MagBooky
-
W czasach, w których technologia wkracza niemal w każdą sferę ludzkiego życia, a sztuczna inteligencja coraz śmielej toruje sobie drogę do tego, by zapewnić sobie przestrzeń dla własnej egzystencji, nie ma się co dziwić, że intryguje ona również twórców, w tym świat literacki. Efektem takiego zainteresowania jest chociażby zbiór opowiadań „PoznAI przyszłość. Opowiadania o umyśle i nauce", w którym dziesięciu autorów pokusiło się o ujęcie w krótkiej formie swojej wizji wpływu sztucznej inteligencji na naszą codzienność. Swoją cegiełkę do zbioru dołożyli zatem Michał Cetnarowski, Janusz Cyran, Wojciech Gunia, Justyna Hankus, Rafał Kosik, Olga Niziołek, Michał Protasiuk, Radek Rak, Magdalena Salik oraz Aleksandra Zielińska.
Przyznam, że jest to dość ciekawy eksperyment czytelniczy, zwłaszcza dla osoby, która chociaż ma świadomość zmian technologicznych, to z trudem przyjmuje literaturę science-fiction. W tym przypadku, okazało się jednak, że fantastyka naukowa może zainteresować, a motyw eksploracji przyszłości zdominowanej przez sztuczną inteligencję, spotęgowaną dynamicznym rozwojem nauki może wręcz skłonić do pochylenia się nad refleksją nad współczesną i przyszłą ludzką egzystencję. Pojawia się bowiem dodatkowo w tym zbiorze pytanie nie tylko o granice potencjalnej tej dominacji, ale również o jej zakres etyczny, o to na ile powinniśmy otworzyć się na ów rozwój, a gdzie on może już wkraczać w sfery, w których powinno się go zahamować. To zaś dodatkowo wywołuje pole do dyskusji natury bardziej filozoficznej, w której rozważać należy konsekwencje gwałtownych zmian technologicznych dla funkcjonowania bytu ludzkiego.
Ten aspekt połączenia fikcji literackiej z badaniami naukowymi znajduje też odzwierciedlenie w kooperacji, która przyczyniła się do powstania owej antologii. Zbiór powstał w ramach współpracy między Collegium Da Vinci, uczelnią koncentrującą się na przyszłości edukacji i technologii, a Wydawnictwem Powergraph, które od lat dostarcza polskiej fantastyki na najwyższym poziomie. Mariaż ten przyjąć należy z pełną akceptacją, gdyż dzięki niemu w ręce czytelników oddana została nietuzinkowa pozycja, która jest odpowiedzią na wyzwania, przed którymi stoi człowieczeństwo w związku z rozwojem sztucznej inteligencji, błyskawicznie rozprzestrzeniającą się kulturą obrazkową, stale obecnym już w życiu niemal każdego człowieka funkcjonowaniem w przestrzeni wirtualnej oraz nadmiarem pozyskiwanych każdego dnia informacji i tych prawdziwych i tych stanowiących fake newsy.
To właśnie na tych zagadnieniach koncertują się autorzy opowiadań zawartych w zbiorze, przedstawiając swoje wizje przyszłości, w których technologie nie tylko przeformatowują ludzkie życie, ale również redefiniują pojęcie człowieczeństwa, umysłu i świadomości.
Samych nazwisk autorów też nie trzeba przedstawiać tym, którzy z literaturą spod znaku fantastyki mają od czasu do czasu bądź częściej do czynienia. Są to postaci, które dysponują już własnym dorobkiem i nieograniczoną wyobraźnią, czego efektem są porywające opowiadania o niezwykle inteligentnej treści. Każde z nich stawia kluczowe pytania dotyczące przyszłości człowieka w kontekście technologii, czasem zwracając bardziej uwagę na perspektywę rozwoju cywilizacji jutra, a czasem przez powiązanie możliwości ludzkiego umysłu z galopującą w każdej dziedzinie techniki nauką. Autorzy opowiadań nie boją się odważnych wizji, a ich celem jest możliwe jak najszersze ujęcie tematu rozwoju sztucznej inteligencji począwszy od jej etycznych po czysto technologiczne, filozoficzne i społeczne aspekty.
Dla czytelników zainteresowanych przyszłością i rolą, jaką odegra w niej technologia, „PoznAI przyszłość” to wręcz lektura obowiązkowa. Jeśli zatem nie boicie się spojrzeć w przyszłość oczami Autorów opowiadań zawartych w zbiorze, a interesuje was kierunek w jakim sztuczna inteligencja może podążyć, pochylcie się nad tą antologią. Ten literacko-naukowy eksperyment jest z pewnością godny uwagi.