Bonhoeffer: Pastor, Męczennik, Prorok, Szpieg | Autor: Eric Metaxas

Z recenzjami biografii wszelkiej maści jest jeden problem – trudno oceniać czyjeś życie. W końcu fabułę tworzy kogoś prywatna historia a bohaterowie to osoby z krwi i kości. Na całe szczęście pojawiają się takie biografie, które od pierwszych stron wciągają niczym najlepszy film sensacyjny, bowiem życie osoby było tak ciekawe, że trudno się od niego się oderwać. Jeśli jeszcze za spisanie czyjegoś żywotu weźmie się pisarz sprawny, możemy oczekiwać prawdziwej perełki. I taką też jest „Bonhoeffer. Prawy człowiek i chrześcijanin przeciwko trzeciej Rzeszy" pióra Erica Metaxasa.

Biografia niezwykle udana, spisana na prawie 600 stronach. Jedyny element, którego brakuje to zdjęć, które przybliżyłyby nam bohatera „powieści". Eric Metaxas opowiedział historię człowieka odważnego, który nie lękał przeciwstawić się ideologii Hitlera. Niemal na każdej stronie spotykamy człowieka wiernego swoim ideałom, które wpoiła mu rodzina. Choć groziło mu niebezpieczeństwo, nie uległ presji, strachowi przed dążeniem do prawdy, pomocy Żydom i osobom, które musiały ukrywać się przed władzą niemiecką.

Jednak należy wspomnieć rzecz najważniejszą – Bonhoeffer był pastorem. Religia popychała go do aktywnego czynienia dobra. Już na początku lat trzydziestych ostrzegał przed nazizmem i niebezpieczeństwem, jakie może przynieść, jeśli naród niemiecki obudzi się zbyt późno. Jako pastor nie zachęcał do tego, by „leżeć krzyżem" i zbyt gorliwie obnosić się ze swą wiarą. Ale jednocześnie zachęcał, by nie tylko być biernym wiernym, który ogranicza się tylko do tego, by pójść do świątyni i uczestniczyć we mszy, ale także do tego by uczestniczyć w niej duchem i postępować zgodnie z sumieniem. By jednak lepiej poznać człowieka, jakim był Bonhoeffer, warto sięgnąć po jego biografię, gdyż to ona w pełni przedstawi jego osobę – złożoną ponad miarę, ale wierną wszystkim ideałom wszczepianym przez lata w rodzinnym domu. Bonhoeffera, którego filozofia na tle innych głoszonych przez filologów, była niezwykle oryginalna i nosiła nazwę bezreligijnego chrześcijaństwa.

Pierwsza część (ponad połowa) skupia się na okresie przed II wojną światową. Autor prezentuje nam nie tylko kolejne etapy życia Bonhoeffera, ale również przybliża poglądy człowieka gotowego narażać się władzom niemieckim. Podobnie dzieje się w drugiej części książki, lecz tam akcja zdecydowanie nabiera tempa, a my z duszą na ramieniu towarzyszymy pastorowi w jego działaniach. Metaxasa pisze barwnie i ciekawie, a jednocześnie obiektywnie (choć czuć jego podziw dla tego niezwykłego człowieka). Jest to bardzo obszerna biografia, do której pisarz wykorzystał wiele źródeł i prywatnych listów, dzięki czemu był w stanie odtworzyć dokładnie życie Bonhoeffera.

Biografie potrafią nużyć. Szczególnie te monumentalne, dokładne i obszerne. Metaxasowi udało się przygotować publikację, która trzyma w zaciekawieniu do samego końca. Poznajemy życie prywatne, zawodowe, a także filozofię, jaką wyznawał pastor. A jednocześnie przywołuje wiele refleksji i chwilę zastanowienia: czy i my bylibyśmy na tyle odważni, by poświęcać swoje życie dla innych?