Róg Obfitości | Autor: Andrzej Urbańczyk

Z tym autorem spotkałam się już kilkukrotnie, przy czym ostatnie dwie lektury, opowiadania „Z całego świata" oraz aforyzmy „Koniec świata" uważam za bardzo udane. Pisarz i podróżnik urzekł mnie swoim spojrzeniem na świat i mądrością godną prawdziwego człowieka renesansu. Bez wahania więc sięgnęłam po „Róg obfitości", oczekując że znajdę w niej wiele interesujących, czy też zabawnych tekstów.

Jest to przedziwny zbiór, w którym, jak sam autor napisał, wrzucono mydło i powidło, prawdziwy groch z kapustą. Znajdziemy tu opowiadania, aforyzmy, scenariusze, krótkie sztuki teatralne, skecze kabaretowe, piosenki, króciutkie myśli, czy też fragmenty wykładów oraz pojedyncze zdania, akapity, które kiedyś zrodziły się w jego głowie, jednak nie zostały ujęte w żadnym z licznych dzieł pisarza.

Książka składa się z piętnastu rozdziałów, każdy z zupełnie inną zawartością. Przygodę z tak rozmaitymi dziełami autora rozpoczynamy od kontrowersyjnego scenariusza do filmu o alternatywnym zakończeniu powstania warszawskiego. Wizja powstania dzięki swemu prawdopodobieństwu jest wstrząsająca, choć nieco obrazoburcza. Dalej znajdziemy typowe dla autora aforyzmy, dobitne, trafne i inteligentne. W książce jest też miejsce dla liryki, znajdziemy tu typową poezję, jak również piosenki i fraszki.

Sporą część książki zajmują też opowiadania, w tym jedno napisane dość przystępną angielszczyzną. Zaskoczyły mnie miło historie science fiction, choć w jednym z nich, zatytułowanym „Pan wiatr" zdecydowanie nie pasowały mi teorie dotyczące zjawisk atmosferycznych. Najbardziej interesujące w tej publikacji były dla mnie dwa wstępy do wykładów, wprowadzenie do nawigacji napisane w bardzo przystępny sposób oraz króciutki wstęp do chemii. Wyraźnie widać, że autor hołduje słowom Alberta Einsteina, że „każda rzecz powinna być tak prosta, jak to tylko możliwe", w związku z tym przekazuję wiedzę, z tych dość trudnych dziedzin, w sposób bardzo przystępny i przyjemny. Najgorsze wrażenie zrobiły na mnie skecze kabaretu Bobaq, do którego należał autor. Zdecydowana większość z nich była dla mnie totalnie niezrozumiała i absolutnie nieśmieszna, choć winiłabym tu lata pięćdziesiąte dwudziestego wieku, w których te teksty powstały.

Niezmiernie trudno jest jednoznacznie ocenić tak różnorodną publikację. Z jednej strony można podziwiać autora, który działał na prawie każdym możliwym literackim polu, z drugiej zaś, jakość tekstów jest różna. Nie bez znacznie pozostaje również wieka autora, którego młodość zbiegła się z końcem drugiej wojny światowej, stąd w wielu utworach znajdziemy nawiązania nie zawsze jasne dla współczesnego czytelnika. W tomie tym zawarto dzieła pisane w różnych czasach, od zupełnie świeżych fraszek, po teksty powstające jeszcze z lat studenckich. Tak, czy inaczej pozostaję pod wielkim wrażeniem umysłu pisarza, który z jednej strony bez żadnych problemów potrafi wyjaśniać trudne, często techniczne zagadnienia, a z drugiej prezentuje prawdziwie szerokie horyzonty,

Jest to ciekawa książka i miejscami szczerze mnie zachwyciła, jednak były fragmenty, których lektura była mniej przyjemna. Miłośnikom autora, polecam, tych którzy się jeszcze z nim nie zetknęli zachęcam do sięgnięcie po inne jego książki, czy to dwie wspomniane na samym początku recenzji, czy też któreś z licznych podróżniczych wspomnień.

Jakiś czas temu przeczytałam jedną z książek pana Andrzeja Urbańczyka, „Fascynująca Biblia – niezwykłe, przerażające, niepojęte cytaty" wydaną nakładem wydawnictwa „Nord". Był to zbiór cytatów z Pisma Świętego, zarówno Starego jak i Nowego Testamentu, które zostały podzielone według różnych kategorii. Miałam oczywiście kilka uwag w stosunku do formy wydania tej książki, między innymi to, że zabrakło mi opisów ksiąg, z których zaczerpnięto owe zdania, jednak sama pozycja jak najbardziej przypadła mi do gustu.

Nie sądziłam wtedy, że jeszcze kiedyś przyjdzie mi zmierzyć się z jakąś książką napisaną przez pana Andrzeja. Ale z drugiej strony, mając na uwadze fakt, że autor sporo swojego czasu spędził żeglując po morzach i oceanach, mógł on napisać nie jedną książkę, która nie byłaby wcale gorsza od „Fascynującej Biblii". Ciekawość, a za razem chęć przeczytania kolejnej książki zwyciężyły. Tym sposobem w moim domu pojawiła się kolejna pozycja tegoż autora o mitycznie brzmiącym tytule „Róg obfitości".

Jak pamiętamy z mitologii greckiej, podczas, gdy Kronos, który był bogiem świata Hellenów, panował na niebie, mały Zeus, jego syn, który nie został przez niego zjedzony, wychowywał się pod okiem kozy Amaltei. Pewnego razu, kiedy zwierzę ułamało róg, mały bóg wziął go do ręki i pobłogosławił, tak powstał róg obfitości. Napełniał się on wszystkim, czego zapragnął jego posiadacz. Dzisiaj jest to symbol dostatku i dobrobytu.

Czy treść książki można porównać do rogu obfitości? Myślę, że tak. Właściwie każdy znajdzie w niej coś dla siebie. Za razem daje ona czytelnikowi wiele tematów do osobistych przemyśleń. Jak potoczyłyby się wydarzenia II wojny światowej, gdyby Powstanie Warszawskie skończyło się zwycięstwem Polaków po miesiącu? Trzy sztuki sceniczne okpiły niektóre wady naszego narodu. Sto krótkich opowiastek otwierają czytelnikowi oczy na otaczającą go rzeczywistość. Aforyzmy, prawdziwy konik autora, zachwycają nas swoją prostotą, a za razem wymową. Wizja Lokalna otwiera przed naszymi oczami i umysłami drzwi do czarnego humoru. Wiersze zgromadzone w rozdziale dają chwilę refleksji. Opowiadania fantasty zadziwiają swoją niebanalną treścią. Zostają też poruszone kwestie czasoprzestrzeni oraz odkryte tajemnice zagadnień chemicznych. W książce znajdziemy nawet opowiadanie o tematyce morskiej w języku angielskim, a także różne teksty zabawnych piosenek.

Książka została napisana w różnych formatach – od krótkich fraszek i aforyzmów, poprzez wierszowane teksty i piosenki, napisane prozą opowiadania, aż po szkice sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych. Daje to poczucie różnorodności, a także możliwości wybrania przez czytelnika formy słowa pisanego, które najbardziej mu odpowiadają. Natomiast poszczególne rozdziały są wyraźnie od siebie oddzielone, nie zachodzą na siebie. Przy niektórych z nich są zabawne karykatury oraz rysunki wykonane jakby dziecięcą ręką.

Co do języka to przyznam szczerze, jest on dość ciężki. Jest w nim ironia, humor, ale ogólnie nie przemówił do mnie ze względu na gramatykę. Być może dlatego, że autor przez sporą część swojego życia spędził poza granicami naszego kraju. Składnia zdania mogłaby być trochę lepsza. Trochę też szkoda, że opowiadanie „Urbańczyk is coming" zostało zamieszczone w oryginalnej wersji bez tłumaczenia na język polski. Nie każdy wszak musi znać język angielski.

Podsumowując postanowiłam na jakiś czas odpocząć od twórczości pana Urbańczyka. Po przeczytaniu dwóch jego książek stwierdziłam, że to jednak nie jest autor w moim stylu. No nic, może po prostu muszę dojrzeć do niektórych gatunków literackich. Odczekam kilka miesięcy i ponownie sięgnę po tą pozycję. Może wtedy bardziej do mnie przemówi.