Nieugięty | Autor: Sam Millar

Bardzo cenię sobie biografie ludzi, którzy żyli w ciekawych czasach i mają wiele do powiedzenia o swoim życiu. Niewielu jednak może poszczycić się równie burzliwym i barwnym życiorysem - a także podobnie hardym i nieustępliwym charakterem - jak Irlandczyk Sam Millar.

Sam Millar, młody irlandzki buntownik z Belfastu, w wieku siedemnastu lat zostaje aresztowany za działalność w republikańskich bojówkach i osadzony w zakładzie karnym Maze jako więzień polityczny, gdzie spędza osiem długich lat. Jako jeden z niewielu osadzonych nigdy nie wyparł się swoich poglądów, choć sadystyczni strażnicy robili wszystko, by go złamać. Ponurą codziennością były najbardziej wymyślne i barbarzyńskie tortury fizyczne i psychiczne doprowadzające więźniów do granic szaleństwa, na które Millar reagował zaciętą pogardą i brawurowym uporem.

Po latach traumatycznych przeżyć Sam wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował w nielegalnych nowojorskich kasynach kontrolowanych przez irlandzką mafię. Wkrótce też opracował wyjątkowo śmiały plan napadu na firmę Brinks Security szczycącą się swoim systemem bezpieczeństwa. Wraz z dwoma wspólnikami ukradł ponad siedem milionów dolarów dokonując tym samym bodajże największego, a z pewnością i najbardziej brawurowego rabunku w historii USA. I choć plan wydawał się perfekcyjnie dopracowany, bardzo szybko okazało się, że doskonały jednak nie był...

"Nieugięty" okazał się zaskakującą, ale i poruszającą lekturą. Bolesne wspomnienia i szokujące wyznania z pobytu w irlandzkim więzieniu nacechowane są brutalnym realizmem, ale i na wskroś przesiąknięte autentyzmem. Millar epatuje co prawda okrucieństwem opisując więzienną rzeczywistość, lecz nie z chęci wzbudzenia taniej sensacji, a podzielenia się swoimi przeżyciami - bez zbędnych ubarwień i wstydliwych przemilczeń serwuje czytelnikowi szokującą nagą prawdę. Trudno doprawdy utrzymać emocje na wodzy i nie zaangażować się w opowieść Millara, tym bardziej, że już od pierwszych stron ogromne wrażenie wywiera specyficzny styl autora. Nawet o najbardziej traumatycznych przeżyciach potrafi on opowiadać z sarkastycznym humorem i sporym dystansem do samego siebie, co wiele nam mówi o jego odporności psychicznej i wewnętrznej sile. Ujmujące jest także to, że nie zgrywa się na superbohatera, nie drażni fałszywą skromnością - pozostaje zwyczajnym człowiekiem z krwi i kości, który tak, jak inni odczuwa strach, lecz potrafi trzymać go na wodzy. Czasami. W każdym razie budzi ogromną sympatię swoim podejściem do życia wyraźnie wyczuwalnym w stylu pisania: przesyconym czarnym humorem, pełnym naturalności i niewymuszonej swobody.

Sporym atutem jest również język autora łączący w sobie niepozbawioną wulgarności dosadność mowy potocznej przydającej wspomnieniom realizmu z zaskakującymi pięknem i błyskotliwością literackimi sformułowaniami świadczącymi o wrażliwości Millara.

Duże wrażenie robią także żywe, dynamiczne i wyjątkowo plastyczne opisy - czy to więziennej rzeczywistości, mafijnego półświatka czy też planowania napadu i jego konsekwencji, dzięki którym wspomnienia Millara czyta się jak najlepszą powieść sensacyjną, jakiej nie powstydziłby się żaden uznany mistrz gatunku. I choć znamy zakończenie, książka trzyma w nieustannym napięciu aż do finału; smaczku dodaje jej świadomość, że jest to historia prawdziwa.

"Nieugięty" to zapierająca dech w piersiach, emanująca realizmem i szokująca autentyzmem mocna, dynamiczna lektura gwarantująca solidną dawkę silnych wrażeń. Nie brak w niej zarówno poruszających, traumatycznych wspomnień od których włos się jeży na głowie, jak i brawurowej, sensacyjnej akcji łączących się w zaskakująco harmonijną, wyjątkową opowieść o życiu nieprzeciętnego człowieka. Gorąco polecam!