Sekretna Księga Dantego | Autor: Francesco Fioretti

Dziś nieco zapomniany, Florentyńczyk Dante Alighieri - erudyta, filozof, wizjoner, jeden z najwybitniejszych poetów wszech czasów i człowiek, który wyprzedził swoją epokę, przeszedł do historii jako autor genialnego arcydzieła stanowiącego poetycką alegorię ludzkiego życia i kwintesencję średniowiecznej myśli filozoficznej i teologicznej - "Boskiej Komedii". Poemat ten jest zaliczany do kanonu światowej klasyki, wywarł znaczny wpływ na europejską kulturę i stał się źródłem licznych literackich i pozaliterackich inspiracji, doczekał się też różnorodnych interpretacji, do których zachęca bogata metaforyka dzieła. Czy jest jednak możliwe, by ten utwór skrywał jakąś zagadkę, szyfr podobny do kodu Leonarda da Vinci z bestselleru Dana Browna lub sekret przywodzący na myśl fabułę "Cienia Poego" Matthew Pearla?

Francesco Fioretii, badacz życia i twórczości Dantego, pokusił się o rozszyfrowanie kodu ukrytego w tercynach "Boskiej Komedii"; zgrabnie łącząc fakty historyczne z fikcją literacką stworzył porywającą, intrygującą opowieść równie barwną, bogatą i wieloznaczną, jak dzieło, której dotyczy.

Rawenna, rok 1321. Umiera Dante Alighieri - podobno na malarię, jednak okoliczności wskazują, że genialny poeta, który w swoim dziele odważył się piętnować wady możnych tego świata i miał potężnych przeciwników, których działania doprowadziły do wygnania go z Florencji, został otruty. Do takiego wniosku dochodzi niejaki Giovanni z Lukki, uczeń i przyjaciel Dantego, a także medyk, który przybywa w tych dniach do Rawenny. Dziwnym zbiegiem okoliczności w tym samym czasie rodzina mistrza stwierdza zaginięcie ostatnich trzynastu pieśni "Raju" wieńczących dzieło życia Dantego, które desperacko pragnie odnaleźć Bernard, były krzyżowiec i templariusz. Jest on przekonany o tym, że poeta był jednym ze strażników wielkiej tajemnicy Rycerzy Świątyni i w swoim dziele zakodował mapę prowadzącą do skarbu. Córka Dantego, mniszka Beatrycze, Giovanni z Lukki i Bernard łączą swe siły, by odnaleźć i rozszyfrować zaginione księgi, korzystając ze wskazówek pozostawionych przez jej ojca.
Poszukiwania prowadzą każdego z bohaterów innymi ścieżkami, w ich trakcie dowiadują się prawdy o sobie, poznają cel swojego życia odkrywając inny jeszcze wymiar "Boskiej Komedii".

Po "Sekretnej księdze Dantego" spodziewałam się powieści na miarę "Kodu Leonarda da Vinci", jednak już pierwsze strony lektury uświadomiły mi, że będzie to coś zupełnie innego! Brown napisał powieść sensacyjną, trzymającą w napięciu dzięki dynamicznej fabule, teorii spiskowej, licznym zwrotom akcji, gdzie zagadki co prawda się mnożą, ale równie szybką znajdują rozwiązanie, prowadząc do widowiskowego finału. Francesco Fioretii poszedł w zupełnie innym kierunku. Stworzył finezyjną, błyskotliwą historię odwołującą się do kultury średniowiecza i treści zawartej w ponadczasowym poemacie Dantego. Mnóstwo w niej symboliki, historycznych, literackich i filozoficznych aluzji i odniesień, mistycyzmu i tajemniczości, tak charakterystycznej dla epoki. Misternie skonstruowana fabuła opiera się na dogłębnej znajomości życia poety i jego największego dzieła, "Boskiej Komedii". Zwraca uwagę na rozmaite aspekty utworu, jego przebogatą symbolikę, prowadząc czytelnika meandrami genialnego umysłu jego twórcy i odkrywając przed nim zaszyfrowane tajemnice i ukryte znaczenia. Akcja snuje się leniwie, niespiesznie, bo nie ona jest tu najważniejsza. Właściwie nie składa się z ciągu wydarzeń gwałtownie następujących jedno po drugim, ale z sekwencji obrazów niezwykle plastycznie oddających charakter epoki - takiej syntezy mógł dokonać tylko ktoś swobodnie poruszający się w jej realiach, posiadający solidną wiedzę na jej temat. Stąd doskonale nakreślona panorama społeczno - obyczajowa średniowiecznej Europy i jej politycznych zawiłości, a także mentalności ówczesnego społeczeństwa wyrosłego z połączenia mrocznego mistycyzmu i bezprzykładnego okrucieństwa zrodzonego z politycznego chaosu, znajdujących odzwierciedlenie w klimacie powieści.

"Sekretna księga Dantego" to wyjątkowa lektura wymagająca wzmożonej uwagi i gotowości podążania za geniuszem poety; intelektualne wyzwanie, ale i niezapomniana przygoda, doskonale wpisująca się w klimat ponadczasowej "Boskiej Komedii" i uchylająca rąbka tajemnicy życia jej twórcy.

Mistrzom tego się nie robi.

Siedzę sobie w bibliotece i szukam książek. Niby nic szczególnego. Nagle przychodzi jakiś pan, ze stosikiem lektur do oddania. Też nic szczególnego. Jednakże, dostrzegam książkę, która jest na mojej liście Must read, a mianowicie ,,Sekretna księga Dantego''. Szybkim krokiem, a właściwie biegiem zmierzam po nią przy okazji trącając starszą panią, która trzymała książkę, o Janie Pawle II. Po mimo tego, iż najpiękniej jak umiałam przeprosiłam ją ale i tak dostałam reprymendę, że jestem bezczelna. Ach Ci katolicy, ach te starsze panie!

Koniec uroczej dykteryjki. Kim jest Dante, zapewne wie każdy czytelnik, który posiada średnie wykształcenie. Autor Boskiej Komedii, ponadczasowego dzieła, obok którego narosło wiele legend. Wędrówka po piekle, czyśćcu i niebie, powoduje, że wyobraźnia niektórych naukowców, historyków i zwykłych czytelników zaczyna intensywnie pracować. Sam autor umarł, a niektórzy twierdzą że został zabity, w niewyjaśniony sposób, a ostatnie wersy jego dzieła tajemniczo zaginęły, gdyż wielu nie przypisuje zakończenia poematu włoskiemu pisarzowi, tylko jego dzieciom. Nieścisłości związane z językiem i opisami powodują takie przypuszczenia. Osobiście sama nic takiego nie dostrzegłam, ale znawcą średniowiecznych poematów nie jestem.Za to, nawet nasz wieszcz, numer cztery, uległ fascynacji pod tytułem Dante, wielka niedoceniona tajemnica...

Coś ty Italii zrobił, Alighiery,

Że ci dwa groby stawi lud nieszczery,

Wygnawszy pierwéj...

Już daję spokój Norwidowi, bo nie czuję się upoważniona do komentowania jego dzieł. Za to chętnie napiszę o autorze, Francesco Fiorettim, który mieni się znawcą Alighierego i (o zgrozo) pisze podręczniki dla dzieci w wieku szkolnym. Jak głoszą informacje zawarte w dalszej części okładki książki, Sekretna Księga Dantego jest jego spektakularnym sukcesem, który zyskał uznanie, w oczach krytyków (chyba ślepych?).

Fabuła książki, z góry zakłada, że Dante został zabity. Na ok. 20 stronie ustala to Giovanni, medyk i bękart za razem. W XIV wieku takie połączenie było niemal niemożliwe. Bardziej niemożliwe było to, że bohaterowie mówili współczesnym językiem. Jak już autor osadza książkę w średniowieczu, to niech bohaterowie nie wypowiadają zdań w stylu Poznałam go na wyjeździe do Luccy. Miły mężczyzna... (cały przekrój średniowiecznego języka w jednym zdaniu). Pomińmy warstwę językową. Fabuła opiera się na tym, że zagadka rozwiązuje się za zagadką. Szczególnie, gdy do akcji wkracza Templariusz, były mnich Bernard. Genialny matematyk, który w przerwie między wizytą w burdelu, a zjedzeniem kolacji, wyjaśnił za pomocą kilku cyferek, misterną tajemnicę zagadki Boskiej Komedii. Potem Giovanni dowiaduje się koto jest jego ojcem, mniszka Beatrycze ucisza swój instynkt macierzyński.... Cud, miód i malinki. Wszyscy żyją długo i szczęśliwe, a Dante zginął w słusznej sprawie. Wszyscy się cieszą, ale nie czytelnik...

Dante w swoim genialnym poemacie zmieszał z błotem większość włodarzy ówczesnego świata... Czy to wystarczający powód żeby go zabić? Owszem, wystarczy dołożyć tylko wątek miłosny i cała misterna intryga rozwija się na trzystu paru stronach. Czytając książkę miałam dziwne wrażenie, że autor próbuje naśladować Dana Browna. Liczby, wartka akcja, ale.... Sztuczna intryga, język prawie jak w powieści młodzieżowej i bohaterowie tak płascy jak deska do prasowania. Zapowiadał się ciekawy bestseller, polecany przez Corruerre della Sera i porównywany z Kodem Leonarda da Vinci . To sprawiło, że autentycznie chciałam przeczytać tę książkę. Nawet, gdy uderzył mnie język współczesny, w powieści stylizowanej na średniowieczną i opisy godne czytadła dla niewymagających gospodyń, chciałam dotrwać do końca. I dotrwałam. Plusem książki jest to, że można pooglądać tabelki matematyczne albo pobawić się w odszyfrowanie Boskiej Komedii, która jest mapą do.... Arki Przymierza. Czy bohaterowie ją odnajdą... Śmiech na sali? I znowu zadaję sobie pytanie. Czy mam płakać ze śmiechu czy z rozpaczy? Nie chcę się rozczarować, gdy znowu znajdę jakąś książkę z mojej listy Must read, a okaże się kompletną klapą z tabelką, która pomoże Ci znaleźć Arkę Przymierza.