Podróż Po Miłość Tom 1 Emilia | Autor: Dorota Ponińska

Dorota Ponińska w swojej debiutanckiej powieści zabiera czytelnika w daleką podróż po azjatyckich ziemiach. Bogate tło historyczne i plastyczne opisy tamtejszej kultury ukazują piękno orientalnego świata w całej swej okazałości. Oto stajemy vis-à-vis z Turcją XIX wieku.

Nastoletnia Emilia Konarska, Polka, od wielu lat zamknięta w klasztorze, nie zaznała w życiu zbyt wiele. Surowe zasady oraz odizolowanie od świata zakrzewiły w niej głęboką pobożność i przekonanie, że wszystkie dobra ziemskie są grzechem. W miejscu, gdzie najmniejszy nawet przejaw tęsknoty za życiem poza klasztorem był surowo karany, była gotowa zostać na zawsze. W dniu, kiedy Emilia dowiaduje się, że ma szansę odnaleźć ojca, który przed laty wyruszył do walki w powstaniu listopadowym, zmienia się całe jej dotychczasowe życie. Z obcym mężczyzną – Selimem - wyrusza w daleką podróż, która pomoże jej zmienić się w odważną, świadomą siebie kobietę.

Emila w całej swojej naiwności dojrzewa na kartach powieści. Konfrontacja z zupełnie nieznaną jej kulturą wymogła na tej nieświadomej dziewczynie przewartościowania swojego życia. Za klasztornymi murami musiała nauczyć się egzystować w nowej rzeczywistości, przyzwyczaić do obecności mężczyzn, a także do myśli, że znalazła się zupełnie sama w miejscu, gdzie nawet Bóg, w którego gorąco wierzy, zastąpiony jest Allachem. Budzą się w niej pokłady odwagi i determinacji, a nadzieja, że gdzieś na tych ziemiach błąka się jej ojciec dodaje jej nadziei.

Ponadto młodziutka Emilia okazuje się piękną kobietą, a jej wdzięki nie są obojętne Lordowi Gainfulowi, który w dość bezpośredni sposób próbuje zdobyć dziewczynę, licząc na jej naiwność i brak obycia. W opozycji do wyrafinowanego Brytyjczyka, który w poślubieniu bohaterki widzi tylko własne korzyści, staje turecki młodzieniec Zakir. Dziki i nieokrzesany mężczyzna intryguje Emilię od pierwszej chwili, ale budzi w niej również strach przed tym co nowe i nieznane. Bariera kulturalna stojąca między katoliczką a muzułmaninem wydaje się być zbyt ważna, by można było ją ominąć.

Wątek XIX – wiecznych przygód polskiej dziewczyny przeplata się z życiem XIII – wiecznego mistyka tureckiego – Rumiego, opowiedziane przez jego syna. Obszerne i wnikliwe przypisy pozwalają bez trudu zrozumieć historyczny zarys zawarty w tej części opowieści oraz poznać kluczowe pojęcia dla kultury muzułmańskiej. Życie muzułmańskiego Mewlany oraz jego wielkiej przyjaźni z tajemniczym Szamsem, jest wbrew pozorom bardzo interesujące, a chwilami wciąga nawet bardziej niż perypetie Emilii. Dorota Ponińska zgrabnie łączy oba wątki, ubierając swoją historię w piękne słowa i barwne tło historyczne. Znajdzie się tu odniesie również do ważnych polskich wydarzeń, takich jak wspomniane już powstanie listopadowe. Szereg postaci, które przewijają się przez kolejne strony zawiera zarówno bohaterów fikcyjnych jak i historycznych. Aby nie pogubić się w natłoku nazwisk, autorka stworzyła na końcu spis, który przybliża wszystkie nazwiska i zaznacza, które z nich są prawdziwe, a które powstały na potrzeby „Podróży po miłość".

Dobry język, bogate opisy oddziałujące na wyobraźnię, a także magiczny świat Orientu przyciągają do tej książki jak magnes. Być może historia w niej zawarta sama w sobie nie jest zaskakująca, chwilami przypomina trochę romans historyczny, ale jednak warto przeczytać ją dla samej przyjemności, jaką bez wątpienia można czerpać z pióra Doroty Ponińskiej. Warto zaznaczyć, że nie jest to banalna opowiastka, z miłością w roli głównej. Wątki polityczne, życie Polaków na emigracji, a nawet poezja Adama Mickiewicza czy muzułmańskiego Rumiego to ważne elementy „Podróży po miłość". Ale przede wszystkim jest to kawałek muzułmańskiej kultury, orientalnego świata i dobra lekcja historii.

Kto z nas nie chciałby wpaść w sidła miłości? Szczerze? Prędzej, czy później każdy, nawet, jeśli w tym momencie się tego wypiera. Miłość, to jedno z podstawowych szczęść i dążeń prawie, że każdego człowieka. Nie zawsze doceniana, ale zawsze bytująca w gdzieś w pobliżu. Miłość nie zawsze jednak oznacza męża i gromadkę dzieci. Nie od dziś znamy wiele ich rodzajów – oprócz tej najbardziej oczywistej jest również ta rodzicielska, siostrzana, czy miłość do Boga i religii. W końcu nie każdy wybiera za swój priorytet założenie rodziny. Niekiedy jest to też życie za kościelnymi murami, całkowicie oddając się Bogu.

Główna bohaterka, Emilia znalazła bezpieczne schronienie za murami klasztoru. Niespodziewanie w jej poukładanym świecie pojawia się Tatar Selim, którego wizyta burzy spokój dziewczyny. Mężczyzna przynosi wiadomość, że jej zaginiony ojciec, uczestnik powstania listopadowego wcielony do carskiego wojska, żyje, lecz znajduje się w tureckiej niewoli. Muszą natychmiast wyruszyć, by go wykupić... W podróży nastąpi jednak dramatyczny zwrot... Czy tajemniczy wojownik Zakir, arogancki, lecz pociągający wielbiciel poezji, to ktoś, komu młoda kobieta może zaufać? Czy w dalekim kraju, w świece obcej kultury i obyczajów, Emilia zdoła odnaleźć szczęście i miłość?

Szczerze powiedziawszy spodziewałam się po tej powieści zupełnie czegoś innego. Za nic nie spodziewałam się tak żywych opisów Bliskiego Wschodu, a już na pewno nie tak wartkiej akcji. Liczyłam na zwykłe romansidło – i się przeliczyłam – na plus oczywiście. Autorka zaskoczyła mnie nie tylko narracją, ale i całą otoczką w postaci nieźle spompowanego otoczenia.

A co z okładką? A to, że jak dla mnie jest nieziemska. Tak cudnie dobrana kolorystyka i szata graficzna niesamowicie cieszy oko i z miejsca chce się zabrać za treść, oczekując tego samego... No właśnie...

Jeśli chodzi o styl, oraz język, to nie jest on zbytnio wygórowany. Przystępny, acz niewymagający. Czyta się szybko i sprawnie. Chwilami historia Emilii tak potrafiła mnie wciągnąć, że spędziłam kilka ładnych godzin oderwana od rzeczywistości skupiając się tylko i wyłącznie na tym, co się stanie za chwilę.

Jedyny spory minus, nad którym muszę się troszeczkę naprodukować, to niestety bohaterowie. Ciężko było mi się przyzwyczaić do ich charakterów i przez cały czas czytania książki miałam wrażenie, że czegoś mi w nich brakuje – jakby byli nie do końca dopracowani. Nie wiem, czy to tylko moje spostrzeżenie, w każdym razie to chyba był największy minus, jeśli chodzi o całość. Zwłaszcza, jeśli dodać to, iż raz byli całkowicie nieprzewidywalni, a po chwili wszystko było wyłożone na talerzu i sama wiedziałam, co się z nimi dalej stanie – zwłaszcza mam tutaj na myśli główną bohaterkę.

Ogólnie rzecz biorąc książka ciekawa. Mogę z czystym sercem polecić fanatykom gatunku oraz osobom, których interesują podróże (zwłaszcza na Bliski Wschód). Haremy, przepych, Stambul – tutaj jest to chleb powszedni. Dlatego jeśli ktoś ma ochotę – zachęcam do zapoznania się z tą, – co tu dużo mówić, dość nietypową powieścią.

Orient - obszar kulturowo - geograficzny, który od wieków fascynuje pisarzy jak i czytelników na całym świecie. Ileż to powstało pięknych powieści, których fabuła osadzona jest w jednym z krajów Azji, tak bardzo odległych, odmiennych, tajemniczych i kuszących swoją egzotyką. Są to zarówno książki podróżnicze, przygodowe, społeczno - obyczajowe, fantastyczne, najczęściej jednak z romansem w tle. Nie do końca wiem, czym jest to podyktowane, ale większości ludzi, w tym także i Mnie, orient kojarzy się z miłością, gorącym, najczęściej zakazanym uczuciem. Podobne wyobrażenia towarzyszyły być może także Dorocie Ponińskiej, autorce powieści "Podróż po miłość: Emilia", której akcja osadzona jest na obszarze XIX- wiecznego Bliskiego Wschodu, i której to słów kilka chcę poświęcić w niniejszej recenzji.

Powieść Doroty Ponińskiej przedstawia losy młodej dziewczyny - Emilii Konarskiej, której to ojciec, uczestnik powstania listopadowego, został pojmany do niewoli, zaś jej matka wkrótce potem zmarła na gruźlicę. Osierocona dziewczyna trafiła do klasztoru, pod opiekę sióstr zakonnych, w którym to spędziła całe swoje dzieciństwo. Owy spokój klasztornego życia przerywa pojawienie się Tatara - Selima Achamtowicza, który informuję Emilię, że jej ojciec wciąż żyje, lecz znalazł się w tureckiej niewoli, a jedynym ratunkiem dla niego jest wykupienie go z rąk oprawców. Emilia nie wahając się ani przez chwilę, wyruszą w długą, niebezpieczną i pełną przygód podróż, której celem jest uwolnienie ojca..Lecz los ma wobec tej młodej dziewczyny całkowicie odmienne plany, których scenariusz nierozerwalnie wiąże się z pewnym młodym, tureckim wojownikiem o imieniu Zakir..

"Podróż po miłość. Emila" to przykład idealnie skonstruowanej fabuły romansu historycznego, który swoim rozmachem zachwyci każdą miłośniczkę tego gatunku. W tej jednej bowiem historii jesteśmy świadkami pełnej przygód podróży młodej dziewczyny przez Wilno, Odessę, Konstantynopol, Kaukaz, pasjonujących opisów kultury i codziennego życia w tychże miejscach, inteligentnych odniesień do religii Islamu, wątków poruszających kwestię ówczesnej sytuacji geopolitycznej oraz rodzącego się uczucia młodej kobiety do tajemniczego mężczyzny. Prawda, iż jak na debiut literacki, jakim jest owa powieść dla autorki, to rozmach tejże książki jest jak najbardziej godny pochwały? Tym bardziej, iż efekt finalny jest równie spektakularny, jak ambicje pisarki.

W zasadzie, to nie mogę oprzeć się wrażeniu, iż książka ta musi być skazana na sukces, gdyż każdy czytelnik, niezależnie od tego jakie gatunki najbardziej go fascynują, znajdzie w niej coś dla siebie. I oto bowiem My kobiety, niezależnie od wieku, będziemy zachwycone wątkiem miłosnym, przedstawionym w tak inteligentny, wręcz baśniowy sposób, iż pozostaje tylko zazdrościć głównej bohaterce tych wspaniałych, romantycznych chwil. Panowie, do rąk których owa powieść trafi zapewne przypadkiem, znajdą tutaj niezwykłe przygody, których nie powstydziłby się sam Alfred Szklarski. I wreszcie również wszyscy Ci, którzy poszukują informacji o krajach orientu i ich kulturze, których tutaj znajdą mnóstwo. No dobrze, ktoś zarzuci, iż jest to mimo wszystko lektura niższych lotów, w której romans wysuwa się na pierwszy plan. Oczywiście, że jest on wątkiem kluczowym, jednakże w żadnym stopniu nie umniejsza to wartości powieści, gdyż wszystkie te wątki, a więc miłosny, kulturowy, religijny, przygodowy i polityczny, nawzajem się ze sobą przeplatają, tworząc niezwykle interesującą całość. Ponadto nigdy nie lubiłam podziałów, na literaturę wysokich i niskich lotów. Nie ma bowiem czegoś takiego, gdyż jeśli książka bawi czytelnika, daje mu rozrywkę i radość z lektury, to niezależnie od tego czy jest romans, komiks, powieść fantasy czy dramat poetycki - zawsze będzie to po prostu dobra literatura.

W pewnym sensie powieść ta jest historią o poznawaniu świata, zarówno w znaczeniu dosłownym jak i emocjonalnym. Emilia, wyruszając ze swojego spokojnego domu, jakim stał się dla niej klasztor, trafia w "objęcia" prawdziwego świata, niebezpiecznego, pełnego zagrożeń, pułapek, ludzi, którym nie zawsze można zaufać, i sytuacji, w których trzeba podejmować odważne decyzje. W trakcie swojej wyprawy dowiaduje się o otaczającym ją świecie więcej, niż przez całe dotychczasowe swoje życie. Dociera do miejsc, o których nawet nie śniła w najśmielszych marzeniach. Wreszcie uczy się kochać mężczyznę, miłością która za nic ma zdrowy rozsądek. Emila podczas tej podroży dorasta, z młodej, bojącej się życia dziewczyny, przemienia się w pewną siebie kobietę, która wie czego chce od życia.

Interesujący i godny pochwały jest również sam fakt, iż głównymi bohaterami, a właściwie główną bohaterka powieści, jest Polka. Myślę, iż ukazanie tego orientalnego świata poprzez pryzmat losów polskich powstańców i ich rodzin, to strzał absolutnie w dziesiątkę. Po pierwsze dlatego, iż zawsze milej i z większą pasją czytamy o losach naszych rodaków, po drugie zaś stanowi to doskonałą sposobność do przypomnienia tego jakby nie patrzeć tragicznego wydarzenia, jakim było powstanie listopadowe, a następnie tragiczny los jego uczestników i ich rodzin. Osobiście uważam, że o wiele łatwiej jest identyfikować się, a co za tym idzie czuć sympatię, do bohaterów będących Naszymi rodakami. Poza tym stanowczo zbyt często zdarza się, iż polscy pisarze obierają sobie za głównych bohaterów Amerykanów, Anglików, Francuzów.., a przecież polskie postacie potrafią być równie, jeśli nie bardziej interesujące i barwne.

Jeśli mowa już o bohaterach powieści, to z pewnością są to jak najbardziej wyraziste postacie. Emilia - to dziewczyna początkowo naiwna i łatwowierna, obawiająca się wielkiego świata, który czeka na nią za bramami klasztoru. Z czasem jednak następuje w niej pewna przemiana, która każe jej dorosnąć, nabrać wiary w siebie, otworzyć się na innych ludzi, jak i na miłość. Początkowo być może postać ta nieco irytuje, jednak po pewnym czasie czujemy do niej wielką sympatię, być może i podziw. Co więcej, wierzymy jej, a to chyba jest najważniejsze. Innym przykładem równie wyrazistej postaci, jest turecki wojownik - Zakir. Postać równie tajemnicza co i fascynująca. Odważny, potrafiący poświecić wszystko w imię sprawiedliwości, religii, miłości. Pod pewnym względem przypominający sienkiewiczowskiego Bohuna, tylko trochę mniej dzikiego i bardziej wrażliwego, o czym świadczy chociażby jego miłość do poezji. I wreszcie negatywny charakter, którego nie mogłoby tutaj nie być, a którym to jest angielski lord Grainful. Cyniczny, tchórzliwy, nie godny zaufania, kierujący się tylko własnymi korzyściami. Można by rzec, typowy przedstawiciel europejskiego zachodu, tak bardzo kontrastującego ze światem islamu. I tu chyba mały zarzut pod adresem autorki, że może aż nazbyt negatywnie ukazała tego Europejczyka, w stosunku do pozostałych postaci, głownie wyznawców Islamu, choć w żadnym wypadku nie umniejsza to bynajmniej pozytywnego wrażenia jakie to odbiera się z lektury losów bohaterów książki.

Bardzo ciekawy jest również sam sposób toczenia opowieści przez Dorotę Ponińską, która oprócz opisywania losów głównej bohaterki, wplata w nią także historię o życiu perskiego poety żyjącego w XII wieku, o imieniu Rumim, którego to twórczością jest zafascynowany Zakir. I tak oto śledzimy naprzemiennie losy Emilii i jej towarzyszy, oraz losy owego dawnego poety i mistyka. Dzięki temu zabiegowi czujemy się, jakbyśmy poprzez losy perskiego poety i jego twórczość, poznawali na nowo ten mistyczny i tajemniczy świat Islamu, uczyli się tego czym jest Orient, jego kultura, religia..Bowiem po raz kolejny daje znać o sobie ta stara prawda, że słowa wiersza mogą czasami powiedzieć więcej o życiu i świecie, niż setki stron naukowych opracowań..

Na zakończenie muszę wspomnieć o niezwykłej okładce tejże powieści, która urzeka swoją grafiką, barwami, wręcz wyczuwalnym powiewem Orientu. Na okładce widnieje bowiem fragment stolika, na którym ustawiony jest kałamarz z piórem oraz biała, zapisana karta, zaś w oddali na tle zachodzącego słońca widniej przepiękny sułtański pałac.. I choć zazwyczaj nie przywiązuję aż tak wielkiej uwagi do okładek książek, to tym razem po prostu nie mogłam się oprzeć jej urokowi, i zapewne nie tylko ja..

Powieść "Podróż po miłość. Emila" to przepiękna historia o przygodzie, egzotyce, namiętności i losie, który wybiera dla człowieka czasami najbardziej niewiarygodne ścieżki. Książka ta bawi, wzrusza, cieszy serce i wyobraźnię czytelnika. Jako, że stanowi ona pierwszą cześć cyklu, to z wielką niecierpliwością będę wyczekiwać kolejnej odsłony twórczości Doroty Ponińskiej.