Miałam okazję być uczestnikiem projektu  Erasmus + "Praca z młodzieżą na rzecz kształtowania społeczeństwa integracyjnego" w Sofii, w Bułgarii w dniach od 11 do 20 lipca 2018 r., za co jestem naprawdę wdzięczna.

Celem tego projektu było m.in. wdrożenie technik zmniejszania barier w integracji społecznej oraz promowanie poszanowania praw człowieka i jego zasług niezależnie od statusu społecznego, religii, płci i rasy. Szkolenie wykorzystywało nieformalne metody edukacji: dyskusje, prezentacje, burzę mózgów, pracę w grupie, odgrywanie ról, symulacje, wspólne poznawanie cudownej Sofii i Płowdiw, wieczory międzykulturowe, rozwój pomysłów na biznes społeczny, spotkanie z działaczami społecznymi, dyskusje nieformalne.

Bardzo interesujące było poznanie różnych perspektyw włączenia ludzi „wykluczonych społecznie" od uczestników z różnych krajów i poznanie praktyk funkcjonujących w ich krajach. Wykorzystanie symulacji "Społeczeństwo i ludzie o specjalnych potrzebach" uświadomiło mi, jak często sami tworzymy wyimaginowane granice dla osób o specjalnych potrzebach, decydując za nich bez nich, co mogą i czego nie mogą zrobić. W określonym czasie miałam okazję zastanowić się nad moimi osobistymi wartościami , przy czym obstaję i czy jest to dobre. Zadanie to było naprawdę interesujące, ponieważ otworzyło przestrzeń dla ludzi do dzielenia się głębszymi przemyśleniami. Byłam ciekawa, jak ludzie łączą się i tworzą coś razem, w oparciu o zestaw podobnych wartości

Innym trudnym tematem była rozmowa o włączeniu mniejszości do istnienia uznanych realiów. Jak angażować mniejszości, które wychowują się w swojej zamkniętej grupie, praktykując własne tradycje, i które nie chcą widzieć sensu w edukacji / lub zatrudnieniu. Jak pomóc ludziom, którzy nie chcą zbyt wiele dać od siebie. Co zrobić aby chciało im się chcieć! I czy warto robić coś w takim zakresie jak dotychczas, czy może potrzebne są radykalnie zupełne inne metody.

Czas projektu był dopasowany do potrzeb grupy i możliwości uczestników. Wspólnie robiliśmy różne zabawne rzeczy, tj. karaoke / nocne tańce, zajęcia sportowe , wspólne wypady do miasta czy na zorganizowaną na szybko wycieczkę . Było naprawdę wspaniale. Chciałbym podziękować organizatorom projektu – Stowarzyszeniu „Sztukater" i Stowarzyszeniu „Nowe Możliwości", za to, że dano mi możliwość wzięcia udziału w tym projekcie. Projekty są różne, ale ten ( nie przeładowany, skuteczny, angażujący, integracyjny ale i dający nam swobodę/ wszak uczestniczyli ludzie dorośli) był przygotowany w mojej opinii „w sam raz". Zarówno miejsce jak i organizatorzy wykazali się dużą dozą empatii i wyrozumiałości. Pozdrawiam Wszystkich serdecznie ( już tęsknię za Wami) i do zobaczenia znów na ścieżkach świata i życia. Każdemu polecam udział w tego rodzaju projektach, które dają możliwość poznania nowych twarzy, innych obyczajów, skosztowania rodzimej kuchni i poznania nowych miejsc. Edukacja w praktyce nie zastąpi podręczników. A wystarczy tylko chcieć otworzyć się dla świata, wystarczy chcieć!

W dniach 11-21 lipca 2018 uczestniczyłem w projekcie Youth Work for Shaping an Inclusive Society w miejscowości Sofia w Bułgarii. Projekt został dofinansowany ze środków unijnych w ramach programu Erasmus+. Celem tego projektu było wdrożenie technik zmniejszania barier w integracji społecznej oraz promowanie poszanowania praw człowieka i zasług niezależnie od statusu społecznego, religii, płci i rasy.  Szkolenie wykorzystywało nieformalne metody edukacji: przełamywanie lodów, dyskusje, prezentacje, pracę w grupach, odgrywanie ról, symulacje, wycieczka do Płowdiwu, noce międzykulturowe, rozwój pomysłów na biznes społeczny, pomysły na projekt i spotkanie z działaczami społecznymi. Częstym tematem naszych rozważań była tolerancja oraz różnorodność kulturowa. Był to dla mnie pierwszy tego typu projekt, nigdy wcześniej nie miałem okazji uczestniczyć w szkoleniu. W projekcie brały udział osoby z Litwy, Estonii, Turcji, Hiszpanii, Grecji, Słowacji, Gruzji, Czech, Polski oraz członkowie organizacji goszczącej New Opportunities Association. W pierwszych dniach przedstawialiśmy wysyłające nas na projekt organizacje oraz podejmowaliśmy tematy komunikacji, empatii czy różnorodnych osobowości psychologicznych; jednego przedpołudnia poruszyliśmy również temat problemów nierówności społecznej. Na każdych zajęciach dowiedziałem się czegoś nowego; w związku z tematem projektu poruszane były tematy dyskryminacji oraz wykluczenia społecznego. Mieliśmy spotkania z trzema trenerami: jeden z nich opowiadał o problemach mniejszości romskiej w europejskich krajach, rozpatrując problemy jakie napotykają tę grupę w Bułgarii; ostatni trener przedstawiał nam sytuacje jakie mogą występować w środowisku uczniów szkół podstawowych. Spośród wszystkich uczestników i liderów grup wyróżniały się osoby charyzmatyczne i zmotywowane, które na swój sposób były „motorami” wymiany. Myślę, że gdyby nie oni to ciężko byłoby porozumieć się pomiędzy resztą uczestników, ponieważ pozostali mieli problemy bądź z językiem angielskim bądź z z wyrażaniem własnego zdania na forum.

Najczęściej pracowaliśmy nad rozwiązaniami danego problemu oraz szukaliśmy rozwiązań występujących już w krajach uczestniczących w szkoleniu. Najciekawszym pytaniem które poruszono było dla mnie te które pojawiło się w jednej z dyskusji-"Jak włączać/angażować ludzi z mniejszości, którzy wychowali się w swojej zamkniętej grupie praktykującej własne tradycje?"  W jaki sposób moglibyśmy zdefiniować ich sposób myślenia tak, aby mogli oni dostrzec sens włączenia do "ogólnego" społeczeństwa?

Aktywności zostały wdrożone metodami edukacji nieformalnej i pozaformalnej, dzięki którym przyswajanie wiedzy opierało się na własnych doświadczeniach uczestników, a nie jedynie na suchej teorii. Organizatorzy przekazywali nam wiedzę którą można wykorzystać nie tylko w życiu zawodowych, ale także na co dzień. Przykładowo tworzyliśmy zarysy biznesplanów czy też w małych grupach przygotowywaliśmy harmonogram tygodnia, który miał skupiać się na pomocy grupie uchodźców.

Podczas projektu przez 10 dni mieszkaliśmy  w wysokiej jakości hotelu niedaleko centrum miasta. Na parterze mieściła się restauracja, w której codziennie jedliśmy posiłki; myślę, że nie było sytuacji, aby ktoś był niezadowolony z serwowanych posiłków.

Jednego dnia projektu zwiedziliśmy także piękne miasto jakim jest Płowdiw.Na szkoleniu często przygotowywaliśmy rozwiązywanie danego problemu tematycznego w różnorodnych grupach, po czym mieliśmy przedstawić nasze tezy i zagadnienia na forum. Dla mnie osobiście było to nie lada wyzwanie, ponieważ wypowiadanie się w języku angielskim jest moją "piętą Achillesową". Bardzo się jednak cieszę, że w jakimś stopniu próbowałem się przełamać i rozmawiałem z uczestnikami projektu; spotkałem się u nich ze zrozumieniem moich braków językowych. Przez dwa wieczory mieliśmy przyjemność uczestniczyć w wieczorach kulturowych, które przygotowywaliśmy. Jeden wieczór należał do grup z Bułgarii, Estonii, Polski oraz Gruzji, drugiego natomiast swoją kulturę przedstawiały grupy z Turcji, Grecji, Hiszpanii, Litwy, Czech oraz Słowacji; członkowie zespołów przekazywali nam różnego rodzaju informacje o własnych krajach, dzielili się z nami również przysmakami swoich krajowych kuchni.

Był to mój drugi wyjazd międzynarodowy z programu Erasmus+ , ale mogę powiedzieć, że dzięki takiej intensywności zajęć  podczas projektu można się bardzo wiele nauczyć i liczę na to, że w przyszłości będę uczestnikiem jeszcze wielu takiego rodzaju projektów. Każdemu polecam takie szkolenia i wymiany, by mógł on spróbować swoich sił w nowym dla siebie środowisku. Żadna moment życia nigdy więcej się nie powtórzy, więc lepiej wspominać takie wyjazdy niż monotonne, ciągłe siedzenie na kanapie.

Chciałbym podziękować wszystkim uczestnikom oraz organizatorom projektu - New Opportunities Association oraz polskiej organizacji pozarządowej "Sztukater", która dała nam szansę uczestnictwa w tym projekcie.

Rankiem dnia 10 lipca 2018 roku spakowałam plecak i wyruszyłam z Wrocławia do Sofii. Ciekawość, zżerała mnie przez całą podróż. Zastanawiałam się jak będzie wyglądał wyjazd. Nigdy wcześniej nie uczestniczyłam w podobnym projekcie tym bardziej czułam ekscytację, podszytą lekkim niepokojem.

O północy wylądowałam w stolicy Bułgarii. Poznałam Beatę i Kamila i już wiedziałam, że to będzie dobry czas.

Pierwszy dzień, pierwszy wspólny posiłek i gry integracyjne sprawiły, że reszta wątpliwości ulotniła się jak poranna mgła w Sofii.

Najpierw uczestnicy: 32 młode osoby z 11 krajów (Estonia, Litwa, Grecja, Gruzja, Czechy, Słowacja, Polska, Ukraina, Turcja, Ukraina i Bułgaria), później zapoznanie się z regułami - już wtedy dowiedziałam się, że uśmiech załatwi wszystko a wokół mnie są ludzie bardzo życzliwi, z dużą ilością empatii i jednocześnie ze sporym doświadczeniem w kwestii edukacji nieformalnej. No nieźle pomyślałam sobie - dobrze się zaczyna.

Drugi dzień i kolejne 8 dni, to był czas intensywnej nauki, ale nie żeby od razu kazali wkuwać regułki, skądże znowu....Te dni to cudowny okres podnoszenia kompetencji w sposób bardzo nieoczywisty a zarazem skuteczny. Gry, zabawy, projekty i ogromne zaangażowanie trenerów oraz moich współuczestników pozwalało osiągać zamierzone przez pomysłodawców cele oraz zaspokoić moją ciekawość w kwestii integracji społeczności lokalnych. W 11 językach przez 10 dni uczyliśmy się mówić o tolerancji, bo gdzie lepiej poznamy znaczenie tego słowa w czystej formie jak nie w kraju, w którym mieszka tak wiele mniejszości narodowych, z osobami, które prezentują 6 różnych religii, 11 krajów, jakże różnych poglądów politycznych. Wykluczenie społeczne oraz sposoby przeciwdziałania temu zjawisku przedstawione zostały nam w sposób tak bardzo namacalny, że do dziś pamiętam te emocje i pragnienie zmiany rzeczywistości na lepszą.
Zagadnienia teoretyczne, wymieszane z ogromną praktyką i doświadczeniem oraz kawa to w moim odczuciu recepta na sukces tego projektu i powszechne zadowolenie uczestników, którzy przecież reprezentowali różne gremia: od uczniów liceum, studentów, nauczycieli, wolontariuszy NGO po przedsiębiorców, dziennikarzy i polityków.

Treningi, seminaria i projekty to tylko fragment naszej sofijskiej rzeczywistości. „Po godzinach” było czasem zabawy i okazją do poznawania siebie i swoich kultur bliżej. Karaoke, tańce, gry w karty, kalambury, wspólne wyjścia na miasto sprawiły, że z grupy przypadkowych osób, pozornie nie mających ze sobą nic wspólnego, staliśmy się grupą przyjaciół. Wieczór narodów,  polegający na prezentacji swoich krajów, był tak interesujący i obfitujący w różnego rodzaju ciekawostki (m.in. konkursy, przysmaki, tańce, zabawy z ogniem a także spektakle), że pomysłodawcy zorganizowali dwukrotnie takie spotkanie, bo podczas jednego niemożliwym było pokazanie tego co uczestnicy zaplanowali i zaspokojenie ciekawości obywateli innych krajów.

Moje wyobrażenia o projekcie, przed wyjazdem były dalekie od tego co przeżyłam na miejscu. Uśmiech, zabawa, nauka, przygoda oraz cudowna pogoda (nie tylko ta za oknem) sprawiły, że zapamiętam ten wyjazd na długo.Czas spędzony w Sofii pozwolił mi zrozumieć jak różnorodna jest Europa i jak fantastyczna może ona być jeśli młodzi ludzie, którzy spędzili ze mną dwa tygodnie, wrócą do swoich domów i będą wdrażać w życie to czego nauczyli się podczas treningu. Dla mnie ten czas to fantastyczne doświadczenie, okazja do spotkania wielu interesujących osób, możliwość szkolenia umiejętności językowych oraz niezapomniane wrażenia.

Z tego miejsca chciałabym podziękować Stowarzyszeniu Sztukater z Wrocławia oraz New Opportunities Association z Sofii za możliwość nabycia nowych umiejętności oraz przeżycia tak fantastycznej przygody.
Aha już zaczynam pakować plecak na następny wyjazd....