Polityka Zagraniczna Turcji Uwarunkowania Wewnętrzne Oraz Podmioty Decyzyjne | Autor: Jakub Wódka

Jednym z kierunków obieranych na wakacyjne wojaże jest ciesząca się niezmienną popularnością od kilku lat Turcja. Jest to również kraj pełen paradoksów, a jego działania na arenie międzynarodowej są determinowane nie tylko przez decyzje polityczne „góry", ale i tradycje, historię, a przede wszystkim spuściznę po Imperium Osmańskim. Choćby tylko z tych względów warto poznać publikację „Polityka zagraniczna Turcji" pióra Jakuba Wódki. Wydaje mi się jednak, że najważniejszy powód jest zgoła inny: Turcja to jedna z 20 najbogatszych gospodarek świata, a jednocześnie wszystko wskazuje na to, że stanie się również najludniejszym państwem Europy. Trudno więc pominąć Turcję na arenie międzynarodowej. Trudno więc nie znać kraju, który już odgrywa znaczącą rolę, a po wejściu do Unii Europejskiej (jeśli w ogóle to nastąpi) może być to jedno z najsilniejszych państw na „kontynencie".

„Polityka zagraniczna Turcji" Jakuba Wódki to tak naprawdę praca doktorska, która wyczerpująco i dogłębnie analizuje tytułowe zagadnienie. Na prawie trzystu stronach autor oprowadza czytelnika po arkanach samej polityki zagranicznej, ale przede wszystkim skupia się na podmiotach, które odgrywają/-ły ważną rolę w jej kształtowaniu.

To, co uderza od samego początku, to dość prosty, ale nie banalny język, który będzie zrozumiały dla każdego czytelnika. Autor nie szafuje trudną terminologią, nie zmuszając tym samym do ciągłego zaglądania do słownika. Jednak co ważniejsze, Wódce udało się uniknąć uczelnianego tonu, oficjalnego i pozbawionego bardzo często polotu. Dzięki temu jego pracę doktorską, pomimo trudnej tematyki, czyta się przyjemnie i lekko, co powinno jedynie przysporzyć mu szersze grono czytelników zainteresowanych krajem leżącym pomiędzy światem muzułmańskim a chrześcijańską Europą. I choć samemu stylowi autora nie można nic zarzucić, w monografii zabrakło „rozluźnienia" tekstu. W książce brakuje zdjęć, ilustracji czy tabel, które rozbiłyby zbite bloki tekstu. Przez to „Politykę zagraniczną Turcji" czyta się dość długo (pomijając już sam aspekt tematyki i charakteru publikacji, co nie pozwala na pochłonięcie książki w jeden wieczór). Niewielkie odstępy pomiędzy wierszami sprawiają, że oczy męczą się, a po pewnym czasie tekst zlewa się w jedną całość. Jest to jednak zarzut do samego układu książki niż do autora, który napisał, pod względem wartości merytorycznej, monografię wartą naszej uwagi.

Pozostając przy temacie samego układu i wydania książki, warto w tym miejscu odnotować kilka słów odnośnie samej struktury publikacji. To, że dzięki językowi autora czyta się ją bez zbędnego nadęcia, to jedno. „Polityka zagraniczna Turcji" jest również tekstem spójnym, gdzie poszczególne rozdziały napisane są, z jednej strony jako naturalna konsekwencja poprzedniego, z drugiej jako samodzielna jednostka. Dzięki temu przyjemność z lektury będą odczuwać zarówno osoby, które nie zetknęły się wcześniej z tematyką, jak i ci, którzy co nieco liznęli zagadnień dotyczących polityki zagranicznej. Bogata bibliografia, w której znajdują się pozycje w języku polskim, angielskim, a także tureckim, powinna dodać smaczku wszystkim zainteresowanym.

Zresztą autor nikogo nie pozostawia niezadowolonego. W pierwszym rozdziale wprowadza w tematykę polityki zagranicznej w ujęciu ogólnym, nie tylko odnośnie samej Turcji. Daje to czytelnikowi pole i czas do rozeznania oraz oswojenia się z dość trudną tematyką. Później Jakub Wódka gładko przechodzi do kolejnych zagadnień, jak opisanie kolejnych podmiotów biorących udział w kształtowaniu się polityki zagranicznej. Poznajemy prezydentów, premierów i ministrów spraw zagranicznych, którzy podejmowali decyzje na przestrzeni lat po upadku Imperium Osmańskiego. Jakub Wódka skrupulatnie odnotowuje nie tylko kolejne postacie znaczące na arenie międzynarodowej, ale również przedstawia uwarunkowania zewnętrzne czy też wewnętrzne rozgrywki polityczne. Bardzo ciekawą częścią jest ta dotycząca wojska. Bo choć w naszym kraju, armia jako tako nie miesza się do polityki, w Turcji sytuacja przedstawia się zgoła inaczej. W przypadku, gdy państwu zagrażała destabilizacja spowodowana wewnętrznymi potyczkami czy niezdecydowaniem politycznym, na arenę wkraczało wojsko i doprowadzało do przewrotu. Dowódcy, generałowi, najwyżsi w armii trzymali rękę na pulsie i nie pozwalali rozpasać się gawiedzi politycznej.

Oczywiście oprócz podmiotów i ważnych person, poznajemy samą politykę zagraniczną kształtowaną przez Turcję, a także jak trudną, ale i ważną rolę tenże kraj odgrywa na arenie międzynarodowej. Uwięziona pomiędzy wschodnimi państwami muzułmańskimi uwikłanymi w spory wojenne i polityczne a chrześcijańskim i demokratycznym Zachodem. Z jednej strony spadkobierca Imperium Osmańskiego może czuć się przytłoczony położeniem geograficznym, z drugiej może wykorzystać to jako szansę na zbudowane swojej potęgi, a także pełnienie roli pośrednika pomiędzy dwoma różnymi światami.

Turcja to więzień paradoksów niemal w każdym obszarze życia państwa jak i samych obywateli. Dlatego każdy, kto ma chęć na zmierzenie się z pracą doktorską czy jak to woli monografią dotyczącą polityki jednego z najbardziej fascynujących krajów, powinien sięgnąć po „Politykę zagraniczną Turcji" Jakuba Wódki.