Joanna Kietlińska
-
Selby Wynn Schwartz w książce „Po Safonie”opisuje życie i twórczość wyjątkowych artystek żyjących na przełomie XIX i XX wieku. W tej nominowanej do Nagrody Bookera 2022 książce, wydanej niedawno przez Wydawnictwo Czerne w języku polskim, autorka opowiadaoniesamowitych i unikalnychkobietach! Wśród tych wybranych znalazły się Lina Poletti, Gertrude Stein, Sidonie-Gabrielle Colette, Virginia Woolf, Djuna Barnes i Sarah Bernhardt.
Tym, co jednak wyróżnia książkę Schwartz na tle innych, tematycznie podobnych, jest sposób narracji zastosowany przez autorkę. Amerykańska badaczkasnuje bowiem swoje opowieści,przedstawiając kobiety z perspektywy większej grupy. Jest to typowe dla narratora zbiorowego - wszystkie kobiety, o których wspomina, identyfikują się i w pewnym sensie również jednoczą w odbiorze dziedzictwa Safony. Ta ostatnia miała ogromny wpływ na literaturę, poezję i na sztukę, ale przede wszystkim na człowieka. Autorka książki „Po Safonie” dzięki swoim badaniom, odkrywa przed czytelnikiem przeszłość, a więc wydarzenia historyczne, które miały ogromny wpływ na człowieka i jego kondycję…
Autorka wplata w biografie prawdziwe wydarzenia, przełomowe momenty, które wdarły się w codzienność. Dzięki interesującejpozycji książkowej Schwartz możemy zobaczyć, jak wspomniane artystki łączyły wspólne tematy i jak ich życie było związane z tą właśnie historią.Schwartz zdecydowanie oscylują pomiędzy prawdą a fikcją, robi to niczym prawdziwa artystka. Zabiera czytelnika do świata przepełnionego magią słowa, ale równocześnie rysuje obrazy, trafiające do tych, którzy noszą w sobie poezję, ale i prozę życia… Pokazuje walkę o emancypację, ale również stara się zgłębić pokłady, jakie sztuka uczyniła dla artystów, żyjących w czasach po Safonie, ale za jej sprawą!
Autorka książki „Po Safonie” Selby Wynn Schwartz łączy historie kobiet, które to umieszcza w swojej powieści. Każda kolejna przez autorkę wspominana artystkabyła niewątpliwie specyficzna, a przy tym oryginalna. Lina Poletti – Włoszka z urodzenia, Gertrude Stein – Amerykanka, która spędziła swoje życie we Francji, Sidonie-Gabrielle Colette- francuska pisarka i autorka, Adeline Virginia Woolf Angielka – również pisarka, Djuna Barnes – amerykańska autorka, znana wśród paryskiej bohemyczy Sarah Bernhardt – francuska aktorka i reżyserka –każda z nich wyróżniała się na tle kobiet czasów w którym przyszło im żyć, tworzyć i walczyć… Bo każda z kobiet w pewnym sensie, tak jak i Safona, była waleczna. Schwartz stara się pokazać charakter każdej z tych kobiet, ale równocześnie uniwersalność potrzeb wyjątkowych artystek. Wśród nich znalazły się bowiem kobiety, które kochały inne kobiety, ale i w sposób wyjątkowy oddawały się życiu i twórczości. Przede wszystkim cechowała je niezgoda na zastane prawa, pragnęły więc równouprawnienia, emancypacji, traktowania tak, jak czuły, że na to zasługują. Ta piękna w pewnym sensie historia kobiet – każdej innej – ale wciąż walczącej zbiorowości, stała się dla Schwartz nośnikiem uniwersalnych prawd. Tych potrzebowały kobiety! Jednak aby je otrzymać,każda na swój sposób starała się do niej dotrzeć. I o tym w właśnie jest ta książka!
Książka Selby Wynn Schwartz w tłumaczeniu Kai Gucio jest bardzo ciekawą i oryginalną powieścią, sprawiającą, że odbiorca czuje nie tylko łączność z kobietami z przeszłości (tej bliższej, ale i dalszej), ale także podziw dla poświęcenia siebie w imię walki. To, że walczyły, czasem bardzo heroicznie o prawo do samostanowienia, by uszanowano często tę „inność”, a równocześnie „normalność” , jest w powieści bardzo wyraźnie podkreślone. „Po Safonie” to bardzo interesująca, odbierana na wielu poziomach powieść, którą polecam duszom, czującym się nieco odmienne!