Jaś. Tajemniczy Wnuk Poety Jana Kasprowicza | Autor: Roland Dąbrowski

  Fenomenalna książka. Absolutnie obłędne zaskoczenie literackie. Ileż to musiało kosztować pracy… Autor oddał czytelnikom opowieść o bardzo ciekawej postaci. Pełno tu fragmentów korespondencji, zdjęć tejże, w ogóle książka aż ocieka od zdjęć. Sam koncept takiego układu książki zasługuje według mnie na pewną refleksję.

Z jednej strony przeraża mnie to, że człowiek umiera, a potem w jego korespondencji grzebią de facto obcy ludzie. Tak jakby czyjaś śmierć wymazywała granicę między tym co publiczne, a tym co prywatne. Nagle twój pamiętnik, twoje listy zostają wystawione na widok publiczny. I chociaż te wszystkie ujawnione imponderabilia jak np. charakter pisma to kusząca perspektywa dla czytelnika… wolałabym, żeby szanować czyjąś prywatność. Czuję, że zamienia mnie to z czytelnika w podglądacza. Zwłaszcza, że sam w sobie Jan Małaczyński nie był osobą publiczną… bycie wnukiem znanego poety nie czyni z nas osoby publicznej, której prawo do prywatności kształtowane jest podług odrębnych zasad niż zwykłego zjadacza chleba. W niedosycie jest pewne piękno. To jest moja ogólna refleksja do książek biograficznych, nie zaś konkretnie do tej publikacji. Powielam tę myśl w recenzjach… jak widać upływ czasu nie mącimoich uczuć w tym zakresie. Miło być w czymś stałą :-)

Z drugiej strony, rzeczona książka jest absolutnie doskonała. Wymogiem recenzyjnym jest tekst opiewający na 500 słów. Ale ja nie chcę zdradzać losów Jana Małaczyńskiego. Nie chcę pisać o tym skąd się wziął, gdzie wyjechał, etc., albowiem esencją lektury losów Jasia (sic!) jest według mnie samodzielne odkrywanie jego postaci. Stanowi to dla mnie nie lada wyzwanie sprostać owemu wymogowi nie pisząc o życiu bohatera, a to – chociaż pozornie zwyczajne, jeżeli wziąć pod uwagę czasy, w których żył bohater – było ciekawe.

Postaram się zatem skupić na doznaniach, którymi obdarzyła mnie lektura „Jasia (…)”. Jest to bardzo spójna i poukładana historia. Jej lektura syci pod wieloma względami. Po pierwsze rys biograficzny jest kompletny, po drugie kultura słowa właściwa czasom, w których żył Jaś podtrzymana została w narracji Autora. Językowo łechtała mnie ta książka bardzo miło. Jest tu humor, wkradły się również drobne uszczypliwości – ale wszystko w pięknej tonacji taktu. Szalenie interesujące światło na osobę Jasia rzuca list zamieszczony na stronie 539. Być może ostry w swojej ocenie, ale może właśnie taki był prawdziwy obraz bohatera… a jakoś w trzewiach mi gra, że jest to ocena trzeźwa i warta uwagi.

Gdy zamawiałam tę książkę do recenzji, zupełnie naiwnie nie spodziewałam się, że będzie to biografia naznaczona w takim stopniu faktografią (zdjęcia, etc.). Spodziewałam się czegoś bardziej w stylu „Kossaków (…)” Joanny Jurgały-Jureczka, książki, która mnie absolutnie oczarowała. Mój błąd, za który - na szczęście - nie muszę przepraszać. Tymczasem, chociaż w innej formule, jest to tak samo fascynująca opowieść.

Nie trzeba być fanem Kasprowicza… można nawet w ogóle się tym poetą nie interesować, nic o nim nie wiedzieć, a odnaleźć w lekturze „Jasia (…)” absolutną i wyłączną przyjemność.

Fabuła podzielona została na osiem części poprzedzonych wstępem i zwieńczonych zakończeniem. Odnoszą się one do kolejnych etapów życia bohatera, tj.: przodków, dzieciństwa, wojny, nowego życia w Wielkiej Brytanii, oszczędnej stagnacji, nowego początku, końca pewnej epoki (m.in. śmierci matki i samego Jasia) oraz angielskiej wdowy. I takie też są tytuły tych ze rozdziałów.