Dostojewski. Re-kolekcje | Autor: Elżbieta Mikiciuk

  Na sam początek należy zaznaczyć, że jest to książka naukowa - o czym tak naprawdę świadczy sam, fakt, że została wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Chociaż sam tytuł mógłby sugerować, że jest to na przykład zbiór esejów, to jest to pozycja raczej dydaktyczna. Książka ta jest naprawdę wyjątkowym spojrzeniem na całokształt twórczości Fiodora Dostojewskiego - możemy w pewien sposób poznać, jakie wartości rosyjski pisarz przekazywał swoim bohaterom oraz to, jak jego powieści poruszały wątki rozważań na tematy religijne i egzystencjalne, które przewijają się w dziełach pisarza. Bardzo intrygujący jest sam tytuł pozycji - termin re-kolekcje kojarzy się z kościelnymi rozważaniami na tematy duchowe; tak naprawdę nie inaczej jest tutaj - powieści Dostojewskiego autorka rozkłada na kawałki pod względami moralności i życiu w wierze. Chociaż nie miałam jeszcze okazji przeczytać wielu książek naukowych dotyczących literatury i analizy twórczości konkretnych autorów, mam wrażenie, że ta pozycja idealnie oddaje esencję takiego gatunku.

Omawiane wątki związane z - przykładowo - krzywdą i przebaczeniem, nawróceniem czy prawdą wiary są szczegółowo przeanalizowane i poparte licznymi cytatami z wielu książek Dostojewskiego, jak również z ogromną gamą źródeł naukowych. Przytoczenia samych listów rosyjskiego pisarza; dziennika jego drugiej żony czy chociażby wiersza Tadeusza Różewicza, a nawet przemyślenia Świętego Jana Chryzostoma oraz, rosyjskiego nihilisty Dymitra Pisariewa. Również do swoich rozważań autorka wplata przemyślenia Jerzego Nowosielskiego, który również analizował rolę wiary w twórczości Rosjanina.

Sposób, w jaki książka jest napisana od razu pokazuje, że autorka odrobiła pracę domową i z twórczością Dostojewskiego jest zapoznana niezwykle dokładnie. Liczne odwołania, cytaty oraz przywoływania konkretnych scen, które miały miejsce w fabule książek Dostojewskiego. Również liczne przypisy z odwołaniami i ich omówieniem sprawiają, że tematyka książki, chociaż nie do końca najłatwiejsza, naprawdę jest przyjemna w odbiorze. Bardzo też podobało mi się chwilowe wyjście poza twórczość samego Dostojewskiego i porównanie jej z Lwem Tołstojem na tle nawrócenia i duchowej przemiany. Pozycja ta też niezwykle wyraźnie pokazuje, jak bardzo personalne przemyślenia i poglądy autorów wpływają na ich twórczość - na to, jakich bohaterów tworzą i przed jakimi problemami ich stawiają. Miałam okazję przeczytać wiele książek Dostojewskiego, ale dopiero po przeczytaniu tej pozycji uświadomiłam sobie, jak niewiele z nich wyniosłam.

Autorka omówiła tutaj sam aspekt biblijny poruszany w twórczości rosyjskiego pisarza - i naprawdę nie zdawałam sobie sprawy z tego jak bardzo te wątki wybrzmiewają i przepełniają powieści Dostojewskiego. Chciałabym naprawdę gorąco polecić tę książkę wszystkim - którzy podobnie jak ja - uwielbiają twórczość Fiodora Dostojewskiego. Pozycja ta stanowi naprawdę świetne uzupełnienie do przeczytanych powieści i pozwala też popatrzyć na twórczość rosyjskiego autora ze znacznie szerszej perspektywy. Ilość odwołań do innych pozycji w literaturze i prywatnych listów Dostojewskiego tylko pozwalają nam zagłębić się tym razem w jego umysł i przekonania, które potem przekazał swoim postaciom.

Dzięki tej książce można sobie uświadomić, jak bogaty i głęboki jest biblijny wymiar twórczości Dostojewskiego. Autorka otwiera przed czytelnikiem nowe perspektywy, które wcześniej mogły pozostać niezauważone i które na pewno wpłyną na odbiór dzieł rosyjskiego pisarza. Pozycja ta stawia przed czytelnikiem pytania, które nie tracą na aktualności – o miejsce wiary w codziennym życiu, o sens cierpienia, przebaczenia i nadziei na odkupienie. Autorka przypomina nam, że literatura może być nie tylko przestrzenią estetycznych doznań, ale również okazją do głębokich, egzystencjalnych rozważań.