Isadora
-
Ta dramatyczna w swej wymowie książka jest oparta na wspomnieniach znanego radzieckiego anatomopatologa Jakowa Rapoporta, który w latach 50-tych XX wieku stał się jedną z ofiar, uczestnikiem i świadkiem tragicznych wydarzeń, które stalinowska propaganda określiła mianem "spisku lekarzy".
Autor niezwykle skrupulatnie i wyczerpująco ukazuje przyczyny, przebieg i skutki tamtych wydarzeń; wydarzeń, które stały się zwieńczeniem długich i mrocznych lat stalinowskiego reżimu; wydarzeń, o których opowiada jako jedyny żyjący ich świadek, by pamięć o potworności tej zbrodni nie przepadła w pomroce dziejów.
Książka ta posiada bezcenną wartość, która pozwala wzbogacić naszą wiedzę historyczną oraz niezaprzeczalną wartość dokumentalną; choć nie brak tu przemyśleń, odczuć i refleksji samego autora, postarał się on o precyzyjny i chronologiczny opis faktów zabarwiony osobistymi emocjami. Przydaje to publikacji wiarygodności i pozwala bardziej wczuć się w atmosferę terroru, jaka cechowała cały okres rządów Józefa Stalina.Autor przedstawia szczegóły domniemanego spisku - a raczej terroru rozpętanego przez Stalina - począwszy od "wykrycia"
zbrodniczej organizacji wśród lekarzy, która miała na celu nieodpowiednie leczenie, a co za tym idzie doprowadzania do śmierci najważniejszych radzieckich działaczy oraz samego Stalina na zlecenie państw zachodnich. Cała sprawa miała ewidentnie antysemicki wydźwięk i nie trzeba było długo czekać na rezultaty takiej propagandy. Rapoport dokładnie opisuje, w jaki sposób nakręcała się spirala nienawiści i atmosfera wrogości wobec środowiska medycznego; szykana, represje, blokada informacyjna, przemoc, dyskryminacja, paniczne reakcje społeczeństwa i strach przed lekarzami, rozbicie profesorskiego środowiska ze względu na jego narodowość, wreszcie pierwsze aresztowania - pętla zaciska się coraz bardziej. Sam autor także zostaje aresztowany i spędza długi czas w więzieniu na Łubiance; wspomnienia koszmaru przesłuchań, szczegóły dotyczące śledztwa robią na czytelniku naprawdę piorunujące wrażenie.
Dopiero śmierć Stalina kładzie kres jego ostatniej na szczęście morderczej intrydze: lekarze zostają zwolnieni z więzenia i zrehabilitowani, jednak sprawa ta jeszcze przez długi czas istniała w świadomości społeczno - politycznej ZSRR.Doszukując się przyczyn sprawy spisku lekarzy, Rapoport kładzie szczególny nacisk na portret psychologiczny Stalina. Określa go jako "obraz z pogranicza kryminologicznej psychopatologii" i trudno nie przyznać mu racji. To paranoidalno - psychopatyczne skłonności radzieckiego przywódcy, intrygi i wewnętrzne rozgrywki na samym szczycie władzy doprowadziły do rozpętania machiny terroru, którego ostatnim akordem była sprawa spisku lekarzy - to "logiczne zakończenie alogicznego systemu stalinowskiego". Podkreśla, że niemożliwą rzeczą jest zrozumienie tej sprawy z punktu widzenia zdrowego rozsądku - z tym również trudno się nie zgodzić. Okrucieństwo, zwłaszcza na masową skalę, jest trudne do pojęcia, a niemożliwe do zrozumienia dla normalnego człowieka.
Lektura tej książki wywarła na mnie ogromne wrażenie. To ze wszech miar wartościowa i godna polecenia lektura dla tych, którzy pragną pogłębiać swoją wiedzę historyczną; niezwykle ciekawa, intrygująca, napisana żywym, plastycznym językiem opowieść o czasach, które miały tak wielki wpływ na życie milionów ludzi i które odcisnęły niezatarte piętno na ich losach.
Naprawdę warto sięgnąć po tę książkę! Serdecznie polecam!Za książkę serdecznie dziękuję Wydawnictwu Erica.