Biały Głód | Autor: Aki Ollikainen

 Zimą 1867 roku nawiedziła Finlandię wielka fala głodu, która w połączeniu z mrozem doprowadziła do śmierci ponad 20 milionów ludzi. I właśnie o tym przerażającym czasie opowiada znakomita powieść Akiego Ollikainena pt. „Biały głód”, która ukazała się w naszym kraju nakładem Wydawnictwa ArtRage. Zapraszam do poznania tej pozycji.

 Dwoje ludzi, jedna zima, wspólny czas potwornego głodu. Z jednej strony śledzimy tu dramatyczne losy Marjy, który porzuciwszy umierającego męża udaje się wraz z dwójką dzieci w daleką podróż ku poszukiwaniu jedzenia, ratunku, szansy na przetrwanie. Z drugiej strony poznajemy tu także sceny z życia młodego, zagubionego lekarza o imieniu Teo. Oboje połączy los, aczkolwiek w sposób, jakiekolwiek nikt nie mógłby się spodziewać...

 Powieść ta została nominowana do prestiżowej Nagrody Bookera za rok 2016 - ze wszech miar zasłużenie, gdyż oto mamy tu do czynienia z literaturą iście wielką. Wielką, z uwagi na poruszany za jej sprawą temat dramatycznych dziejów Finlandii, na niezwykle surowy, sugestywny i zarazem poetycki sposób przedstawiania wydarzeń oraz na emocjonalną wymowę, która poraża, zachwyca i zarazem skłania do wielu ważnych refleksji nad tym, jak kruchym i niestety wciąż nie wiele znaczącym jest życie biednego człowieka...

 Książka ta liczy sobie jedynie nieco ponad 100 stron - co w zupełności wystarcza do tego, by przekazać na jej stronach koszmar, strach i tragizm ówczesnych mieszkańców Finlandii. Najważniejszą jest tu relacja o Marjrze i jej podróży z dziećmi, która na swój sposób kojarzy się biblijną wędrówką Marii i Józefa, aczkolwiek tym razem okoliczności są o wiele dramatyczniejsze. To właśnie jej losy wiążą się z przemocą, śmiercią, ludzką podłością. Po drugiej stronie mamy zaś wydarzenia z udziałem Teo i jego bliskich - skrajnie różne, ale jednak i na swój sposób podobne w beznadziei istnienia w tamtym czasie i tamtym miejscu. I jest to piękna historia, która jednocześnie przeraża, odpycha i rani tym, że przedstawia prawdę...

 To mocna opowieść, w której nie brak przemocy, erotyki, ludzkiej krzywdy i wyniszczenia - tak na ciele, czego najlepszym przykładem jest Marja..., jak i na umyśle, o czym przekonuje nas Teo. I oczywiście jest to historia dla osób o silnych i mocnych nerwach, ale jednocześnie ma też ona w sobie coś niezwykłego, co po rozpoczęciu lektury nie pozwala nam jej przerwać, a po jej zakończeniu, o niej zapomnieć. Być może są to znakomite kreacje bohaterów - ludzi z krwi i kości, zatopionych w tamtej epoce. Być może zaś jest to surowy obraz zimowej Finlandii i klęski głodu, która czasami wydobywa na wierz z człowieka to, co najgorsze..., ale czasami i to, co najpiękniejsze. 

Niezależnie jednak od tego, czym zauroczy nas ta książka, nie można przejść wobec niej zupełnie na chłodno, bez emocji. Tu po prostu trzeba czuć żal, smutek, złość na świat i głębokie poczucie niesprawiedliwości, jakie bije z każdej ze stron tej opowieści. I swoistym paradoksem jest to, iż mimo tak gorzej wymowy tej historii, poznawanie jej sprawia nam wielką przyjemność, czego po części się wstydzimy, ale z czego mimo wszystko też się bardzo cieszymy, że oto możemy mieć do czynienia z tak wybitną literaturą.

Dzieło Akiego Ollikainena pt. „Biały głód”, stanowi sobą jedną z tych odsłon współczesnej literatury, po poznaniu których nie zapomni się już o nich nigdy. Nie zapomni o Marjrze, jej drodze, poświęceniu i cenie, jaką przychodzi jej zapłacić. Nie zapomni o Teo, człowieku o wiele lepszym, niż on sam siebie widzi. Wreszcie nie zapomni o fińskiej zimie roku 1867 – apokalipsie, która naprawdę miała miejsce. Sięgnijcie po ten tytuł, odkryjcie jego wielkość i raczcie się tym trudnym, ale też i pięknym, czytelniczym spotkaniem…