Idzie Tu Wielki Chłopak | Autor: Grzegorz Bogdał

  „Idzie tu wielki chłopak” to mocno zaskakujący i poruszający zbiór dziesięciu opowiadań. Cztery spośród nich tworzą pewną ciągłość i bliżej zapoznają nas z jednym z bohaterów, do którego powracamy w różnych momentach jego życia. Pozostałe sześć opowiadań to zupełnie odrębne historie.

Historie te zaskakują od pierwszych ujęć. Oto jedzie ktoś po najmniejszego na świecie kucyka, by podarować go w prezencie pożegnalnym córce kochanki, którą zdecydował się porzucić. Ktoś inny podkrada się, by za darmo obejrzeć sztuczkę iluzjonisty. W innym miejscu, w innym czasie pewna para maszeruje po leśnych ostępach, w towarzystwie papugi i małpki kapucynki. Ten sam mężczyzna, w innej odsłonie, odwozi swojego ojca do wariatkowa. Potem czas biegnie wstecz i ukazuje nam wcześniejsze wydarzenia z życia tego ojca i jego syna. Ktoś zupełnie inny wspina się na dźwig po zamknięciu placu budowy, by obserwować nieznaną mu osobę w jej mieszkaniu na wysokim piętrze.

Za każdym razem tym niepozornym, choć nietypowym wydarzeniom towarzyszą wspomnienia bohaterów, ich rozważania oraz obraz przeróżnych interakcji z innymi ludźmi, którzy w opowiadaniach pojawiają się i znikają znienacka. Język opowieści jest wyjątkowo oszczędny, powiedziałabym, że celowo pozbawiony emocji. Zostajemy postawieni przed faktami opisywanymi sucho i konkretnie. Co nas w nich poruszy i zatrzyma na chwilę w biegu – zależy od naszych własnych doświadczeń, interpretacji i wrażliwości. Bohaterowie również trzymają swoje uczucia na wodzy. Za każdym razem miałam wrażenie, że przeżyli już zbyt dużo w swoim życiu, by niepotrzebnie emocjonować się tym, co ono przynosi. Namacalnie wyczuwa się tu stan rezygnacji i pogodzenia z byle jaką egzystencją. Dodatkowo, choć akcja opowiadań dzieje się współcześnie, miałam przedziwne uczucie, że oto wkraczamy w opuszczony, ogołocony świat, niemal postapokaliptyczny – pusty i cichy, w którym każde spotkanie z drugim człowiekiem ma wymiar czegoś wyjątkowego.

Autor przenosi nas zatem w specyficzną, dość mroczną rzeczywistość. W świat samotności, straty, alienacji. Bohaterowie to na ogół ludzie przegrani, pchający z trudem swoją egzystencję do przodu, pogodzeni z własną słabością. Do tego, przy tym pozornym marazmie, zaskakują nas co jakiś czas nieoczekiwane, tragiczno - komiczne wydarzenia, z pogranicza czarnego humoru i groteski. Taki śmiech przez łzy, albo pełen spokojnej rezygnacji smutek. Język prosty i oszczędny, a każde słowo wyważone. Do tego obrazy świata rysowane tak realistycznie, że natychmiast się w nie przenosimy. Myślę, że kilka z nich zostanie ze mną na długo (kucyk, mężczyzna w stroju wiewiórki, dziki przed domem, mokre ścieżki, drewniany wilgotny dom, wieża telewizyjna).

„Idzie tu wielki chłopak” to mimo pozornej prostoty, wymagająca literatura, zmuszająca do przysłowiowego ruszenia głową. Mamy cały czas nieodparte wrażenie, że dzieje się tutaj coś więcej, niż mogłoby się wydawać przy pobieżnej lekturze. Mamy tu do czynienia na pewno z czymś świeżym, nietuzinkowym i pełnym wielu ukrytych znaczeń, do których warto się dogrzebać, choć przyznam szczerze, że nie wiem, czy do końca mi się udało. Co poczytuję na plus – jest pretekst, by kiedyś powrócić do tej pozycji i spróbować jeszcze raz. Uważam, że na pewno warto podjąć tę próbę, to bardzo ciekawa i niebanalna literacka podróż.