Zakaz | Autor: Anna Niedbał

Niezwykle trudno jest oceniać twórczość debiutantów. Zbyt ostra krytyka może zahamować zapał do tworzenia, ale pobłażanie też jest szkodliwe. Takie myśli towarzyszyły mi po lekturze powieści Zakaz autorstwa Anny Niedbał.

Bohaterką utworu jest pozornie zwykłą dziewczyna z sąsiedztwa Angelika Langer. Nazywana pieszczotliwie Angel dziewczyna jest jednakże obdarzona niezwykłym darem. Widzi zmarłych, a jej misją jest odsyłanie ich w zaświaty. Dziewczyna, mimo kłopotliwego i niebezpiecznego daru, prowadzi ustabilizowane życie. Ma kochających przybranych rodziców, braciszka i grupkę wiernych przyjaciółek. Jej spokojne życie zostaje zburzone, gdy odsyła w zaświaty ducha dziewczynki. Zjawa była bardzo silna, a Angel o mało nie straciła życia. Pomógł jej tajemniczy i przystojny nieznajomy, który od tamtej pory nie odstępował jej na krok. Oscar, bo o nim mowa, okazuje się przydzielonym Angelice opiekunem, którego zadaniem jest wtajemniczenie jej w świat magii i ochrona przed siłami zła. Dziewczynie grozi niebezpieczeństwo, które wiąże się z jej pochodzeniem. W miarę odkrywania prawdy o sobie Angel ściąga na siebie kłopoty w postaci łowców informacji.

Powieść można zaliczyć do dwóch typów literatury- New adult i fantasy. Autorka korzysta ze znanych i stale poddawanych przeróbkom schematów fabularnych: zwykła dziewczyna okazuje się istotą obdarzoną mocami, której powinnością jest uratowanie świata przez zagładą i/lub rządami zła (w tym przypadku przed Antychrystem- synem Lucyfera). Aby tego dokonać musi przebyć odpowiednie szkolenie mocy oraz przebyć drogę pełną niebezpieczeństw. W międzyczasie przechodzi kolejne próby (w tym wyrzeczenie się dotychczasowego życia, walka ze zjawami i podróż w nieznane) , które mają dowieść, ze jest osobą godną powierzonego jej zadania. Jedyną osobą, na której może polegać jest skryty i niedostępny chłopak, który coraz bardziej ją fascynuje. Na Angelikę czeka trudna droga do stania się Wyrocznią, która ocali świat. Będzie musiała stoczyć pojedynki z istotami wysłanymi przez Antychrysta oraz musi zebrać artefakty z darami, które podwoją jej moc. Tak pokrótce można streścić fabułę Zakazu i zabiegi literackie stosowane przez autorkę.

Mimo, że powieść pełna jest niesamowitych przygód i niebezpieczeństw czających się na każdym rogu, to książka nieco mnie zawiodła. Zdaję sobie sprawę, że połączenie tematyki fantastycznej obfitującej w postaci nadprzyrodzone (duchy, demony, wampiry i inne) z literaturą typowo młodzieżową jest zdaniem wymagającym rozbudowanego warsztatu pisarskiego. Niemniej historia posiadała ogromny potencjał, który niestety został nieco zaprzepaszczony. Sam pomysł na osadzenie opowieści w polskich realiach również nie udał się. Jednymi odniesieniami do polskiej rzeczywistości były krótkie wzmianki, np. o pijących alkohol Polakach. Autorka nie zaproponowała żadnego konkretnego miasta jako miejsca akcji oraz nie opisała charakterystycznych dla polskiego krajobrazu budynków. Jestem zatem skłonna stwierdzić, że akcja powieści toczy się ,,wszędzie i nigdzie". Podobne wrażenie odniosłam o podróży bohaterów do Czech. Nazwa państwa została wspomniana, ale żadne charakterystyczne dla tego państwa elementy nie pojawiły się.

Sposób konstruowania fabuły także wymaga dopracowania. Opisy postaci, ich wyglądu oraz przemyśleń wydają się bardzo ubogie w szczegóły. Autorka stosuje prosty zabieg dozowania emocji- element suspensu umieszcza na końcu rozdziału i kontynuuje go na początku kolejnego rozdziału. Konstrukcja bohaterów także nieco mnie zawiodła. Postaci wydają się niczym szczególnym nie wyróżniać, są pozbawione głębszych motywacji, a ich psychologia jest słabo rozwinięta. Nawet główne postaci wydają się zbyt papierowe, a kontrast między Angel i Oscarem oscyluje jedynie w formie wzajemnie irytujących zachowań.

Jest mi niezmiernie smutno, gdy muszę wytykać autorowi błędy. Zdaję sobie sprawę, że napisanie powieści jest zabiegiem czasochłonnym i wymagającym wielu wyrzeczeń. Dlatego nie skreślałabym tej powieści. Mimo wskazanych przeze mnie niedoskonałości jestem w stanie zaufać autorce i mieć nadzieję, że tom drugi pozytywnie mnie zaskoczy.

Zakaz jest przede wszystkim powieścią skierowaną do młodego czytelnika. Nastolatki znajdą w niej typowe problemy, z którymi zmagają się na co dzień połączoną z uwielbianą tematyką fantasy. Miłośnicy powieści w stylu Cassandry Clare powinni być zatem zadowoleni i z niecierpliwieniem będą oczekiwać kontynuacji przygód Angel i Oscara.