Tramwaj Zwany Pożądaniem I Inne Dramaty | Autor: Tennessee Williams

Sztuki Tennesseego Williamsa znałam do tej pory jedynie ze szklanego ekranu – Tramwaj zwany pożądaniem czy Kotka na gorącym blaszanym dachu, kuszą rewelacyjnymi kreacjami aktorskimi i nieprzeciętną fabułą.
Do tej pory polski czytelnik nie miał możliwości zapoznania się z tekstami owych sztuk inaczej jak w oryginale. Dzięki Jackowi Poniedziałkowi, od niedawna mamy możliwość sięgania po polski i do tego – bardzo dobry – przekład.
Williams miał niebywały dar tworzenia tekstów, które doskonale dało się przenieść zarówno na deski teatru, jak i przed kamerę filmową.
Bohaterami jego sztuk były osoby niejednoznaczne i charakteryzujące się nieprzeciętną indywidualnością i charakternością. Cechuje ich też spora neurotyczność, nieprzystosowanie, swoiste niedopasowanie do rzeczywistości w jakiej żyją. Momentami można odnieść wrażenie, że autor dokonał gest kreacji, wtłaczając ich w rzeczywistość zupełnie dla nich obcą, taką, w której nie potrafią się odnaleźć, i która staje się bezpośrednią przyczyną ich psychoz i lęków.

W książce tej odnajdziemy sztuki takie jak tytułowy Tramwaj zwany pożądaniem, Szklaną menażerię, Kotkę na gorącym blaszanym dachu, Noc Iguany oraz Słodkiego ptaka młodości.
Publikację otwiera wstęp nazwany Wyznaniem tłumacza, w którym to Poniedziałek przyznaje co skłoniło go do stworzenia polskiego przekładu dla dzieł Williamsa, jakie uczucia towarzyszyły mu przy jego tworzeniu oraz wszystko to, co czytelnik wiedzieć powinien, nim przystąpi do lektury.

Siła dramatów wychodzących spod pióra Williamsa tkwi w napięciu wytwarzanym pomiędzy bohaterami – budują je ich neurozy, ich wybuchowość, niespełnione ambicje, niewyrażone żale.
Dramaturg ten dwukrotnie został laureatem Nagrody Pulitzera nie bez przyczyny – jego sztuki są uniwersalne, a przez to wciąż aktualne, z możliwościami ponownych odczytań.
Zakłamanie, rozpad i zanik międzyludzkich więzi, upadek wszelkich wartości – i moralnych, i rodzinnych, to elementy świata, w którym żyjemy. Od lat nic nie idzie ku lepszemu, dlatego tak dobrze wciąż jesteśmy w stanie rozumieć przekaz Williamsa.
Wciąż jesteśmy społeczeństwem poszukującym własnego miejsca w świecie, starającym się odzyskać dawno utracony spokój duszy, zagłuszyć tętniącą ciszę samotności, wyobcowania i trwałego poczucia lęku przed ujawnieniem prawdy o sobie oraz zaangażowaniem: społecznym i uczuciowym..

Choć teksty zamieszczone w tej publikacji są różnorodne, łączy je jedno: chęć odarcia zasłony zakłamania i obłudy, próba demaskacji zdrad.
To dobra lektura, dobry kawał literatury. Ważny dla kultury światowej i, mam wrażenie, ważny także dla naszej rodzimej świadomości.

Polecam. A po lekturze zapraszam do pierwszego bądź powtórnego seansu, w celu podziwiania kreacji Taylor czy Brando.