Syberia | Autor: Jacek Pałkiewicz

Jacka Pałkiewicza nie trzeba chyba przedstawiać żadnemu pasjonatowi literatury podróżniczej. Ten niezwykły odkrywca zdążył już zapisać się złotymi zgłoskami w historii geografii. Dokonał wręcz czegoś niemożliwego, gdyż w 1966 roku odkrył źródła Amazonki. Jest członkiem elitarnego, brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Geograficznego. Miejsce, w które tym razem zabiera nas słynny globtroter jest tak niedostępne, że aż trudno uwierzyć w egzystencję człowieka w tak niegościnnych terenach. Co wrażliwsi czytelnicy powinni przed sięgnięciem po lekturę, uzbroić się w ciepły sweter, grube skarpetki i kubek gorącej herbaty.

Syberia – słowo wytrych. Od razu gdzieś w tle pojawia się obraz okrutnych obozów pracy dawnego ZSRR i miejsca zsyłki polskiej inteligencji za czasów carskich. Autor postanowił ostatecznie zburzyć ten jednostronny obraz tego regionu. W myśl poprawy relacji polsko-rosyjskich, Pałkiewicz po raz kolejny postanowił sprawdzić granice swoich możliwości. Tak w wielkim skrócie narodziła się misja „Syberia '89", która miała nie tylko złączyć dwa narody, ale również przedstawić piękno dalekiego świata, gdzie człowiek by żyć musi walczyć nie tylko z nieokiełznaną przyrodą, lecz także z własnymi barierami psychicznymi. Ekipa do tak ekstremalnej ekspedycji musiała być jednak wyjątkowa. Każdy zdawał sobie sprawę, że nikt nie zdziała nic w pojedynkę i do przetrwania potrzebuje zaufana i pomocy kompanów podróży. W skład zespołu oprócz autora weszli: Nicola Cerfoglio, Graziano Piccinini, Roberto Lorenzani, Władysław Boczkowski, Igor Michalew oraz Gabriella Bordignon, która towarzyszyła grupie w pierwszym etapie podróży. Samo wydarzenie zdobyło rozgłos dzięki patronatowi ówczesnego prezydenta Michaiła Gorbaczowa. 7 lutego 1989 zespół kilkorga odkrywców ekstremalnych udała się w pogoń za przygodą.

Czy wyobrażacie sobie temperaturę -41 stopni Celsjusza? Dla mnie to coś nierealnego. Kiedy czytelnik na kartkach książki śledzi wielodniową jazdę reniferowymi zaprzęgami, wielokrotnie zadaje sobie pytanie jak ci niezwykle odważni ludzie zdołali dokonać coś, co dla wielu jest poza granicami ludzkiej wyobraźni. Wszak wkoło czyhało tak wiele niebezpieczeństw począwszy od odmrożeni i hipotermii na atakach dzikich zwierząt skończywszy. Syberia to jednak nie tylko opis niepotykanej nigdzie indziej natury i zmagań z nią, ale również być może ostatnia okazja poznania niezwykle hardych ludzi, którzy na co dzień żyją na Biegunie Zimna. To smutne, iż być może opisywana rzeczywistość już niedługo zniknie i będziemy tylko z kartek książek poznawali tych, którzy jeszcze umieją cenić bliski kontakt z naturą nie niszcząc jej. W trakcie lektury targały mną kontrastowe przemyślenia. Z jednej strony przeraża wszechobecna nieczułość na potrzeby społeczeństwa ze strony Moskwy, która jest oddalona o tysiące kilometrów, z drugiej zastanawiam się czy takie zbliżenie nie podziałałoby destrukcyjnie na unikatową kulturę przedstawianego miejsca.

Entuzjaści historii również znajdą w publikacji coś dla siebie. Nie chodzi tu jednak tylko o łagry, z którymi większość z nas kojarzy Syberię. Trudno w to uwierzyć, ale chyba straciliśmy coś bezcennego, jeśli chodzi o wiedzę o tej nieprzystępnej kranie. Zamazane zostało wspomnienie o wielkich odkrywcach i kolonizatorach tego terenu pochodzących z Polski. To moim zdaniem przykre, że większość nawet nie słyszało o osobach, które wpisały się w rozwój wiedzy o świecie, stąd warto nadrobić zaległości w tym względzie. Jeśli chcielibyście sami przeżyć taką wyjątkową, ekscytującą podróż, koniecznie poznajcie kilka drogocennych rad autora. Jestem przekonana, iż wtedy zdacie sobie sprawę z tego, że egzotyczne obrazki widoczne w telewizji to tylko wierzchołek góry lodowej i efekt końcowy wielu lat żmudnych przygotowań nie tylko fizycznych, ale również mentalnych. Jak błyskotliwie przypomina inny znany obieżyświat Wojciech Cejrowski, opisując postać kolegi po fachu, należy dużo poświęcić przed samym wyjazdem np. spać w zimie na balkonie, żeby, choć częściowo odtworzyć przyszłe warunki termalne.

Nie mogłabym na koniec nie wspomnieć o niezwykłym wydaniu, wyróżniającym się swoim bogactwem. Pierwszym, na co odbiorca zwraca uwagę to duża ilość świetnych fotografii, zamieszczonych niemal na każdej stronie. Równocześnie tekst pomimo miejscami kolorowego tła jest czytelny. To sprawia, iż publikację pochłania się z niebywałą przyjemnością. Nie mam wątpliwości, że miałam zaszczyt trzymać w dłoniach najlepszą książkę podróżniczą roku przedstawiającą Syberię w sposób kompleksowy. Przejedziemy się nie tylko koleją Transsyberyjską, ale również dzięki relacji sławnego podróżnika, odkryjemy tajemnice nieprzebytej tajgi.