z dostosowaniem się do otoczenia. Stanowi to jednak małą część tego czym bombarduje nas autor. Pierwsza część bowiem zawiera informacje dotyczące klonowania. Wszystko to wplecione zostaje w tragedię Państwa Lercherów, którzy rozmyślają nad sklonowaniem swojego syna. Na tym etapie dochodzi do ewidentnych dylematów i rozdarcia zaprezentowanego przez osobę matki i ojca. Matka jako zdecydowana zwolenniczka tej metody chce zrobić wszystko, aby ocalić swojego umierającego syna. Ojciec z kolei jest przeciwny, pomimo tego, że wcześniej popierał podobne działania. Ostatecznie dochodzi do eksperymentu i na świat przychodzi Beniamin. Młody chłopiec zdaje sobie sprawę z podobieństwa do swojego nieżyjącego brata Kastora, co się potwierdza kiedy na strychu znajduje skrzynię z pamiątkami i zdjęciami po bracie. Znajduje też pamiętnik i zaczyna się druga część książki, czyli osobiste rozterki nastolatka.

W tej właśnie części bohater postanawia prowadzić rozmowę ze swoim bratem odpisując na jego notatki z kilku miesięcy sprzed jego śmierci. Czasami nawiązując do tego co opisywał brat, a czasami dzieląc się z nim własnymi problemami i spostrzeżeniami dotyczącymi świata i jego samego. To właśnie wtedy czytelnik dowie się jak samotnym człowiekiem okazał się być Kastor. Jego problemy z dostosowaniem się do rówieśników zaczynały przybierać zdecydowane formy poprzez ataki przez niejakiego Stefana, kolegę z klasy- również po części odpowiedzialnego za jego śmierć. Z sekretnym pamiętnikiem Kastor dzielił się swoimi odczuciami na temat śmierci znajomej, a także uczuć do swojej koleżanki. Jak mu odpowiadał Beniamin? W sposób odpowiedni do całej sytuacji. Zazwyczaj. Innym razem żalił się z nieodkrytych tajemnic, które skrywali przez nim rodzice, a także ze swojego „pierwszego razu" z przyjaciółką. Autentycznie traktował ten pamiętnik niczym czat, na którym mógł wyżalić się i znaleźć oparcie w swoim bracie. Podobnym rozważaniami Beniamin przebywa długą drogę do prawdy, która okazuje się być dla niego traumatyczna. Klon zamyka pamiętnik swoją własną pracą dotyczącą klonowania, a właściwie śmierci pierwszego klona- Adama.

W epilogu, będącym jednocześnie trzecią częścią książki, Beniamin stara się w ten czy inny sposób pogodzić z okrutną prawdą. Oczekuje wyjaśnień od rodziców, wypowiadając słowa, które są nie bez wpływu nawet dla czytelnika. Wtedy właśnie zaczynamy się zastanawiać nad racjami płynącymi z ust młodego chłopca. Czujemy indywidualne rozdarcie, podobne do tego, które odczuwa bohater, bowiem czy nie postąpilibyśmy podobnie jak jego rodzice, gdybyśmy mieli wyłącznie taką możliwość? Tutaj przychodzi czas na refleksję, nie tylko dla bohaterów książki, ale przede wszystkim dla czytelnika, który z pewnością zacznie się stawiać na miejscu klona Beniamina. Dlatego też tym bardziej traumatycznym jest dla niego zakończenie powieści, które z niejednych oczu będzie wstanie wycisnąć łzy.

Enzo Fontana, jest pisarzem wybitnym! Na zaledwie 180 stronach udało mu się umieścić wszystko to czego człowiek może się obawiać w związku z klonowaniem. Poczucie izolacji, braku akceptacji ze strony społeczeństwa, czy też bycia przedmiotem eksperymentów i różnych testów. Uczucie samotności i braku miłości, rozterek kiedy zaczyna się zastanawiać na sensem swojego istnienia. Czy stworzony został z miłości czy jest jednym z kaprysów szalonych naukowców chcących dowieść swoich racji.

W swojej książce, „Jestem klonem! Zapiski nastolatka", Fontana nie trzyma się jednej spójnej konstrukcji. Książka ta jest zarówno powieścią z mocno zarysowanymi bohaterami, pamiętnikiem przepełnionym uczuciami nastolatka, ale również i pewnym przewodnikiem próbującym pomóc ludziom w radzeniu sobie ze stratą, a właściwie jakich błędów niedopełniać w drodze do spokoju. Bowiem ludzie czasami trzymają się kurczowo swoich bliskich, którzy już dawno odeszli, posuwając się do najbardziej szalonych czynów. Ludzie Ci wciąż są obecni w naszych życiach niczym widma. Fontana swoją książką wzbudza bardzo wiele sprzecznych emocji, a jego lekkie pióro i narracja- w tym także z punktu widzenia młodego klona, sprawia, że czytelnik z niezwykłą przyjemnością zaczytuje się do ostatniej strony. Ostatecznie, przedstawiona historia klona chwyta za serce i wpija się w nasze umysły zmuszając do refleksji.

Za możliwość przeczytania tej niezwykłej książki serdecznie dziękuję Wydawnictwu eSPe, a także portalowi Sztukater, który mi ją udostępnił.