Milczenie Szeherezady | Autor: Defne Suman

  Lubię poszerzać swoje czytelnicze horyzonty. W ramach odskoczni od autorów angielsko- czy polskojęzycznych od czasu do czasu sięgam po książkę, którą napisała osoba spoza tego kręgu. Czasem się zawodzę, czasem nie. Bywa też tak, że znajduję cechy, które łączą autorów z danego kraju. Tym razem padło na powieść autorki, która pochodzi z kraju, który nigdy wybitnie mnie nie interesował, a który znałam jedynie z popularnych seriali w państwowej telewizji, które namiętnie oglądają moi rodzice i babcia.

Egzotyczna Smyrna, z jej morską bryzą i bujnie rosnącymi platanami, otoczona różnokolorowymi kwiatami, jawi się jako wielokulturowy raj. Ale po pewnym czasie to samo miasto, zaledwie kilka lat później, przemieniło się w ponure widmo - zwłoki na ulicach, panujący terror oraz dwie siły przyrody, pożar i morze, które uwięziły ludzi w pułapce śmierci, tworząc prawdziwe piekło. Te skrajne obrazy Izmiru splatają się w literackiej opowieści DefneSuman, autorki "Milczenia Szeherezady”.

To opowieść fabularna osadzona w tle historycznym, gdzie wątki snute są wokół rzeczywistych wydarzeń, takich jak grecko-turecki konflikt toczący się rok po zakończeniu I wojny światowej. Te tragiczne wydarzenia z tamtego okresu często są nieznane przeciętnemu czytelnikowi, który może nigdy nie słyszał o Wielkim Pożarze Smyrny, z którego uratowana zostaje kobieta nazwana przez swoich wybawców Szeherezadą. Ona pamięta swoją historię, lecz wciąż milczy.

DefneSuman ukazuje uczucia i myśli swoich postaci, dotykając kwestii społecznych, międzyludzkich i egzystencjalnych. Narracja w trzeciej osobie splata się z pierwszoosobową, a fragmenty dotyczące tajemniczej głównej bohaterki przeplatają się z opowieściami pozornie odległymi od jej historii. Stopniowo te fragmenty zaczynają się łączyć, tworząc spójny obraz. Autorka przenosi nas w różne rodziny różnych narodowości - greckiej, tureckiej, lewantyńskiej i ormiańskiej - odsłaniając ich zwyczaje i cierpienie wynikające z trwającego konfliktu. Wspólnie z bohaterami doświadczamy miłości, macierzyństwa, straty i innych aspektów ludzkiego życia.

Ta powieść nie daje się czytać lekko ani szybko, wymaga skupienia, ponieważ zmiany w wątkach są wyraźne. Bez pełnej koncentracji możemy się pogubić i nie mieć szansy by w pełni docenić kunszt autorki. Język używany przez DefneSuman także stanowi pewne wyzwanie - autorka wprowadza wiele zwrotów z obcych języków i orientalnych nazw. To jednak właśnie nadaje książce unikalny klimat i autentyczność. Można, dosłownie, poczuć się tak, jakby było się z bohaterami w tym samym miejscu. Jednak są też pewne minusy tego stylu. Przez powieść idzie się odrobię topornie i czytelnik nie ma poczucia, że historia idzie naprzód. Przyznam się szczerze, że chyba nie jestem fanką dzieł, w których fabuła wolno się posuwa i mam wrażenie, że do niczego nie dąży.

Czy polecam? I tak, i nie. Powieść DefneSuman przedstawia nam kraj, o którym nie myślimy za często. Pozwala poczuć jego klimat, poznać ludzi i kulturę. Nie polecam, jeśli nie lubi się powieści, które mają bardzo wolne tempo. W takim przypadku można bardzo się zniechęcić i porzucić przed finałem. Czy żałuję tej lektury? Nie. Cieszę się, że mogłam razem z bohaterami chodzić po uliczkach Smyrny i poznać jej piękno. Myślę, że dzięki tej książce będę częściej sięgała po powieści, których akcja dzieje się w Turcji, by lepiej poznać tę kulturę.