Historia Nowego Nazwiska

  Koleżanka przekazała mi tę książką ze słowami: Zazdroszczę ci, że ta historia jest dopiero przed tobą. Pomyślałam, że nie może być aż tak dobrze. Jak było?

Dla niewtajemniczonych, Historia nowego nazwiska jest tomem II (z IV), kontynuacją powieści Genialna przyjaciółka. Całą serię poznajemy z perspektywy jednej z dwóch przyjaciółek, która w momencie spisywania wspomnień jest już ponad sześćdziesięcioletnią kobietą. Bodźcem do powrotu do przeszłości jest tajemnicze zaginięcie drugiej z nich.

W tomie II, Elena Greco i Lila Cerullo, przestają być dziewczynkami i powoli wkraczają w dorosłość. Jedna z nich wychodzi za mąż i znajomość kobiet wkracza na inny poziom. Dotychczasowe plany i marzenia zderzają się z rzeczywistością. Czy o takim życiu marzyły?

Może nie ma tu spektakularnych zwrotów akcji, ale te wszystkie gesty, słowa, działania sprawiają, że trudno oderwać się od tej książki. Po raz kolei autorka udowadnia, że samym językiem i jego emocjonalnym charakterem potrafi oddać tok myślenia młodej kobiety. Uważam, że jest to niezwykła umiejętność, bo choć książka nie ma formy pamiętnika, to jednak można odnieść wrażenie, że mamy przed sobą młodą kobietę, która do bólu szczerze dzieli się z nami swoimi przeżyciami i przemyśleniami. A te są pełne emocji, czasami wręcz sprzecznych, choć zawsze uwarunkowanych konkretnymi wydarzeniami.

I to jest właśnie siła autorki, która nie boi się kreować postaci z krwi i kości. Postaci, nad którymi się rozpływamy, by za chwilę w innych okolicznościach rzucać w nie epitetami. By się z nimi utożsamiać, stawać po którejś ze stron, wzburzać, w myślach klepać po plecach, po prostu przeżywać. A przy okazji odkrywać prawdziwy charakter Włoch przełomu lat 50-tych i 60-tych.

Momentami miałam jednak wrażenie, że historia nie idzie do przodu. Zupełnie jakby autorka nie miała dobrego pomysłu, co dalej. Z perspektywy czasu, i całej historii, myślę jednak, że mógł to być kluczowy moment dla dalszych losów. Każda z bohaterek musiała kalkulować swój potencjalny bilans zysków i strat, co miało odzwierciedlenie właśnie w tych nieco przydługich wahaniach.

Teraz i ja mogę śmiało powiedzieć do osób sięgających po tę powieść, że zazdroszczę im przygody, którą mają przed sobą. Na szczęście Elena Ferrante w Historii nowego nazwiska nie mówi ostatniego słowa, więc i przede mną kolejne literackie doznania.

Czy można czytać tom II nie znając pierwszej części? Myślę, że tak, ale trzeba się liczyć z brakiem kluczowego wprowadzenia. Jednak jest to historia dość osobliwej przyjaźni, której podwaliny kształtowały się od najmłodszych lat. Dlatego też ocenianie jej, czy nawet sama próba zrozumienia z perspektywy już dorosłej osoby będzie dziurawe o pewne istotne fakty. Bo to nie jest prosta historia. Oj nie…