Wersja dla osób niedowidzącychWersja dla osób niedowidzących

Okładka wydania

Koniec Człowieczeństwa

Kup Taniej - Promocja

Additional Info


Oceń Publikację:

Książki

Fabuła: 100% - 1 votes
Akcja: 100% - 4 votes
Wątki: 100% - 2 votes
Postacie: 100% - 3 votes
Styl: 100% - 5 votes
Klimat: 100% - 4 votes
Okładka: 100% - 4 votes
Polecam: 100% - 4 votes

Polecam:


Podziel się!

Koniec Człowieczeństwa | Autor: Clive Staples Lewis

Wybierz opinię:

Isadora

"Wiara w dogmat o istnieniu obiektywnych wartości jest niezbędna, by pojęcie władzy niebędącej tyranią i posłuszeństwa niebędącego niewolnictwem miało w ogóle rację bytu."

 

"Koniec człowieczeństwa" to zbiór trzech esejów pierwotnie wygłoszonych jako cykl wykładów w King's College w Newcastle w 1943 roku. Obok "Chrześcijaństwa po prostu" są uznawane za jedne z najważniejszych tekstów C.S. Lewisa poruszających kwestię etyki i stanowią wyraz jego głębokiej troski nad kierunkiem, w jakim zmierza ludzkość; ludzkość odrzucająca tradycyjne wartości i uniwersalny kodeks moralny będący spuścizną tysiącleci cywilizacji, zaprzeczająca swemu człowieczeństwu.

 

Wszystkie trzy eseje stanowią skończoną całość, a każdy kolejny tekst jest uzupełnieniem, rozszerzeniem i kontynuacją poprzedniego. Choć nie są zbyt obszerne objętościowo, ich treść jest kwintesencją myśli Lewisa: niewiarygodnie bogata, wielowymiarowa, pełna literacko - filozoficzno - religijnych odniesień, błyskotliwa, cudownie logiczna. To prawdziwe wyzwanie, a zarazem intelektualna i duchowa uczta. Każda myśl warta jest głębszej zadumy i dłuższej analizy, wymaga całkowitego zaangażowania i niezłej umysłowej gimnastyki, ale przyjemności płynącej z obcowania z prozą autora nie da się z niczym porównać. Jego wywody charakteryzuje nieubłagana logika i intelektualna wirtuozeria, a zarazem głęboka i autentyczna wrażliwość prawdziwego humanisty.

 

W pierwszym eseju zatytułowanym "Ludzie bez torsów" Lewis pochyla się nad kwestią współczesnej edukacji podkreślając znaczenie coraz częściej zarzucanej praktyki wpajania młodym ludziom podstawowych zasad etycznych i tradycyjnych wartości. Ten uniwersalny kodeks moralny, zwany dalej przez autora Tao, ma swoje źródło w systemach filozoficznych i religijnych różnych kultur, jest niezmienny i wspólny dla całej ludzkości; można go odnaleźć w Biblii, egipskiej Księdze Umarłych, babilońskich i konfucjańskich tekstach, nordyckiej Eddzie Poetyckiej czy filozofii platońskiej. Prawo moralne jest od zawsze wpisane w naturę człowieka, a jego wpojenie powinno być celem edukacji, która dziś kształtuje "ludzi bez torsów" - z mocno rozwiniętym intelektem, ale upośledzonych w kwestii moralności.

 

"Dawna edukacja traktowała uczniów tak, jak dorosły ptak traktuje młode ptaki ucząc je latać; nowa traktuj ich raczej jak hodowca drobiu, który stara się uzyskać u młodych ptaków cechy, o których one same nie mają pojęcia."

 

W eseju "Droga" C.S. Lewis uświadamia zagrożenie wynikające z coraz powszechniejszej tendencji kwestionowania i odrzucania tradycyjnych wartości na rzecz nowych, "prawdziwych". Udowadnia, że podważanie systemu Tao i ustanawianie zamiast niego innego systemu wartości jest wewnętrznie sprzeczne, gdyż wszystko, co uznajemy za nowy, składa się z fragmentów Tao wyrwanych z kontekstu i przerobionych wedle doraźnych potrzeb. Ludzki umysł nie jest w stanie wymyślić nowych idei i wartości, a wszelkie prądy filozoficzne, które tak twierdzą, przeczą same sobie (komunizm, faszyzm, nazizm, eugenika). Wbrew pozorom to, co one proponują, to nie postęp moralny, ale karykatura humanizmu.

 

"Bunt nowych ideologii przeciwko Tao jest buntem gałęzi przeciwko drzewu."

 

W eseju "Koniec człowieczeństwa" Lewis udowadnia, że powszechne w dzisiejszych czasach dążenie do sprawowania całkowitej kontroli nad naturą to w istocie panowanie jednych ludzi nad innymi. Wyzwalanie się z tradycyjnych wartości, kształtowanie człowieka przez człowieka - czyli pokonanie ludzkiej natury oznaczają walkę człowieka z samym sobą, dehumanizację, pustkę. Postęp nie polega na wymyślaniu nowych ideologii i zastępowaniu nimi istniejącego kodeksu moralnego, modyfikowaniu ludzkości w dowolny sposób, a do tego właśnie zmierzamy.

 

"Przejrzeć wszystko na wylot oznacza nie widzieć nic."

 

Jestem oczarowana prozą Lewisa. Tu każde słowo, każda myśl zapada głęboko w pamięć, wwierca się w umysł, jest punktem wyjścia dla niezliczonych refleksji. Nikt dotąd tak dobitnie, błyskotliwie, a zarazem klarownie nie przeanalizował mechanizmów dehumanizacji, nie ujął swoich spostrzeżeń na temat ludzkiej natury, zagrożeń i wyzwań, przed jakimi stoi ludzkość tak wszechstronnie, przenikliwie, wizjonersko, nie nadał swoim wywodom takiej głębi, jak C.S. Lewis właśnie. Odwołując się do kulturowej spuścizny ludzkości, przytaczając liczne fragmenty myśli filozoficznej, systemów religijnych i koncepcji literackich wypracowanych przez człowieka na przestrzeni tysiącleci, jasno określa, na czym polega człowieczeństwo i przestrzega przed postępującą dehumanizacją, która dziś przejawia się w szeroko rozpowszechnionym sposobie myślenia, dominujących ideologiach, a nawet we współczesnym ustawodawstwie. Warto poświęcić chwilę tej lekturze będącej błyskotliwą, krytyczną analizą naszych czasów, warto podjąć wyzwanie i przekonać się, że tekst sprzed siedemdziesięciu lat wciąż jest przerażająco aktualny. Warto choćby dlatego, że obcowanie z prozą Lewisa jest niezapomnianym przeżyciem.

Scathach

Koniec człowieczeństwa – C.S. Lewis

 

Czytanie książek Lewisa każdorazowo jest gwarancją intelektualnej wędrówki z jednym z najlepszych przewodników, a przy tym popisem erudyty, który niechybnie zachwyca swoją rozległą wiedzą.

 

Koniec człowieczeństwa, to zbiór trzech esejów, wcześniej głoszonych przez autora w King's College w Newcastle. Stanowiły one wówczas ciąg wykładów, a dziś uznawane są za jedne z najważniejszych tekstów Lewisa.
Przedmiotem rozważań autora jest kwestia etyki, a także zmiany cywilizacyjne zmierzające w niepokojącym kierunku. Mimo że wykłady głoszone były w roku 1943, wciąż pozostają aktualne. O ich ważkości dla refleksji współczesnego człowieka, zaświadczają kolejne wydania na całym świecie, mające unaocznić od jak dawna borykamy się z podobnymi kwestiami, wciąż nie dochodząc do wniosków, które będą miały moc zmienienia świata.
Lewis zastanawia się dokąd zmierza ludzkość, która już dawno zdecydowała się na odrzucenie tradycyjnych wartości, trzeba dodać: wartości sięgających tysiące lat wstecz, które oprócz pełnionej funkcji moralnych drogowskazów, stanowią także żywe świadectwo spuścizny przodków. Dziś, negujemy to, co przez wieki stanowiło o człowieczeństwie, twierdząc, że o wiele lepiej wiemy, co będzie dla nas lepsze. Tym samym staczamy się po równi pochyłej, raz po raz odrzucając kolejne koła ratunkowe, pojawiające się na naszej drodze.

 

Swoją książką Lewis krzyczy o uwagę i chwilę refleksji nad kwestią własnych dążeń i obowiązującą hierarchią wartości. Nie stara się nachalnie odwoływać do jednego panującego porządku, próbuje raczej przedstawić kryteria uniwersalne, niezważające na kulturę czy wyznanie.
Pierwszy esej, to Ludzie bez torsów. Pod refleksje poddane w nim zostały kwestie współczesnej edukacji. Autor zarzuca jej, że przestała wpajać młodym ludziom wartości moralne, a przy tym przekreśliła znaczenie tradycyjnych wartości. Lewis zauważa, że uniwersalny kodeks moralny łączy wszystkich ludzi – podobne zasady możemy znaleźć w naukach wszystkich wyznań świata – a wpajanie go młodemu pokoleniu, powinno być naszym obowiązkiem. Twórca słusznie zauważa, że współczesny człowiek rozwija się już jedynie intelektualnie, zapominając o sferze moralnej, która zostaje całkowicie pominięta, czyniąc go upośledzonym.

 

Esej Droga podejmuje kwestie nowych, prawdziwych wartości, które zostają sztucznie narzucane młodym ludziom. Autor obnaża bezsens tworzenia nowych kodeków, budowanych na zasadzie wyrywania pewnych reguł z kontekstu i wtłaczania ich w zupełnie nowych. Lewis ośmiesza takie zachowania, wskazując na ich brak logiki.
Trzecim esejem, jest esej tytułowy. W nim też autor podkreśla, że dążenie współczesnych do przejmowania całkowitej kontroli nad naturą, to tak naprawdę wyraz chęci panowania jednych nad drugimi, niemającej nic wspólnego z próbą poskromienia przyrody, lecz raczej z wykazaniem swojej niezastąpioności i potęgi. Lewis zauważa, że takie działania, to doskonały przykład dehumanizacji, działania przeciw własnemu człowieczeństwu.

 

Jego eseje stanowią skończoną całość – każdy z nich można czytać jako osobny tekst, bez brania pod uwagę wcześniejszego czy późniejszego. Nie ulega jednak wątpliwości, że dopiero lektura wszystkich przedstawia całe spectrum zagadnienia. Teksty uzupełniają się i tłumaczą, dlatego warto sięgać po całą książkę, a nie tylko po jej urywki.
Oczywiście, nastawiając się na czytanie Lewisa należy brać pod uwagę to, jak bardzo wymagająca będzie to czynność. Autor bez reszty angażuje nasz umysł: prowokuje do refleksji, dyskusji, polemiki. Mimo że jego teksty są stosunkowo krótkie, obfitują w szereg zawiłych sformułowań, które często mogą zostać zrozumiane w pełni dopiero po kilkukrotnej lekturze. Nie warto się jednak poddawać! Autor jak nikt inny potrafi w niewielu słowach zawrzeć najważniejsze sensy, nic nie tracąc na bogactwie słownictwa czy konstrukcji. Jego wypowiedzi są niezwykle błyskotliwe, a każde zdanie odpowiednio i w pełni uzasadnione. Nie ma w książce tej słów nieprzemyślanych, dlatego tak ważna jest lektura uważna, bez roztargnienia, z należytym skupieniem, zapewniającym wydobycie z niej tego, co najważniejsze. Autor podejmując kwestię postępującej dehumanizacji, zwraca się w stronę spuścizny kulturowej. To w niej poszukuje definicji człowieczeństwa, którą dziś próbujemy nagiąć do własnych potrzeb.

 

Polecam – jak każdy tekst Lewisa. Nie ma w nim miejsca na sprawy niepotrzebne, autor w sposób niezwykle lapidarny ujmuje w słowa, to co najistotniejsze.
Jeśli przejmują Was losy współczesnego człowieka, gwarantuję, że warto zmierzyć się z tym zbiorem esejów.

 

Komentarze

Security code
Refresh

Aby Skomentować Kliknij Tutaj

Współpracujemy z:

BIBLIOTECZKA

Karta Do Kultury

? Jeżeli zalogujesz się na swoje konto, będziesz mógł bezpłatnie:
*obserwować pozycje wydawnicze, promocje oraz oferty specjalne
*dodawać je do ulubionych
*polecać innym czytelnikom
*odradzać produkty, po które więcej nie sięgniesz
*listować pozycje, które posiadasz
*oznaczać pozycje przeczytane/obejrzane
Jeżeli nie masz konta, zarejestruj się, zapraszamy do rejestracji!
  • Zobacz Mini Tutorial