Sprawa Diabła | Autor: Andrzej Jeznach

  Trochę to powieść historyczna. Trochę kryminał i trochę romans. Mieszanka wręcz wybuchowa. Pełna akcji i emocji. Powieść, w której na szali warzą się losy nie tylko jej bohaterów, ale i losy niemego miasta Jasła, które stało się kolebką wielkiej miłości. Uczucia, które zawładnęło sercem Zofii Kaczkowskiej i niemieckiego podoficera Rudolfa Simona. Jednak nie tylko mury tego miasta przyglądały się tej miłości, za którą zresztą zapłaciły wielką cenę. Podobnie zresztą jak i para kochanków, na los których miał wpływ również niejaki Walter Gentz - ówczesny starosta tego miasta. 

W tle rozbrzmiewa również historia handlarza sztuką, niejakiego Hildenbranta Gyurlitta i jego ojca, którego zagadkowa śmierć nie daje spokoju po dziś dzień nadinspektorowi Norbertowi Matule. Trzyma go bowiem w ryzach obietnica złożona ojcu, któremu ta sprawa niegdyś została odebrana. Jak się możemy domyślać z przyczyn czysto politycznych i dla zysku. To właśnie za sprawą tego śledztwa przenosimy się do małego polskiego miasteczka, gdzie za czasów wojny działy się rzeczy niezwykłe. Dobre i złe. Gdzie miłość przeplata się z nienawiścią. Gdzie dobro walczyć musiało z bezwzględnym oprawcą. Gdzie ważyły się losy wielkiej sztuki i jednego z dzieł Rembrandta. 

To co w "Sprawie diabła" ważne, to również fakt, iż historia ta nie jest tak do końca wyssana z palca. Nie jest wyłącznie literacką fikcją. Andrzej Jeznach wplótł w nią ogrom faktów historycznych, choćby tych dotyczących historii Jasła - miasteczka zniszczonego w 97 procentach. Dlaczego? Można się tylko domyślać. Prawdziwe są również postacie tej opowieści, choć w ich przypadku, autor na cele powieści znacznie je podkoloryzował. Nie wszystkim pozwolił też zachować prawdziwość imion i nazwisk. Głównym jednak założeniem Andrzeja Jeznacha przy tworzeniu tej książki była próba zrozumienia przyczyny skrajnego fanatyzmu jednego z bohaterów powieści i jego nienawiści do wszystkiego co polskie. Chęć zrozumienia tego, jak kształtowano ówczesne niemieckie pokolenie młodych ludzi, gotowych wstępować w imię miłości do ojczyzny do szeregów NSDAP. 

"Sprawa diabła" to również swoista rozprawa filozoficzna, w której pojawia się postać Nietzschego. Przywoływane są jego słowa i toczone w ich obrębie rozmowy. Sposób jednak w jaki autor wplata owe wątki w powieść sprawia ze łatwo zainteresować się filozoficzną myślą jednego z najbardziej rozpoznawanych, ale i najmniej rozumianych filozofów świata. 

Ta powieść to niesamowite bogactwo treści. Na wskroś żywych postaci i wątków, które nie sposób wyrzucić z pamięci. Powieść szalenie intrygująca. Ważna i motywująca. Historia, których chce się więcej i więcej.

Na koniec słów kilka o autorze. Andrzej Jeznach to twórca, którego życie poniosło do różnych krajów. Z wykształcenia inżynier budowy okrętów i doktor nauk ekonomicznych. „Sprawa diabła" to jego debiutancka powieść, choć nie pierwsza książka w literackim dorobku. Wzruszająca i angażująca książka, która doskonale oddaje ducha minionej epoki. Choć niekiedy przewidywalna w rozwoju akcji, wciąga czytelnika w dramatyczne losy bohaterów, pozostawiając po lekturze głębokie wrażenie. Polecam tę książkę nie tylko miłośnikom literatury historycznej, którzy szukają emocjonującej lektury, ale każdemu, kto szuka dobrej prozy. Gotowej pozostać z nim na dłużej.