Baśń | Autor: Jonas T. Bengtsson

Czym jest baśń? Według internetowej encyklopedii Wikipedii, baśń to jeden z fantastycznych gatunków epickich, zazwyczaj niewielkich rozmiarów odwołujący się zwykle do folkloru. Znamy baśnie braci Grimm oraz Andersena, sami niejednokrotnie słyszeliśmy baśnie wymyślone przez własnych rodziców, kiedy nie mogliśmy wieczorem zmrużyć oka. Ale czy możliwe jest zamienienie się miejscami życia realnego z życiem fikcyjnym?

Książkę Jonasa T. Bengtssona pt. „Baśń" można podzielić na dwie części. Pierwsza rozpoczyna się w dniu śmierci szwedzkiego polityka, Olofa Palme, czyli 28 lutego 1986 roku. To również dzień szóstych urodzin głównego bohatera powieści – Petera. Z pewnością czekał na jakiś wyjątkowy prezent z tej okazji. Paradoksalnie okazała się nim przeprowadzka do Danii. Kolejna w krótkim życiu chłopca. Jego ojciec tłumaczy to jednym stwierdzeniem – „musimy uciekać przed Białą Damą i jej służącymi". Kim jest owa „Biała Dama"? O tym Peter nie ma pojęcia. W Kopenhadze wynajmują mieszkanie w kamienicy. Chłopiec zauważa, że w jego życiu jest coś nie tak – nie chodzi do szkoły, to tata jest jego nauczycielem, często nie płacą za wiele rzeczy i usług, a ojciec raz po raz zmienia pracę. Zresztą maluch często towarzyszy w niej ojcu, niejednokrotnie pomagając mu ją wykonać. Ma nadzieję, że któregoś dnia tata kupi mu rower, o którym tak bardzo marzy. Każdego dnia ojciec opowiada synkowi baśń o złej królowej, przed którą uciekają król z królewiczem. Chłopiec jest obdarzony dużym talentem plastycznym, bardzo lubi rysować, toteż spędza nad blokiem rysunkowym każdą wolną chwilę. Peter podczas mieszkania w kamienicy poznaje trochę starszego chłopca, który pragnie się z nim zaprzyjaźnić. Wydaje się on być niezrównoważony psychicznie – uczy Petera gry „w małpkę" polegającej na trafieniu piłką palantową drugiej osoby, brudzi przyciski domofonu psimi odchodami, włamuje się do szafki ze słodyczami, którymi potem opycha się z Peterem. Któregoś dnia sielanka się kończy i ojciec oznajmia synkowi, że muszą ponownie zmienić miejsce zamieszkania. Tym razem trafiają do małej klitki, a ojciec zostaje stolarzem. Bardzo często zabiera chłopca do swojego miejsca pracy, gdzie uczy go fachu. Pewnego razu, kiedy ojciec musiał na chwilę wyjść po zakup gwoździ, jego pracodawca zaciąga malucha do piwnicy, gdzie próbuje go zgwałcić. Z opresji ratuje go rodziciel, który zabija go. Oznacza to kolejną przeprowadzkę. Prowadzi ona do domku pewnej staruszki, u której ojciec jest ogrodnikiem. W czasie kiedy porządkuje ogród, jego syn w tajemnicy poznaje cały dom wraz z tajemnicą, którą skrywa. Po śmierci jego właścicielki następuje kolejna przeprowadzka głównego bohatera oraz zmiany pracy ojca – tym razem jest ochroniarzem w klubie nocnym. Ostatnia przeprowadzka chłopca prowadzi go do mieszkania nieopodal teatru, w którym pracę otrzymuje jego ojciec. Trwa sielanka, w życiu obu mężczyzn pojawia się koleżanka z pracy ojca, Sara, z którą spędzają coraz więcej czasu. Rodzinne szczęście zostaje jednak przerwane pewnego, majowego dnia.

Druga część książki przenosi nas do 1996 roku. Szesnastoletni Peter mieszka wraz z matką oraz jej rodziną w jej domu. W dalszym ciągu uwielbia rysować, przez co o mało nie zostaje wydalony ze szkoły. Jej dyrektor daje mu dwa tygodnie do namysłu, czy na pewno chce kontynuować naukę. W tym czasie dzwoni do niego babcia od strony ojca, która prosi, aby przyjechał do niej na wyspę. Tam żegna się ze swoim umierającym dziadkiem oraz poznaje rodzinną tajemnicę. Od tej pory, podobnie jak w dzieciństwie ukrywa się oraz zmienia swoją tożsamość.

Książka „Baśń" ukazuje nam idealne wykreowanie świata przez rodziców na potrzeby dziecka. Świata, w którym właściwie nie ma wad, a najważniejsze w nim jest patrzenie „innym wzrokiem niż pozostali". Ojciec, który okazuje się później osobą niezrównoważoną psychicznie, za wszelką cenę próbuje stworzyć swojemu ukochanemu dziecku życie jak w tytułowej „Baśni", w której najważniejszymi bohaterami są oni sami. Niestety, nie przewidział przyszłych konsekwencji takiego działania. Narracja powieści jest pierwszoosobowa, prowadzona z perspektywy kilkuletniego, a później nastoletniego Petera. Dzięki temu czytelnik może dotrzeć do wnętrza wrażliwego chłopca oraz zobaczyć spustoszenie, jakie zrobiła w jego psychice niewinna gra, którą przez kilka lat tworzył jego własny ojciec. To także przestroga przed tym, że czasami nie warto na siłę koloryzować swojego życia, bo nigdy nie wiadomo, jakie to może mieć konsekwencje w przyszłości.