Helluo_librorum
-
Gwałty, przemoc fizyczna i psychiczna, aranżowane małżeństwa nastolatek z dużo starszymi od nich mężczyznami, wielożeństwo, brak prawa do samostanowienia. Rzeczy, które dla dzisiejszych Europejczyków są nie do pomyślenia wciąż są codziennością dla wielu kobiet na świecie. Bite, zastraszane i zmuszane do wypełniania woli najpierw ojca, a następnie męża, przez lata żyją w strachu i bezsilności, bez wpływu na swój los i bez prawa do własnego zdania. Tym razem Djaïli Amadou Amal oddaje im głos i pozwala światu usłyszeń o ich dramacie.
Djaïli Amadou Amal to kameruńska pisarka pochodząca z koczowniczego afrykańskiego ludu Fulanów. W wieku siedemnastu lat została ona zmuszona do poślubienia dużo starszego od siebie mężczyzny, w kolejnym małżeństwie doświadczała przemocy. Po ucieczce i rozpoczęciu nowego życia jako pisarka oraz działacza na rzecz praw kobiet i edukacji dziewcząt, wykorzystała swoje doświadczenia do napisania książki „Niecierpliwe”, opowiadającej o losach muzułmanek w Sahelu – ofiar opresyjnego systemu, w którym żyją.
W swojej książce autorka przedstawia historie trzech kobiet, których losy są ze sobą splecione. Kilkunastoletnia Ramla decyzją ojca musiała zrezygnować ze ślubu z ukochanym aby w zamian poślubić dużo starszego, obcego sobie człowieka. Jej ojciec chętnie poświęcił szczęście córki w zamian za korzyści płynące z tego małżeństwa. Siostra Ramli, Hindou, zostaje wydana za brutalnego, uzależnionego od alkoholu kuzyna, którego się boi. Nieco starsza od dziewcząt, Safira, akceptuje swoją rolę jako żony i jest przywiązana do męża. Jej pozycja zostaje jednak zagrożona, kiedy postanawia on poślubić także Ramlę. Safira zrobi zatem wszystko, aby pozbyć się konkurentki. Uwikłane w nieszczęśliwe małżeństwa kobiety mimo wszystko próbują stawić czoła zasadom rządzącym ich światem.
Choć powieść Djaïli Amadou Amali jest krótka, niesie za sobą ogromny ładunek emocjonalny i nie jest lekturą łatwą. Bezsilność, poczucie niesprawiedliwości i niemocy to najczęstsze uczucia, jakie jej towarzyszą. Czytelnik jest niemym świadkiem cierpienia i rozpaczy bohaterek powieści, a przede wszystkim, ich ogromnej samotności. Ramla, Hindou i Safira nie są w stanie znaleźć oparcia w członkach rodziny. Choć wydaje się, że największymi oprawcami bohaterek są mężczyźni, ich wrogami okazują się być w równym stopniu kobiety – matki, siostry czy babki. Nie oferują one swoim córkom i siostrom wsparcia ani pomocy. Jedyna rada, jaką nieszczęśliwe kobiety mogą od nich usłyszeć to nieme podporządkowanie się woli męża i cierpliwość, ta bowiem jest najwyższą cnotą, jakiej oczekuje się od muzułmanek. Bohaterki jednak nie są i nie chcą być cierpliwe. Próbują zmienić swój los, a czytelnik staje się kibicem ich poczynań i z niecierpliwością je obserwuje.
Autentyzm powieści wyraża się również w języku, jakim została napisana. Każda z kobiet sama opowiada swoją historię i daje świadectwo własnych przeżyć. Bohaterki posługują się prostym, słownictwem, bez zbędnych ozdobników. Nie łagodzą też opisów brutalnych działań swoich mężów ani nie nadają im dramatyzmu. Świadectwa licznych aktów przemocy są wyrażone neutralnym językiem, tak jakby opisywano zdarzenia zupełnie naturalne i normalne (dla bohaterek powieści i podobnych im kobiet jest to zresztą codzienność). Sprawia to, że staja się one jeszcze bardziej przerażające.
„Niecierpliwe” to powieść o odważnych, ambitnych kobietach, postawionych w roli marionetek, nie mających żadnych praw. Bite, poniżane i gwałcone nie zgadzają się jednak ze swoim losem i nie poddają przekonaniom, które od dzieciństwa słyszą od wszystkich członków swojej społeczności. Walczą o zmianę swojego losu, choć mają przeciwko sobie całą rodzinę. Tłem dla ich opowieści jest kultura i obyczajowość ludu Fulanów, w której rola kobiety i mężczyzny została określona wieki temu i pozostała niezmienna, a sprowadza się do poddaństwa i ślepego posłuszeństwa kobiety względem męża i ojca.
„Niecierpliwe” to powieść nie tylko o kobietach z Sahelu, ale także wielu innych zakątków świata, w których wciąż panuje przekonanie, że kobieta ma być całkowicie podporządkowana mężczyźnie. Powieść pełna cierpienia i bólu, lecz otwierająca oczy na to, co dzieje się daleko poza granicami bezpiecznej i cywilizowanej Europy.