Ścięgna Konsumpcyjne. Próby Z Kulturoznawstwa Krytycznego | Autor:

Pod ekscytującym tytułem Ścięgna konsumpcyjne zakamuflowany został obfity zbiór esejów odnoszących się w kontekście krytycznym do współczesnej rzeczywistości. Odnajdziemy tu tematy oscylujące wokół popkultury, kultury, rynku pracy, demokracji, ekonomii, a to wszystko ujęte w kontekście ogólnym, który scala temat konsumpcjonizmu.

Książka stanowi swoisty zbiór założeń kulturoznawstwa krytycznego odnoszącego się do codzienności współczesnego człowieka. Zbiór powstał dzięki pracy nowego pokolenia reprezentującego polską myśl antropologiczną i kulturoznawstwo, a wszystko to zostało zredagowane i uzupełnione przez najznamienitsze postacie polskiej sceny kulturoznawczej, czyli W. J. Bursztę i M. Czubaja. Ścięgna konsumpcyjne, to tytuł intrygujący, lecz na pewno nie przypadkowy. Ściśle odnosi się, bowiem do nieco dziwnego składnika, którego nazwa widnieje w spisie składu jednej z konserw, którą zajadano się w okresie późnego PRL-u zazwyczaj podczas wakacji. Mimo że nie do końca jasne było, czym konkretnie są owe „ścięgna konsumpcyjne" (i może nawet lepiej), ale za to smak ogólny konserwy sprawiał sporo przyjemności smakowych konsumentom. Z kolei w kontekście metaforycznym tytuł odnosi się bez wątpienia do współczesnej rzeczywistości, w której przyszło nam żyć pod pryzmatem nieustannej pogoni za produktem, za konsumowaniem, co przeradza się w swoisty konsumeryzm. Z esejów autorów przebija się wspólny mianownik, którym jest studium rynku i określanie mechanizmów rządzących wartościowaniem społeczeństwa. Neoliberalizm "obiera" nas, warstwa po warstwie, do figury konsumenta, do takich właśnie ścięgien konsumpcyjnych, jakimi stajemy się zawsze wówczas, kiedy radośnie podążamy za ofertą rynkowego uczestnictwa w kulturze (opis z okładki).

Teksty składające się na tę książkę, mimo że mają różny charakter, to łączą się w swoistą, kompatybilną całość, która skłania do myślenia nie tylko nad współczesnym sposobem egzystencji, ale także nad jakością codzienności, którą sami tworzymy. Tom ten polecam serdecznie osobom, które oscylują wokół środowisk nauk humanistycznych, społecznych, a także znacznie dalej. Pozycja wywarła na mnie duże wrażenie, ale muszę przyznać, że nie jest to książka, którą można pochłonąć w okamgnieniu od deski do deski. Raczej należy ją sobie dawkować, najlepiej tematycznie, by mieć szerokie spectrum odbioru i móc się do tych tekstów, wiadomości w nich zawartych ustosunkować i wreszcie zająć własne stanowisko. Analizy współczesnej rzeczywistości w niej zawarte pozwalają nie tylko na wzbogacenie wiedzy, poszerzenie swoich horyzontów, ale przede wszystkim sprawiają, że wreszcie można się zatrzymać i świadomie spojrzeć na przejawy życia codziennego, ich przyczyny, a nawet przyszłe potencjalne konsekwencje. Przyznam, że niektóre teksty były bardzo specyficzne, a ich surowy naukowy charakter sprawiał, że trudno było przez nie przebrnąć. I zapewne bez podstaw wiedzy kulturoznawczej mogłoby to być nawet niemożliwe za sprawą ich licznych odniesień i specjalistycznej kompozycji językowej, aczkolwiek w efekcie, uważam że było warto. Jednak domyślam się także, że dla przeciętnego czytelnika może to być nieco zbyt zniechęcające i doprowadzić do odłożenia książki na półkę i pozwolenia jej się przykryć grubą warstwą kurzu.

Tom Ścięgna konsumpcyjne. Próby z kulturoznawstwa krytycznego bez wątpienia stanowi prawdziwą gratkę i obiekt pożądania wszystkich, których cechuje zamiłowanie do kulturoznawstwa i antropologii kulturowej, ale myślę, że także osoby spoza niniejszych kręgów zainteresowań odnajdą w niej eseje, które ich pochłoną całkowicie.
Polecam serdecznie.

Ścięgna konsumpcyjne. Próby z kulturoznawstwa krytycznego, Pod red.: W. J. Burszty, M. Czubaja, Wynawnictwo Naukowe Katedra, liczba stron: 546, kwiecień 2013

Ocena 6/6 w swojej kategorii.