Filmowe Obrazy Szkoły Pomiędzy Ideologią, Edukacją A Wychowaniem | Autor: Ewelina Konieczna

Kinematografia niemal od początków swojego istnienia skupiała się na szkole, jako miejscu, w którym młodzi ludzie nie tylko zdobywają wykształcenie, ale także poznają twardy smak rywalizacji, upokorzenia oraz namiastkę społecznej hierarchii. Edukacja jest tematem niezwykle chętnie podejmowanym, ponieważ to właśnie poprzez zobrazowanie relacji pomiędzy uczniami i nauczycielami wyraźnie widać jakie niegdyś panowały nastroje społeczne, jak w danym czasie rozumiano pojęcie dobrego wychowania i wykształcenia oraz jak łamano reguły, które teoretycznie powinny być przestrzegane. Literatura fachowa zazwyczaj skupia się na konkretnych filmach, analizując je i opisując w sposób rzetelny, ale jednostkowy. Publikacja Eweliny Koniecznej stanowi obszerny zbiór, komentujący nie tylko poszczególne dzieła, ale również przeróżne polityczne i edukacyjne koncepcje, które wywarły duży wpływ na europejski model szkolnictwa w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat.

Pierwsze rozdziały poświęcone zostały kwestiom socjologicznym i pedagogicznym. Ewelina Konieczna przybliża także czytelnikom pojęcia takie jak mit i ideologia, zaznaczając jak bardzo ich rozumienie zmieniło się na przestrzeni lat. Dużym plusem jest to, że autorka nie podaje zwyczajowych definicji, które każdy człowiek może wytworzyć na własny użytek bez większego trudu, ale odnosi się do tekstów uznanych filozofów czy też socjologów. Dzięki temu wyjaśnienia nie mają charakteru banałów czy frazesów, ale zyskują akademicką jakość. Oprócz tego ciekawe wydały mi się opisy poszczególnych koncepcji nauczania, które za każdym razem związane były z aktualnym ustrojem państwa i założeniami przyjętymi w danym okresie. Autorka przybliża cały szereg modeli edukacyjnych, począwszy od konserwatywnego poprzez m.in. nacjonalistyczny i komunistyczny, skończywszy na neoliberalnej koncepcji nauczania. Charakterystyki przeróżnych metod szerzenia wiedzy stanowią istotne wprowadzenie do dalszych rozdziałów, w których opisane zostały poszczególne filmy.

Wśród zanalizowanych dzieł znaleźć można zarówno produkcje współczesne jak i te z okresu przełomu dźwiękowego. Tak duża rozpiętość czasowa pozwala na prześledzenie historii kina z zupełnie innej perspektywy. Na przykładach filmowych wyraźnie widać, jak duży wpływ na młodego człowieka miała polityczna indoktrynacja oraz jak poszczególne koncepcje zmieniały się wraz z mijającymi latami. Ewelina Konieczna znaczną część swojej publikacji poświęciła na analizę polskich filmów, opisując obraz szkoły m.in. w Dreszczach Wojciecha Marczewskiego, Ostatnim dzwonku Magdaleny Łazarkiewicz czy też Limuzynie Daimler-Benz Filipa Bajona. Oprócz rodzimego kina pojawiają się także produkcje zagraniczne, zarówno te mniej znane jak i szeroko komentowane w ciągu ostatnich kilkunastu lat oraz filmy należące do europejskiej klasyki kina, jak chociażby Jeżeli... czy Czterysta batów.

Filmowe obrazy szkoły to ciekawa i rzetelna analiza filmów, koncentrujących się na młodych bohaterach, których przyszłość została niejako ukształtowana przez środowisko i taki, a nie inny system oświaty. Obrazy te stanowią doskonałe źródło wiedzy o niepokojach społecznych i obowiązującej w przeszłości polityce edukacyjnej. Ewelina Konieczna posługuje się językiem naukowym, pełnym cytatów i odniesień do innych tekstów. Obszerna bibliografia dowodzi, że autorka włożyła wiele pracy i zaangażowania w przygotowanie takiej książki. Źródła, na które się powołuje są jak najbardziej rzetelne i trafne, dlatego pod tym względem nie mam żadnych zastrzeżeń. Niestety poprzez taki styl czasami miałam wrażenie, że zdanie pani Koniecznej ginie w natłoku tak wielu fragmentów z dzieł uznanych specjalistów. Często nie wiedziałam czy dana opinia jest wyrazem przemyśleń autorki książki, czy też jest to podsumowanie cudzych rozważań. Mimo tego, książka stanowi świetne uzupełnienie wiedzy dla każdego, kto kinem interesuję się nieco bardziej szczegółowo niż przeciętny widz.