Demaskatorka | Autor: Kathryn BolkovacCari Lynn

"Demaskatorka" opowiada prawdziwą historię amerykańskiej policjantki Kathryn Bolkovac, która odważnie zaangażowała się w walkę o godność i prawa człowieka w wyniszczonej wojną Bośni.
Kate w 1995 roku wstąpiła do sił pokojowych ONZ i została wysłana na misję do Sarajewa. Jako śledcza do spraw przestrzegania praw człowieka oraz cywilny obserwator policyjny miała zajmować się szkoleniem miejscowych funkcjonariuszy policji, kontrolować warunki w obozach dla uchodźców, a przede wszystkim dokumentować przypadki przestępstw na tle seksualnym oraz przemocy w rodzinie.

Kate okazuje się bardzo bystrą obserwatorką, a przy tym osobą bezkompromisową, pełną autentycznego współczucia dla ofiar przestępstw i ogromnie zaangażowaną w swoją pracę. Szybko też odkrywa, że w kraju na niewyobrażalną skalę szerzy się korupcja, handel ludźmi i prostytucja nieletnich, a w ten nielegalny proceder zamieszani są nie tylko przedstawiciele miejscowych władz i policji, lecz także oficerowie sił pokojowych, wysocy urzędnicy ONZ i zwykli szeregowi członkowie misji.

Efektywność działań i zaangażowanie Bolkovac budzą niepokój skorumpowanych przełożonych i współpracowników policjantki, którzy zaczynają bojkotować i utrudniać jej pracę. Sprawy przez nią prowadzone są umarzane, dokumentacja fałszowana, raporty i akta poświadczające udział członków misji w handlu ludźmi znikają w tajemniczy sposób. Kate jednak nie daje się zastraszyć i ujawnia odkryte fakty na forum międzynarodowym wykazując się ogromną odwagą i determinacją. Zostaje dyscyplinarnie zwolniona z pracy i rozpoczyna sądową batalię nie tylko o swoje prawa, lecz również o prawa i godność kobiet i dzieci skrzywdzonych przez organizację, której założeniem jest zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa oraz przestrzeganie praw człowieka.

"Demaskatorka", jak niemal każda książka oparta na faktach, budzi ogromne emocje i wywołuje moc refleksji. We mnie dodatkowo wzbudziła przerażenie uświadamiając potworność i rozmiar zbrodni, które dzieją się niemal na naszych oczach pod płaszczykiem szumnych haseł pomocy międzynarodowej, co czyni sprawę tym bardziej ohydną i odrażającą.

Opisana przez Kathryn historia jest zapewne jedną z wielu tragedii rozgrywających się każdego dnia w różnych zakątkach kuli ziemskiej, gdzie dochodzi do nagminnego łamania praw człowieka, rozmaitych nadużyć oraz przestępstw popełnianych także przez tych, którzy powinni prawa przestrzegać w pierwszej kolejności. W tym kontekście osoby takie jak Kathryn Bolkovac, której żelazne zasady moralne, empatia, hart ducha i cywilna odwaga doprowadziły do zdemaskowania przestępczej machiny oraz osób z nią związanych, zasługują na nasz podziw i szacunek.

"Demaskatorka" ukazuje historię kobiety, która odważyła się podjąć nierówną, bezkompromisową, iście donkiszotowską walkę z potężną, zhierarchizowaną organizacją. Podejmowane przez nią działania nieraz zahaczają o brawurę, Kate niejednokrotnie ryzykuje własne bezpieczeństwo i życie próbując zmienić los ofiar przestępstw seksualnych oraz staczając sądową batalię z wielką korporacją przywodzącą na myśl walkę Dawida z Goliatem.

Dynamiczna, emocjonalna i sugestywna narracja pozwalają wczuć się w przeżycia bohaterki i spojrzeć na rozgrywające się wydarzenia jej oczami. Plastyczne opisy oraz przejrzyste, konkretne i rzeczowe nakreślenie sytuacji, ukazanie układów i powiązań sprawiają, że książkę czyta się jednym tchem, z wypiekami na twarzy i burzą szalejących uczuć w duszy. Bezsilność, wściekłość, niedowierzanie, współczucie, wstyd, niesmak, przerażenie - emocje są bardzo zróżnicowane i niezwykle silne, a gdzieś tam w środku kołacze się niepokojące pytanie o faktyczny rozmiar i zakres tego rodzaju przestępstw i ogrom tragedii, jakie wywołują.

Ta książka nie tylko demaskuje skrywane oblicza wielkich korporacji, które permanentnie łamią prawa człowieka, ale jest też swego rodzaju pomnikiem wystawionym wszystkim tym jednostkom, które nie zważając na niebezpieczeństwo poświęcają się walce o prawa tych, którzy sami nie potrafią się o nie upomnieć - ich upór, bezkompromisowość i odwaga mogą być dla nas wzorem.
Polecam tę książkę wszystkim, którzy cenią sobie prawdziwe, dramatyczne historie podejmujące trudną i bolesną tematykę. Lektura porusza do głębi, prowokuje przemyślenia nad okrucieństwem ludzi, brutalnością świata, rozmaitymi aspektami ludzkiej natury - zarówno tymi godnymi podziwu, jak i potępienia. To głęboko emocjonalna, do bólu autentyczna, poruszająca lektura. Gorąco polecam!

Za książkę serdecznie dziękuję Wydawnictwu Muza.