Lwie Serce | Autor: George Bidwell

"Sprzedałbym Londyn, gdybym tylko znalazł kupca"

Czy tak mocne i bulwersujące słowa mogły wyjść z ust angielskiego króla? W dodatku monarchy nie byle jakiego, bo już za życia owianego legendą dla jego nadzwyczajnej odwagi, siły fizycznej i niepośledniego talentu wojskowego, a i teraz, po ponad ośmiu stuleciach, nadal powszechnie uznawanego za ideał średniowiecznego rycerza?

George Bidwell, autor licznych biografii słynnych postaci angielskiej historii, tym razem przedstawia czytelnikowi legendarnego króla - krzyżowca z dynastii Plantagenetów, Ryszarda I zwanego Lwie Serce. Syn Henryka II i Eleonory Akwitańskiej, jeden z dowódców trzeciej krucjaty, w drodze powrotnej z Ziemi Świętej został uwięziony przez austriackiego księcia Leopolda, a następnie przekazany cesarzowi Henrykowi VI; tym właśnie wydarzeniem Bidwell rozpoczyna swoją fabularyzowaną opowieść o życiu sławnego - niesławnego władcy.

Z kart książki wyłania się intrygujący portret kontrowersyjnego monarchy - od wczesnej młodości bardziej związanego ze swymi francuskimi, odziedziczonymi po matce posiadłościami, niż ze swym królestwem. Ten ambitny i porywczy Plantagenet, wiecznie skłócony z ojcem i rodzeństwem, który nigdy nie nauczył się języka angielskiego, rzadko przebywał w kraju traktując go jako źródło dochodów na pokrycie kosztów niezliczonych wojen, nie stroniący od związków nie tylko z kobietami, ale także z mężczyznami, był jednocześnie doskonale wykształconym poetą, szaleńczo odważnym rycerzem o niepodważalnym autorytecie i imponujących zdolnościach przywódczych, owiany nimbem chwały dzięki bohaterskim walkom z Saladynem i jego Saracenami; choć nie udało mu się odzyskać Jerozolimy dla chrześcijaństwa, liczby zabitych wrogów rozpalały masową wyobraźnię i stanowiły wykładnię jego męstwa. Dzisiejsi historycy są raczej zgodni, że pozostawiając po sobie osłabione, zubożałe państwo królem okazał się fatalnym, choć jednocześnie mógł uchodzić za wzór średniowiecznego rycerza.

"Lwie Serce" to książka niewielka objętościowo, ale zawierająca mnóstwo faktów z życia króla nakreślonych na ciekawie zarysowanym tle historycznym. Co ważne, zostały one podany w przystępny, łatwo przyswajalny sposób, dzięki czemu czytelnik nie czuje się przytłoczony nadmiarem dat, wydarzeń i postaci, od których aż roi się na kartach powieści. Początkowo trudno jest przywyknąć do specyficznego stylu Bidwella - jego narracja najbardziej przypomina fabularyzowany wykład wzbogacony dialogami i akcją, scenki odgrywane przez aktorów uzupełnione fachowym komentarzem autora. Nie każdemu czytelnikowi taki styl narracji przypadnie do gustu, choć jego zaletą jest przystępność i zrozumiałość serwowanych informacji.

Sporo miejsca autor poświęca scenom batalistycznym i rozgrywkom politycznym zagłębiając się w ich zawiłości - niestety kosztem rysu psychologicznego postaci, które wypadają w tej kwestii dość ubogo. Tak bogate, bujne życie w wyjątkowo burzliwych czasach ściśnięte na niespełna dwustu stronach pozostawia niedosyt - to trochę za mało, by usatysfakcjonować czytelnika. I nie tyle w sensie historycznym - bo wiedzy podręcznikowej tu nie brakuje - ale właśnie psychologiczno-biograficznym. Chętnie poznałabym lepiej samego króla, jego osobowość i czynniki, które ją ukształtowały (skądinąd wiadomo, że silna więź z matką miała ogromny wpływ na kontakty Ryszarda z innymi kobietami), rzutowały na jego późniejsze decyzje, zarówno w kwestiach państwowych, jak i osobistych; relacje z otoczeniem (swoją drogą ciekawi mnie związek króla z francuskim monarchą, który ponoć był jego kochankiem - podobnie jak władca Nawarry, a prywatnie jego szwagier - i jak się to miało do średniowiecznego wzoru cnót). Pewne kwestie zostały zaledwie zasygnalizowane - ale może to i lepiej, gdyż fakt ten skłania czytelnika do zgłębiania tematu na własną rękę.

Reasumując: "Lwie Serce" to interesująca, przystępnie napisana biografia Ryszarda I Plantageneta, może nie porażająco szczegółowa, ale wciągająca na tyle, by stać się impulsem do dalszych eksploracji tematu. Z pewnością warto po nią sięgnąć - na dobry początek.