Aneta Sawicka
-
Wydawać by się mogło, że wojna to nie czas na rodzenie dzieci. Jednak jak pokazuje historia pomimo wojennej zawieruchy ludzie decydowali się na posiadanie potomstwa. Czasem sytuacja ta była związana z przymusem. Nie jest tajemnicą, że w latach wojennych dochodziło do licznych gwałtów na polskich kobietach czego konsekwencją była ogromna liczba ciąż. Choć wiemy, że takie sytuacje miały miejsce, to jednak lata milczenia sprawiły, że temat ten został zepchnięty na margines. Stał się tematem tabu, o którym się nie wspomina nawet w publikacjach historycznych. Sytuacja zaczęła się zmieniać dopiero jakiś czas temu, kiedy otwarcie zaczęto analizować temat dzieci poczętych w wyniku gwałtów lub dobrowolnych relacji polskich kobiet z okupantem. Dzieci te zyskały nawet specjalne określenie- CBOW, z angielskiego children born of war, co w tłumaczeniu oznacza "dzieci urodzone z powodu wojny". Analizą tego zjawiska zajął się historyk Jakub Gałęziowski. Efektem jest obszerna publikacja "Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny". Jest to książka historyczna, w której autor niezwykle wnikliwie analizuje wspomniany temat.
Kiedy sięgałam po książkę pana Gałęziowskiego byłam przekonana, że znajdę tu reportaż oparty na wspomnieniach konkretnych osób. Jakież było moje zdziwienie, kiedy okazało się, że jest to książka historyczna, w której niezwykle szczegółowo przeanalizowano temat dzieci urodzonych we wspomnianych okolicznościach. Autor wykonał tutaj tytaniczną pracę tworząc publikację wyczerpującą temat pod każdym aspektem. To niesamowicie szczegółowa praca, w której temat przeanalizowany jest z wielu stron- społecznej, historycznej, politycznej, a nawet religijnej. Z książki możemy dowiedzieć się w jakich okolicznościach dochodziło do poczęć dzieci i jak kobiety radziły sobie z zaistniałą sytuacją. Autor wnikliwie pokazuje czytelnikom jak państwo odnosiło się do takich ciąż i wspomina czy kobiety mogły liczyć na jakąkolwiek pomoc. Nie brakuje tutaj również aspektów społecznych i religijnych, gdyż podejście Kościoła do tematu również zasługuje tutaj na uwagę.
W książce wspomniany jest również temat aborcji oraz porzucania dzieci. Bo choć wiele kobiet decydowało się na urodzenie i wychowanie dziecka poczętego w wyniku gwałtu, to myślę, że nikogo nie dziwi fakt, że również wiele ciąż kończyło się aborcją lub porzuceniem dziecka. Autor przełamuje tutaj tematy tabu i otwarcie opowiada o wszystkich aspektach tematu.
Książka "Niedopowiedziane biografie" to publikacja historyczna zawierająca wiele szczegółów i określeń, które mogą być trudne dla laika. Z tego względu jest to raczej tytuł dla osób interesujących się historią i obracających się w tych tematach. Osobom, które mają małą styczność z tymi dziedzinami nauki może być ciężko odnaleźć się w tym nawale informacji. Książka jest bowiem bardzo obszerna i niezwykle szczegółowa. Nie jest to lekka lektura, a wręcz przeciwnie- to publikacja wymagająca skupienia i znajomości faktów historycznych. O tym jak dokładna jest to publikacja świadczy chociażby ogromna liczba źródeł historycznych, na które powołuje się autor w każdym rozdziale. Przypisy zajmują tu niekiedy połowę strony. Tytuł ten polecam osobom zainteresowanym historią Polski, zmianami społecznymi i etyką. To odważna książka, która zasługuje na uwagę i docenienie. To swego rodzaju hołd złożony kobietom, które doświadczyły wojennego zła oraz ich dzieciom, które zostały poczęte w trudnych okolicznościach. To przełamanie tabu i opowiedzenie o temacie, który od lat zaciągnięty był zasłoną milczenia.