Giuseppe G. Mezzofanti. Biografia Poligloty | Autor: Charles WIlliam Russell

  Poliglota – brzmi intrygująco. I to właśnie mnie przyciągnęło do tej książki. Sama uwielbiam bawić się językiem, ciekawa więc byłam jak inni się w tym odnajdują.

Autor książki, Charles William Russell (1812-1880) to irlandzki ksiądz katolicki i uczony. Był profesorem nauk humanistycznych, wykładał historię kościelną w St. Patrick’s College w Maynooth a od 1857 r. pełnił funkcję rektora tej uczelni.

Giuseppe Gasparo Mezzofanti(1774-1849) był włoskim kardynałem, językoznawcą i poliglotą. Był profesorem języków starożytnych i kustoszem Biblioteki Watykańskiej. Jako poliglota znał 58 języków, w tym hebrajski (rabiniczny i biblijny), arabski, chaldejski, koptyjski, łaciński, hiszpański, portugalski, francuski, niemiecki, angielski, czeski, polski, rosyjski, węgierski, chiński. Już za życia zyskał sławę językowego geniusza. Każdą okazję wykorzystywał do nauki języków, chłonąc je podczas uwielbianych przez siebie dyskusji z cudzoziemcami. W czasie swojego życia poznał osobiście największe postacie swojego czasu – Byrona, Franciszka I, Fryderyka Wilhelma IV, Mikołaja I, księcia Siergieja Wołkońskiego. Z każdym z nich rozmawiał w ich ojczystym języku.

Połączenie tej dwójki powinno dać fascynujący wynik i arcyciekawą podróż.

Autor oparł swoją książkę nie tylko na zapiskach samego kardynała Mezzofantiego. Postarał się również o to, by zadawalająco ocenić jego znajomość tylu języków, poprzez kontakty z ludźmi, którzy w oparciu o swoją wiedzę mogli określić jakimi językami posługiwał się kardynał i jak bardzo poznał dany język. Byłą to bardzo żmudna praca. W większości przypadków wystarczyła wymiana listów, były jednak osoby, do których można było dotrzeć tylko za pośrednictwem konsula, zaprzyjaźnionego urzędu bądź misjonarza (z powodu tego, że znajdowali się poza zasięgiem zwykłej komunikacji pocztowej).

Książka podzielona jest na 17 rozdziałów - każdy z nich obejmuje parę kolejnych lat z życia kardynała Mezzofantiego i te konkretne lata są tytułem rozdziału. Rozdział XVII to podsumowanie, w którym autor stara się ustalić, które języki kardynał rzeczywiście znał, zastanawia się nad tym co oznacza znajomość języka i podaje wykaz języków, którymi kardynał Mezzofanti się posługiwał – z podziałem na te, którymi się posługiwał z rzadko spotykaną perfekcją i jest to udowodnione, poprzez te, którymi posługiwał się dobrze, ale dowody nie są wystarczające itd. aż do dialektów używanych lub takich, które potrafił zidentyfikować. Wyszła z tego w sumie imponująca liczba 82 języków i dialektów (nie licząc ich odmian). W dalszej części Podsumowania autor stara się omówić sposoby uczenia się języków przez Mezzofantiego, ale także innych lingwistów i poliglotów, analizuje ich możliwości umysłowe, omawia sylwetkę kardynała jako pisarza. Wychodzi z jedną (między innymi oczywiście) bardzo ważną konkluzją – to nie jest jakaś magia i ot tak po prostu nauka wchodząca do głowy. To umiejętności poparte systematyczną i wytrwałą pracą. Kardynał nie zaniedbywał żadnej okazji do rozmowy w obcym języku, a kiedy był sam, snuł myśli kolejno w każdym ze znanych mu języków.

Dodatkiem do niniejszej książki są faksymila ód i wierszy, które napisał kardynał Mezzofanti. Nie jest ich dużo, bowiem recytowane na akademiach w Kongregacji Rozkrzewiania Wiary były własnością samych studentów i nie ma ich w archiwum uczelni.

Na samym końcu znajduje się 45 stron przypisów, będących fantastyczną kopalnią informacji i wyjściem do kolejnych, dalszych poszukiwań.

Muszę powiedzieć, że recenzję tej książki pisało mi się z wyjątkową przyjemnością – bo postać kardynała Mezzafontiego jest wyjątkowa.