Nigdy Nie Poddam Się Tom 1 Udomowiona | Autor: Helena Waszniewska

Kobieta uległa, zamknięta w domu, definiująca swoje szczęście tylko przez pryzmat męża czy rodziny. Poświęcająca każdą chwilę aby zadowolić innych, godząca się na uprzedmiotowienie siebie. Jak wiele takich kobiet znamy, a może są nimi nasze mamy, a po części i my same, powtarzające pewien wzorzec zachowania. W kobietach pokutuje przeświadczenie, że szczęście to całkowite oddanie siebie, poświęcenie rodzinie i przede wszystkim mężowi. Jak długo można żyć bez marzeń, bez aspiracji, poczucia indywidualności, bez uczuć i relacji partnerskich oraz szacunku? Samotność wśród najbliższych to częsta przyczyna depresji, braku samoakceptacji, a w końcu i rozpadu domu, o który tak walczyła kobieta. Tylko ona.

Taką bohaterką stworzyła Helena Waszniewska w swojej powieści „Nigdy nie poddam się! Udomowiona”. Jest to pierwszy tom opisujący życie Alicji, kobiety skrzywdzonej, poniżonej, całkowicie zrezygnowanej i poddanej patriarchalnemu modelowi rodziny. Temat jaki autorka porusza w swojej powieści jest niezwykle ważny – kobieta podążając za iluzją szczęścia staje się jego niewolniczką. Staje się niewidzialna dla bliskich, wymarzony dom zamienia się w więzienie, ukochany mężczyzna – staje się zupełnie obcym, pozbawionym uczuć człowiekiem. Autorka składa życie Alicji, jej osobowość z fragmentów, które ukazują portret kobiety wrażliwej, naiwnej, odartej z pewności siebie i wykorzystanej przez ludzi, których spotykała na swojej drodze.

Alicja mieszka wraz ze swoim synkiem kątem u rodziców. Ciągłe pretensje, kłótnie, oskarżenia i próby ingerencji matki w życie kobiety, pchają ją desperacko w kolejny związek. Alicja szybko decyduje się zaufać Łukaszowi, którego zna tylko z wzajemnej korespondencji. Potrzeba miłości, szczęścia całkowicie przysłania jej zdrowy rozsądek i kobieta wiąże się z nieznanym mężczyzną. Kieruje się dobrem syna i pierwszym wrażeniem, jakie wywiera na niej Łukasz. Niestety małżeństwo okazuje się być kolejnym błędem Alicji, która sama siebie obwinia o oziębłość męża, jego bark zainteresowania, milczenie, obojętność. Łukasz zrzuca na nią wszystkie obowiązki, wychowanie dzieci, problemy rodzinne, argumentując swoje zachowanie zarabianiem pieniędzy i utrzymywaniem rodziny. Alicji towarzyszy w trudnych chwilach zdanie, które powtarza niczym modlitwa: „Nigdy nie poddam się”, czy jednak jest na tyle silna, aby zmierzyć się z pustką, która z każdym dniem rzeźbi coraz większą przestrzeń w jej sercu?

Powieść Heleny Waszniewskiej ma spory potencjał, jednak w warstwie psychologicznej postaci, niewykorzystany. Autorka porusza bardzo ważny temat roli kobiety, matki, córki, żony w przestrzeni rodziny. Postać Alicji jest ambiwalentna – z jednej strony jest niezwykle silną, zdesperowaną kobietą, która zrobi wszystko aby chronić dzieci i dom, a z drugiej – jest uzależniona od poświęcenia, obwiniania siebie, jest uległa wobec mężczyzn (czy to ojca, czy męża). Portret głównej bohaterki wydaje się być zbyt naiwny, zbyt uproszczony. Alicja jako ofiara gwałtów, ze złamanym sercem, zbyt szybko odcina się od przeszłości, nie wyciąga żadnych wniosków z poprzednich związków. Dziwi mnie jej nadmierna ufność, poszukiwanie szczęścia w ramionach mężczyzny. Czyżby to były skutki traumatycznych przeżyć? Kobieta nie buntuje się, nie broni się, jej uległość zdaje się być nienormalna. Podczas lektury drażnił mnie również język powieści, dziwne metafory, uderzanie przez autorkę w patos (czego przykładem są listy Łukasza do Alicji, zupełnie oderwane od rzeczywistego, normalnego tonu korespondencji). Także dialogi, choćby Łukasza i Alicji również pokazują niedopracowanie. Autorka tak mocno skupia się na postaci „udomowionej” kobiety, że zupełnie zapomina o mężczyźnie. Czytelnik nie wie kim jest mąż Alicji, nie zna jego motywów, ani charakteru – oprócz ogólników o pracoholizmie. Tym trudniej zrozumieć relacje między żoną a mężem. Autorka momentami zbyt mocno wybiega w przyszłość, co powoduje chaos fabularny. Taki mętlik jest obecny szczególnie na początku powieści.

Powieść Heleny Waszniewskiej „Nigdy nie poddam się! Udomowiona” pod względem literackim i kompozycyjnym nie zadawala, jakby autorka skupiła się wyłącznie na aspektach fabularnych i portrecie głównej bohaterki. Portret Alicji też ma jednak wiele niedociągnięć, jest nazbyt uproszczony, lakoniczny. Jej wybory są nielogiczne, niepoparte konkretnymi motywacjami, co niestety sprawia, że bohaterka staje się papierową, przezroczystą postacią. „Nigdy nie poddam się! Udomowiona” nie jest studium psychiki kobiety, jak szumnie głosi blurb na okładce, ale zaledwie rysem czy szkicem osobowości, której autorka nie pozwoliła rozwinąć skrzydeł. Bohaterka powieści jest bezsilna, bezwolna, popada w marazm, dywaguje sama ze sobą – ale nie jest w tym prawdziwa, budzi w czytelniku irytację i niezrozumienie. Szkoda, bo temat kobiecej samotności w rodzinie jest niewątpliwie ważny i niestety powszechny.