Wyjątki
Renata A.
Jakie skojarzenia może budzić książka o tytule „Wyjątki”? Czy będzie to zbiór ortograficznych wyjątków? Nic bardziej mylnego. W takim razie,czego możemy się spodziewać wybierając tę książkę z półki? Utwór „Wyjątki” Jana Brzozowskiego pokazuje w pierwszej kolejności, jaka może być sztuka. Już w opisie wydawca zaznacza, że jest ona wielowymiarowa oraz różnorodna, na pewno niejednoznaczna, spełniająca wiele różnych funkcji. Sztuka nie tylko bawi, ale i uczy, inspiruje i zmusza do refleksji odbiorcę. W tym wszystkim ważny jest sposób odbioru, to czego oczekuje czytelnik, jakie są jego potrzeby i oczekiwania. I czy utwór spełnia dane założenia.
Już sam tytuł „Wyjątki” wskazuje na niezwykłość utworu, bo książka jest wyjątkiem, czyli jedyna w swoim rodzaju, nie do zastąpienia. Kolorowa, niepozorna, niebanalna strona tytułowa jest tak jak sam tytuł równie wyjątkowa. Tytułowa ilustracja, na którą składają się nietypowe, a zarazem niebanalne rysunki mamy wrażenie, że spontanicznie narysowane są zapowiedz tego, co odnajdziemy w środku. Okładka jest nie tylko zapowiedzią, ale zarazem prowadzi do przekonania, że rysunek jest ulubionym środkiem wyrazu autora. Szkic dopełnia treść, jest miłym akcentem dla czytającego, wyraźnie pobudzając wyobraźnie, jednocześnie bawiąc. Zdziwienie i zaskoczenie może towarzyszyć czytelnikowi już podczas pierwszego kartkowania stron. Wiele ciekawych rysunków, często szkiców świadczy o dużym poczuciu humoru autora. Domyślam się, że celem jest rozbawić odbiorcę, może odwrócić na chwile uwagę czytelnika od treści, a skupić na grafice. Rysunek staje się jednym z bohaterów, na równi z wierszem i tekstem scenicznym. Potwierdzeniem jest rozdział „Prosimy nie palić”, który składa się ze zbioru „Rysunków wystawionych w Muzeum Karykatur”. Tym samym poznajemy autora, Jana Brzozowskiegojako architekta, rysownika, portrecistę, malarza, autora filmów animowanych i oczywiście (a może przede wszystkim) pisarza.
Utwór rozpoczyna się do „Preambuły” słowa łac. praeambulum, od praeambulare „iść wcześniej”), czyli wstępu do aktu prawnego, zwykle o istotnym znaczeniu. Tutaj rozumianego jako wstępu do utworu. Ponadto poniżej znajduje się„Dodatek do preambuły”, czyli dodatkowe wyjaśnienie, określające zamysł utworu, jego uszeregowanie, wyodrębnia kilku następujących części: „Wierszy” „Ku Polsce” „Teatru”, „Szkice”. Rozdział I jest zbiorem rozmaitych wierszy o różnej tematyce, codziennej, ale o dotykającej spraw egzystencjalnych, ważnych tematów jak śmierć czy samotność. Wielu odnajdzie inspiracje np. do Horacego i jego nieśmiertelnej maksymy: „nie wszystek umrę”:
„Non omnismoriar, powiedziałbym jeszcze
Parę wieków temu przeszyty na wylot
Strzałami amora na wskroś, wzdłuż i w poprzek.
Dziś powiem więcej, dzięki postępowi wiedzy:
Nie wszystek żył będę, lecz jeszcze przez wieki
będę rósł dębem na czubkach półgłówków,
w dolinach nędzy, na szczytach głupoty,
w rzekach będę płynął płynących rozpaczą.”
To tylko zapowiedź tego, czego możemy się spodziewać po twórczości autora „Wyjątków”. Uwagę przykuwa IV z rozdziałów poświęcony „Pamięci Nieodżałowanego Koziołka Matołka”. To nie tylko rysunek, ale i odręcznie napisany tekst, niczym fragment ze szkolnego zeszytu. Budzi skojarzenia szkolne, tym samym spełnia funkcję sentymentalną, jest wspomnieniem. Podobnie jak utwór o nieodżałowanymKoziołku.
Książka „Wyjątki” na pewno oryginalna, nietypowa, ale może spodobać się, być chwilą wytchnienia. Może nie dla każdego czytelnika, ale jedno jest pewne publikacja znajdzie swoich czytelników, którzy świadomie zachwycą się humorem, a zarazem bogactwem treści proponowanych utworów. Czytając opis wydawcy już wiemy, czego może się spodziewać. Jest propozycja czytelnicza dla znawcy, który odnajdzie z jednej strony elementy ludyczne, z drugiej awangardowe, eksperymentalne. I w pełni świadomie zachwyci się tym, dostrzegając dzieło na pewno wyjątkowe, wypełnione nie tylko treścią, ale i sztuką, artyzmem literackim i rysunkowym.
love_book_passion
„Wyjątki” Jana Brzozowskiego to tytuł, który zaintrygował mnie przede wszystkim swoim prostym, ale przyciągającym uwagę wyglądem okładki. Zupełnie nie wiedziałam, czego mam się spodziewać sięgając po ten tytuł. Otrzymałam coś, czego się nie spodziewałam, ale co pozytywnie mnie zaskoczyło.
Przyznam szczerze, że nigdy nie byłam specjalną miłośniczką sztuki, ale zmieniło się to nieco w momencie, gdy los na mojej drodze życiowej postawił mężczyznę, który stał się moim przyjacielem, a którego wielką fascynacją była właśnie sztuka. Początkowo znajomy, któremu dla ułatwienia może nadam imię Marcin, jedynie kolekcjonował dzieła. Kupował obrazy od malarzy, których znał, cenił i podziwiał. W swojej kolekcji ma wiele wspaniałych dzieł sztuki, które niejednokrotnie bywają również kontrowersyjne, ale mają w sobie coś takiego, co nie pozwala przejść obok nich obojętnie! To właśnie Marcin zaszczepił we mnie chęć do podziwiania sztuki, obok której przestałam przechodzić obojętnie, jak to miało miejsce dotychczas. Marcin nie tylko kolekcjonował, to stało się już niewystarczające i sam sięgnął po płótno i farby. Zaczął swoje emocje przenosić na płótno, angażował się w to całym sobą. Uwielbiam jego energię, jego charyzmę i żywość, która odzwierciedla się w jego dziełach, które dzisiaj już bardzo licznie zdobią mój dom.
Przyznam szczerze, że ja, gdy sięgnęłam po ten tytuł, od razu skojarzyłam go właśnie z Marcinem, który ma ogromne doświadczenie na ten temat, a nawet zdecydował się na ukończenie studiów w tym kierunku, mimo iż jest już dojrzałym i ułożonym facetem, to jednak ciągle pragnie rozwijać się w tym kierunku. Jego dzieła to głównie abstrakcje, które uwydatniają emocje, które towarzyszyły mu podczas malowania. Widać ekspresję, widać radość, ale również i smutek jest dostrzegalny. Myślę, że interpretacja każdego dzieła sztuki nie jest zależna wyłącznie od autora, ale również odbiorcy, tego, w jakim on jest nastroju i czego szuka w dziele, na które aktualnie patrzy.
Autor – Jan Brzozowski – również w swoim życiu bawi się sztuką, dodatkowo nie ogranicza się wyłącznie do jednego jej rodzaju. Zajmuje się on bowiem rysunkiem, w książce możemy podziwiać przedstawione rysunki, które zdobiły Muzeum Karykatur. Autor jest wielowymiarowy, ma wiele zainteresowań, ale pisanie jest jego pasją, której się oddaje.
Książka „Wyjątki” jest niezwykła, zdecydowanie inna od wszystkich, po które do tej pory miałam okazję sięgnąć. Inne nie oznacza złe, ale myślę, że nie jest dla każdego. Potrzeba poruszyć swoją wyobraźnię, wytężyć nieco umysł, pozwolić sobie na chwilę zapomnienia, refleksji i pobudzenia umysłu do głębszych przemyśleń, aby móc z lektury tej książki wynieść coś dla siebie coś, co w życiu naszym jest obecne każdego dnia, niestety jednak przez nas, w ciągłym pędzie, codziennej gonitwie, staje się niedostrzegalne i niestety w znacznym stopniu pomijane.
Sztuka może być dla każdego z nas ciekawym oderwaniem na chwilę od rzeczywistości, może nam wytchnienie i spełnienie, jak to miało miejsce w przypadku mojego przyjaciela. Jest on dla mnie idealnym przykładem tego, że sztuka może mieć na nasze życie ogromny wpływ, może je zmienić i dam nam możliwość cieszenia się każdą chwilą.
Bardzo się cieszę, że ten tytuł trafił w moje ręce i z pewnością niejednokrotnie jeszcze zechcę do niego wrócić. Bardzo serdecznie polecam, szczególnie tym, którzy potrafią w sztuce odnaleźć, choć odrobinę siebie.
MarzenaD
Wielowymiarowość sztuki sprawia, że może trafić do szerokiego grona odbiorców. Sztuka nie tylko kształtuje gusta i guściki, ale również może bawić, smucić, lub też po prostu wzbudzać zachwyt. Na szczęście sztuka nie jest jedna i nie ma tylko jednego wzoru oraz przepisu na jej uprawianie. Dzięki temu różnorodność dzieł artystycznych wzbogaca codzienne życie i sprawia, że można choć na chwilę oderwać się od przyziemności. Co ważne, sztuka, a szczególnie poezja nie musi dotyczyć tylko spraw wzniosłych, ale może także stanowić punkt odniesienia w innym spojrzeniu na rzeczywistość, która nas otacza. Poezja kształtuje wrażliwość – na emocje i szczegóły codzienności, które zamknięte w ramach słów stają się czymś ważnym i istotnym. Poezja także może bawić, szczególnie gdy dotyczy spraw poważnych przedstawionych w żartobliwy sposób. Jednakże ona, podobnie jak inne formy twórczości muszą trafić do odpowiedniego odbiorcy, bez tego może zostać nierozumiana lub też zrozumiana na opak. A to już krok do jej wyszydzenia i porzucenia. Podobnie jest z innymi formami artystycznej twórczości – można spotkać sztukę, której główną zaletą jest szybkość i przyjemność w jej zrozumieniu, ale też taką, której percepcja przypomina ukłucie igły – drażni i pobudza.
Przykładem poezji niełatwej, a nawet trudnej w odbiorze jest twórczość autorstwa Jana Brzozowskiego, architekta, poety, pisarza i rysownika z Warszawy. „Wyjątki” to zbiór twórczości Jana Brzozowskiego, która zaskakuje pewnego rodzaju ciętością języka i brutalną dosłownością. To sztuka, która nie jest ubrana w ładne i przyjemne słowa, lecz poprzez swoją bezpośredniość skłania czytelnika do głębszej refleksji. Nie każdemu może się podobać, ale to akurat jest zaletą, ponieważ trafi do wąskiego grona odbiorców, którzy ją docenią. Należy podkreślić, że książka oprócz wierszy zawiera również inną twórczość autora, np. opowiadania, scenariusze sztuk teatralnych, a nawet rysunki, komentujące i będące karykaturą codzienności. Warto na dłuższą chwilę zatrzymać się przy nich, ponieważ stanowią one integralną część całego zbioru, jednocześnie podkreślając ironiczny charakter tekstów. Ich groteskowość i uproszczona forma trafia do czytelnika, jednocześnie zachęcając go do nabrania większego dystansu wobec rzeczywistości. W książce zawarto także opowiadania, które poprzez zróżnicowaną formę ukazują architektoniczny, a zarazem pisarski talent Brzozowskiego. Jak już wspomniano, „Wyjątki” to książka, której nie da się jednoznacznie zaklasyfikować, a tym bardziej zaszufladkować.
Twórczość Brzozowskiego wymyka się konwenansom, stając się odważnym artystycznymmanifestem, udowadniającym, że sztuka może mieć transparentny, a zarazem odważny charakter. Każda forma w „Wyjątkach” uzupełnia się, tworząc całość, która nie pozostawia miejsca na obojętność. Sztuka Brzozowskiego jest także buntem wobec utartych schematów, lub też irracjonalności spraw codziennego życia. Dzięki temu dzieło to wyróżnia się autentycznością i niejednoznacznością – w niej nie ma miejsca na szybki i przyjemny odbiór, ale jest wyzwaniem postawionym przez autora wobec czytelników. W związku z tym jest to propozycja dla tych osób, które szukają takiej literatury, która tworzy przestrzeń do refleksji i dyskusji.
Informacje:
-
Autor:Jan Brzozowski
-
Gatunek:Literatura Piękna
-
Tytuł Oryginału:Wyjątki
-
Język Oryginału:
-
Przekład:
-
Liczba Stron:364
-
Rok Wydania:2023
-
Wymiary:160 x 225 mm
-
ISBN:9788380112698
-
Wydawca:Warszawska Firma Wydawnicza
-
Oprawa:Miękka
-
Miejsce Wydania:Warszawa
-
Ocena:5/6 5/6 5/6