Wojenna Tułaczka. Z Kresów Przez Sybir I Indie Do Anglii | Autor: Anna Bonshek

  Wspomnienia stanowią bardzo ważną kategorię źródeł historycznych. Choć nasączone subiektywizmem, który oczywiście wynika z tego, iż prezentują punkt widzenia konkretnej osoby, to niewątpliwie są jednymi z najciekawszych świadectw zamierzchłych wydarzeń. Szczególnie gdy ich autor-świadek historii posiada dar opowiadania lub lekkie pióro.

Wydane w 2024 wspomnienia Henryk Bączyka, który jako młoda osoba stał się jedną z wielu ofiar działań podejmowanych przez wysokich rangą oficerów i polityków w trakcie II wojny światowej. Zredagowaniem wspomnień zajęła się córka Anna Bonshek, córka Henryka. Wspomnienia Bączyka prezentują obraz przedwojennych Kresów Wschodnich, gdzie wychowywał się w miasteczku Wołkowysk zamieszkałym przez przedstawicieli różnych grup etnicznych, narodowych i religijnych. Henryk Bączyk barwnie opisuje życie w miasteczku, jego mieszkańców oraz ich codzienne problemy i radości. Sielskie życie przerywa niestety wybuch wojny światowej, która dla Henryka Bączyka i jego bliskich równoznaczna jest ze zderzeniem się z komunistycznym aparatem represji, co niestety poskutkowało deportacją całej familii do Kazachstanu. Kolejny etap w życiu młodego Henryka Bączyka wiąże się z wieloma przeszkodami i trudnościami. Młody zesłaniec musi ciężko pracować, aby utrzymać siebie i rodzinę w nowym, surowym, nie zawsze przyjemnym miejscu. Część książki, która ukazuje trudy życia na zesłaniu, potrafi dogłębnie wzruszyć, przez co posiada walory edukacyjne i umożliwia współczesnemu czytelnikowi na docenienie dóbr, które zapewnia mu dzisiejszy poziom cywilizacyjny.

Wybawieniem dla młodego Henryka okazują się odległe, tajemnicze Indie, gdzie trafia do polskich ośrodków wychowawczo-edukacyjnych. Wspomnienia Bączyka są w tym kontekście bardzo cennym źródłem, ponieważ prezentują mało znane stosunki polskiej ludności z orientalnymi, egzotycznymi państwami. W wyniku układu Sikorski — Majski, duża część Polaków miała możliwość ucieczki ze Związku Sowieckiego i znalazła nowy dom lub tymczasowe schronienie we wcześniej już wspomnianych Indiach, na terenach Bliskiego Wschodu (Iran) czy w Afryce. Indyjska część wspomnień prezentuje ten odmienny kulturowo, religijnie i mentalnościowo świat przez pryzmat doświadczeń bardzo młodej osoby. Ostatecznie Henryk Bączyk uzyskuje solidne wykształcenie, pobierając nauki w jednym z najbardziej prestiżowych ośrodków edukacyjnych w Indiach.

Ostatni etap Henryka Bączyka związany jest z Anglią, do której trafia po zakończeniu działań wojennych. Ostatni etap tułaczki, pomimo wielu doświadczeń, wiedzy i umiejętności Bączyka nie jest dla niego taki łatwy. W kolejnym państwie musi udowodnić swoją wartość społeczną i mozolnie budować pozycję osoby, którą należy szanować.

Książka Wojenna tułaczka. Z Kresów przez Sybir i Indie do Anglii, stanowi bardzo cenną pozycję na polskim rynku wydawniczym i jako historyczne tzw. Casestudy pozwala czytelnikowi na zapoznanie się z mikrohistorią, równie ważną co makrohistoria (prezentującą dawne epoki z perspektywy wielkich osobistości i państwowych, globalnych, kontynentalnych procesów). Praca autorstwa Anny Bonshek może znaleźć także zastosowanie jako świetna pomoc dydaktyczna dla nauczycieli przedmiotów humanistycznych, która może pomóc w uwrażliwianiu kolejnych pokoleń na ludzką krzywdę i niesprawiedliwość.