Tajemnica Mroku | Autor: Piotr Patykiewicz

Piotr Patykiewicz jest znany szerszej publiczności jako autor powieści fantastycznych. Jedna z nich – „Dopóki nie zgasną gwiazdy” doczekała się nawet nominacji w Plebiscycie Książka Roku 2015. Najnowszy tytuł polskiego autora jest adresowany do nieco młodszych czytelników, choć moim zdaniem nawet starsi znajdą w nim wiele wartościowych treści. „Tajemnica Mroku” to dość intrygująca opowieść o dwójce bohaterów, którzy podczas szkolnej wycieczki trafiają do podziemnego świata kopalni. Oczywiście nie chodzi tu wcale o typowe pomylenie drogi. Stara kopalnia okazuje się skrywać w sobie tajemnicę ludu Iluminatorów. Dziara i Obły muszą pokonać własne słabości, by odkryć wyjście z otchłani ciemności. W mojej recenzji chciałbym zatrzymać się nad metaforycznym znaczeniem powieści Patykiewicza, bowiem ono najbardziej zachęca do lektury omawianej pozycji.

Niby cała przygoda rozpoczyna się w dość oczywisty sposób. Grzeczny i spokojny Bartek, nazywany przez najbliższe otoczenie Obłym zostaje zastraszony przez Dziarę – chłopaka o dość toksycznym usposobieniu. Dość powiedzieć, że dręczyciel Obłego spędził ostatnie miesiące w zakładzie poprawczym, a do szkoły chodzi tylko z obowiązku. Bartek poddaje się presji starszego oraz sprytniejszego kolegi, co skutkuje dalszymi kłopotami. Złowrogie wnętrze kopalni stanowi nie lada próbę charakteru dla dwojga bohaterów. Wbrew pozorom Dziara nie pełni w „Tajemnicy Mroku” roli czarnego charakteru. Owszem, Patykiewicz kreuje główne postaci książki na zasadzie opozycji, choć w przypadku Dziary możemy mówić o złożoności psychologicznej. Z jednej strony szydzi on z towarzysza ucieczki i na każdym kroku wytyka jego wady, z drugiej wciąż otacza słabszego kompana opieką. Nawet sam Obły rozpoznaje w Jarku cechy, o które wcześniej nigdy by go nie podejrzewał. Poszukiwanie wyjścia z labiryntu nie jest tak naprawdę głównym celem obu chłopców, gdyż kopalnia to przestrzeń metaforyczna. Wszechobecna ciemność symbolizuje w powieści strach, o czym przekonuje poniższy cytat: „Ciemność, synku, to w gruncie rzeczy stan umysłu. Dla każdego wygląda inaczej. Jest jak zwierciadło, w którym każdy może zobaczyć własny strach”[1]. Pouczenie płynące z ust starca ma popchnąć obłego w kierunku światła. Czym jest owe światło? Zależy od słabości i ukrytych pragnień człowieka. Dla Obłego światłem jest odwaga i zyskanie szacunku wśród kolegów, innego światła wypatruje Dziara, o czym dowiadujemy się dopiero w zakończeniu „Tajemnicy Mroku”. Widok matki stojącej przed bramą kopalni to nadzieja zmiany na lepsze. Jest to zarazem najbardziej wzruszający moment całej historii. Patykiewicz odsłania przed nami wnętrze bohatera, który wydawał się nie mieć ludzkich uczuć. Dopiero realne zagrożenie życia, ale również wpływ potulnego Obłego pozwalają ujrzeć w Dziarze zwykłego, zagubionego chłopca. On również potrzebuje przyjaźni, miłości, dobrego słowa.

„Tajemnica mroku” to uniwersalna opowieść o ważnych, egzystencjalnych doświadczeniach. Pod płaszczykiem prostej, szkolnej przygody Piotr Patykiewicz przemycił refleksję nad potrzebą bycia akceptowanym, zauważanym, czy w końcu kochanym. Jest to na pewno pozycja warta polecenia zarówno młodym, jak i nieco starszym czytelnikom. Pobyt w świecie Iluminatorów pozwala zgłębić prawdy naszego świata. Obły i Dziara to jedynie konstrukcje literackie. Z ich niecodziennej wyprawy wypływa jasna nauka: „Zawsze trzeba mieć coś, w co się wierzy. Do czego warto wracać. Wtedy nie ma przeszkód nie do pokonania”[2]. Niech powyższe credo będzie dla Państwa zachętą do przeczytania najnowszej książki Piotra Patykiewicza.

[1] P. Patykiewicz, Tajemnica mroku, Warszawa 2017, Wyd. Wilga, s. 213.
[2] Tamże, s. 86.