Lady Makbet

Kto z nas nie słyszał o słynnej tragedii Shakespeare'a (Szekspira), “Makbecie”? Chyba większość osób, która przeszła przez tryby machiny mniej lub bardziej współczesnej edukacji, przeczytała ten krótki utwór (bądź przynajmniej jego streszczenie) jako lekturę szkolną. Powstał on na początku XVII wieku z akcją umiejscowioną w średniowiecznej Szkocji. Do dziś dnia tłumaczony jest on na wiele języków. To jedna z najczęściej wystawianych sztuk teatralnych, która na naszych rodzimych deskach sceny zagościła w 1812 roku, czyli już ponad dwieście lat temu!

Jak widać jest to utwór uniwersalny niezależnie od czasów i wielu twórców inspiruje się nim w najróżniejszych dziedzinach - zarówno literatury jak i sztuki. Traktuje o niepohamowanej żądzy władzy, zdradzie, popadaniu w szaleństwo i o karze. Główny bohater, Makbet, po otrzymaniu przepowiedni od trzech wiedźm, że zostanie królem oraz podsycany namowami swojej żony, posuwa się do coraz to okrutniejszych czynów w pogoni za koroną i potęgą. Po zabiciu prawowitego króla, małżonkowie powoli zaczynają osuwać się w szaleństwo... 

Sięgając po “Lady Makbet” Avy Reid, myślałam, że będę mieć do czynienia z typowym retellingiem dzieła Shakespeare'a, jednak to co nam zaserwowała współczesna pisarka całkowicie odbiegło od moich oczekiwań. Nie jest to klasyczna historia Makbeta opowiedziana z punktu widzenia jego żony. Owszem, narratorem jest żona szkockiego Tana o tym samym imieniu, ale to całkiem nowa opowieść - inspirowana, można nawet powiedzieć, że łudząco podobna do oryginału, jednak wzbogacona o całe mnóstwo nowych pomysłów, które prowadzą do zmiany gatunkowej tej opowieści. Uważam, że bez obaw książkę Reid można nazwać tym rodzajem fantastyki, który świetnie wpisuje się w kanon oczekiwań współczesnych, głównie młodych, odbiorców mrocznego romantasy z feministycznym zacięciem.

Lady Makbet, Roscille, siedemnastoletnia dziewczyna, córka z nieprawego łoża północnego władcy, Krętobrodego, który zatrzymał Wikingów, zostaje wysłana do Szkocji aby poślubić Tana Glamis, Lorda Makbeta. Nie wiadomo dlaczego zdecydował się wziąć ją za żonę, pomimo krążących o niej plotek. Podobno oczy Roscille mają moc władania umysłami mężczyzn... Czy to przypadek, że jest niepospolicie piękna i wzbudza żądze w męskich ciałach? Podobno Roscille została przeklęta przez wiedźmę... Czy to może tłumaczyć mężczyzn nie szanujących kobiet?

Dlatego kobieta, zawsze gdy opuszcza swoją komnatę, twarz ma przesłoniętą welonem i mężczyźni jak ognia unikają jej przeklętego spojrzenia. Po przybyciu do surowego mężowskiego zamku, młoda dziewczyna nie chce oddać mu swojego dziewictwa i podstępem przekonuje go do respektowania pewnego starożytnego zwyczaju jego ludu. Tak zostaje wprawiony w ruch wojenny kołowrotek manipulacji i kłamstw, napędzający machinę rozlewu krwi. Z każdą przewracaną stroną Lady Makbet staje się przyczyną coraz to większych okrucieństw i zdrad, a życiowa droga Lorda Makbeta wydaje się być podobna do tej w szekspirowskiej odsłonie…

Największymi plusami książki “Lady Makbet” w mojej ocenie są niesamowity gotycki klimat i kunsztowne wydanie z barwionymi brzegami, nakładem Wydawnictwa Story Light. Mrok wylewa się zarówno z fabuły - z każdego kąta ciemnych, zimnych murów średniowiecznego zamku - jak i z samej grafiki i ozdobionego w zakrwawiony warkocz brzegu książki. Odrobinę zawiodła mnie postać Lady Makbet w wydaniu Reid. W oryginale, choć potraktowana po macoszemu, to jest kobietą o wielkich aspiracjach, brakiem skrupułów i ważnym głosem w męskim świecie, w którym niewiasta ma niewiele do powiedzenia. Tutaj spodziewałam się totalnej, przesiąkniętej złem femme fatale, a w ostatecznym rozrachunku ujawniła się sprytna, ale momentami jednak naiwna dziewczyna próbująca jedynie przetrwać w patriarchalnym świecie. Co prawda bohaterka książki jest nastolatką i jak nastolatka się zachowuje, więc nie jest to zarzut, a jedynie stwierdzenie rozbieżności. Mogę polecić lekturę, ale jedynie osobom, które rozumieją pierwowzór. W innym przypadku może prowadzić do spaczenia dzieła mistrza w wyobraźni najmłodszych pokoleń.