Następne 100 lat. Prognoza Na XXI Wiek | Autor: George Friedman

Podstawowym zarzutem musi być upływ czasu od jej pierwszego wydania. Oczywiście wiele książek się nie dewaluuje i po klasyki sięgamy nawet setki lat po tym jak zostały napisane. Analiza Georga Friedmana należy jednak do tej kategorii, gdzie nawet dni decydują o aktualności zawartych treści. Jeśli mówimy o książce, która prognozuje wydarzenia XXI wieku, to jednak trzynaście lat od pierwszego wydania to szmat czasu. Zastanówcie się chwilę nad tym co robiliście w 2009 roku, kiedy po „Następne 100 lat” sięgali pierwsi czytelnicy. Wiemy, że ostatnie lata (a nawet miesiące!) zmieniły ogromnie wiele na arenie międzynarodowej. Globalna pandemia, fala protestów inspirowanych ruchem Black LivesMatter, a w ostatnim czasie wojna na terenie Ukrainy. To wszystko w przeciągu ostatnich niespełna trzech lat!

Czy to oznacza, że nie warto sięgnąć po książkę Georga Friedmana? Tego nie twierdzę. Po prostu miejmy świadomość, że choć została ona teraz wznowiona, to jednak wciąż pozostaje tą samą książką, która trafiła do księgarń przed dekadą. Jak sam wydawca zaznacza: „niektóre z zaskakujących prognoz (…) już zaczęły się spełniać”. Ale istnieje też druga strona medalu – to zdanie kryje w sobie również informację, że nie zapowiada się na to, że wszystkie prognozy się spełnią. W niektórych obszarach rzeczywistość okazała się nieprzewidywalna nawet dla największych fantastów. Kto byłby w stanie wyobrazić sobie ogólnoświatowy lockdown? A jednak doświadczyliśmy tego całkiem niedawno, przez miesiące nie mogąc swobodnie się przemieszczać.

Chcielibyśmy wiedzieć co dalej. Szukamy odpowiedzi na pytania: Co nas czeka? W jakim kierunku wszystko zmierza? W dobie post-prawdy, czasach nacechowanych niepewnością jutra, jedno jest pewne – nie zabraknie czytelników książek, które obiecują odpowiedzi. Czujemy się lepiej gdy sięgamy po analizy cenionych politologów. Myślimy, że oto sięgamy po odpowiedzi z półki znacznie wyższej niż te, które może nam zaoferować wróżka zaglądając w karty lub do kryształowej kuli. Czy jednak tak jest? Oczywiście prawdopodobieństwo „trafienia” z przepowiadaną przyszłością jest większe w przypadku tego, kto opiera się na solidnych faktach i obserwacjach, ale trzeba nam pamiętać, że może się pomylić. Koniec końców nie wszystko da się wykoncypować z przeszłości i przewidzieć.

Prawdę zaobserwował Kohelet w swojej księdze: „Zwróciłem jeszcze uwagę na tę rzecz pod słońcem: Nie najszybsi rozstrzygają wyścig i nie najdzielniejsi wojnę. Nie do mądrych należy dostatek, nie do roztropnych bogactwo, a uznanie nie zawsze spotyka uczonych. To czas i przypadek decydują o wszystkim. Tak, człowiek nie wie, kiedy przyjdzie czas na niego. Jak ryby, które łowi się nieszczęsną siecią, jak ptaki, na które zastawia się sidła — tak synowie ludzcy wpadają w nieszczęście, które nieoczekiwanie ich dosięga” (Księga Koheleta 9:11-12)

Z całą pewnością prognoza Georga Friedmana nie jest w stu procentach celna. Pokazały to już lata, które upłynęły od wydania jego książki. Jednak trzeba to oddać autorowi i wyraźnie podkreślić – wiele jego obserwacji jest bardzo ciekawych i trafnych. Przeczytanie tej książki na pewno nie będzie zmarnowanym czasem. Poszerzy Twoje horyzonty i dostarczy solidną dawkę wiedzy gospodarczej.

Autor wyznacza pewne kierunki, które dla śledzących sytuację geopolityczną nie będą wielkim zaskoczeniem, ale mogą być uświadamiające dla laików. Według Georga Friedmana coraz większe znaczenie na scenie międzynarodowej odgrywać będzie Turcja, Japonia i Meksyk. W przypadku tego pierwszego państwa widzimy jego znaczącą rolę w procesie (niestety nieudanych) negocjacji między Rosją i Ukrainą. Co ciekawe autor prognozuje również wiodącą rolę Polski w Europie, co może łechtać nieco ego nadwiślańskiego czytelnika i przekładać się na wzrost sympatii dla Georga Friedmana.

Z drugiej jednak strony trzeba się zastanowić czy są ku temu realne przesłanki, czy to tylko nasze „pobożne życzenia”. Patriotyzm tego amerykańskiego politologa znajduje odzwierciedlenie np. w tym, że nadal widzi wiodącą rolę USA w XXI wieku i spadek znaczenia Rosji oraz Chin. O ilu państwo Putina pogrąża się teraz w kryzysie i chaosie (przynajmniej jeśli wierzyć mainstreamowym mediom zachodu), to chyba nikt nie ma wątpliwości co do coraz silniejszej pozycji Państwa Środka. W tym samym czasie Stany Zjednoczone zdają się mierzyć z coraz większymi problemami i tracić swoją dotychczasową pozycję i optymizm Georga Friedmana niczego tu nie może zmienić.

Reasumując trzeba przyznać, że to dobra książka, którą warto poznać, ale należy pamiętać, że zawiera ona jedynie prognozy i trudno w obecnym czasie zgadywać ile z nich ma szansę się spełnić. Byłbym ostrożny ze stwierdzeniem, że „Następne 100 lat” może przygotować nas na następne sto lat. Jednak każda książka tego typupomoże nam lepiej analizować wydarzenia, które obserwujemy. Dlatego mogę szczerze polecić lekturę i tej prognozy.