Heksy | Autor: Agnieszka Szpila

  Zawsze zaskakujące jest dla mnie to, że o książkach, które czytało mi się najlepiej, najtrudniej się piszę. Boję się że w zupełności nie będę potrafiła oddać ich wybitnej formy, intrygującej fabuły czy kontrowersyjnej tematyki. Właśnie ten stan rzeczy dotknął mnie podczas wielokrotnej już próby napisania recenzji książki Agnieszki Szpili "Heksy".

Na etapie wydawniczej zapowiedzi miałam świadomość, że będzie to książka ponadczasowa, do której być może jeszcze nie dorośliśmy jako społeczeństwo. Śledząc pierwsze wpisy w internecie na jej temat, dało się zauważyć dwa skrajne obozy: jedni pokochali ją bez mrugnięcia okiem, podczas gdy dla innych została zupełnie niezrozumiała. Jej dwojaka natura nie pozwala na półśrodki. Szczęśliwie sama trafiłam do świata wypełnionego zachwytem nad nią. Początkowo uwiodła mnie prostotą swojej okładki, złoceniami i tak wiele mówiącym cytatem umieszczonym na grzbiecie… wiedziałam że prędzej czy później rozgości się w moich dłoniach, a ja dam jej się porwać.

Chyba to, co najbardziej podoba mi się w tej powieści, to kontrastowe połączenie  współczesnego świata z elementem pierwotności, odrobiny zezwierzęcenia. Główna bohaterka- Anna, będąca prezeską polskiego koncernu paliwowego, sceptycznie odnosząca się do kwestii ekologii i katastrof ekologicznych dopuszcza się czynu nierządnego… zostaje publicznie potępiona ze swoją namiętną relację z drzewem. W wyniku zbiegu wydarzeń odkrywa, że jest okłamywana przez swojego męża, a jedno z jego kłamstw sprzed lat, skutecznie rujnowało jej dotychczasowe życie. Odkrycie prawdy sprawiło, że kobieta padła w ramiona obłędu. Możemy rozważać czy w życiu istnieje przypadek i czy to on zadecydował o tym, że wskutek zaburzenia osobowości trafiła ona do księstwa nyskiego, którego zarządcami byli biskupi. W tamtejszym lesie poznaje  Ziemistych, czyli gorliwych wyznawców wiary w Matkę Ziemię. Tamtejsze kobiety wyrzekły się wartości, na których opiera się współczesny świat oraz wszelkich mieszczańskich wygód. Nie po drodze im także z patriarchalnym i religijnym ładem. Kiedy jednak właściciele ziem, czyli Kościół, decydują się na wycięcie lasu, a tym samym przegonienie Ziemistych z jego terenu, wyznawczynie podejmują walkę.  

Myślę, że w większości na czytelników problemem nie jest w tej pozycji sama fabuła, ale sposób, w jaki Szpila ją serwuje. “Heksy” to przede wszystkim zbiór wyjątkowych cytatów, które bez pardonu opisują - nie tylko ludzkie, zbliżenia. Wydaje mi się,  że dla autorki, w kwestii literackiej bezpośredniości,  nie ma już żadnych tematów tabu. A te, w które wniknęła, stanowią nierzadko barierę dla czytelników. Podczas lektury tej powieści trzeba uciec od myślenia schematami, pozwolić własnym myślom krążyć po nowych ścieżkach, wyzbywając się skłonności do nieustannej oceny. Czy jest to pozycja łatwa w odbiorze? Zdecydowanie nie. Żeby naprawdę móc w nią wejść, trzeba  dać sobie chwilę na odnalezienie się w stylu i języku, jaki został użyty w trakcie jej pisania. Ta nieco problematyczna kwestia pozwala jednak zachwycić się niuansami. Momentami mam wrażenie, że niemal każde ze zdań ma predyspozycje do zostania oryginalnym cytatem. I poniekąd tak na tą pozycję patrzę: jako na zbiór luźno powiązanych ze sobą mądrości, które posiadają jeden wspólny element, historię wspomnianej już wcześniej kobiety.

Chciałabym wyrazić swój zachwyt nad tą powieścią, ale jakich słów bym nie użyła, mam poczucie, że wciąż będzie ich zbyt mało. Nie będą one tak intensywne, jakbym tego chciała. “Heksy” trzeba przeżyć samemu.