Wersja dla osób niedowidzących
atypowy
- Są książki, po które sięgamy dla rozrywki. Są książki, które poprawiają nam humor w jesienne wieczory. Są książki, które mają na celu pomóc nam lepiej zarządzać finansami, czasem lub ogólnie życiem. Po wszystkie z powyższych lubię sięgać i wiele takich znajduje się na półce mojej biblioteczki. Niewiele jest jednak takich jak praca DaronaAcemoglu i Jamesa A. Robinsona – książek, które całkowicie potrafią wywrócić nasze postrzeganie otaczającej nas rzeczywistości.
Autorzy wzięli na tapet wielki temat – wolność. Jak to jest, że w jednych społeczeństwach ma się ona dobrze, a w innych szybko zamienia się w anarchię i do głosu dochodzi despotyzm? Czy jest jakiś mechanizm tych przemian? Czy bacznie obserwując nasze społeczeństwo możemy ekstrapolować naszą przyszłość? Czy przeszłość kryje odpowiedzi dla naszej teraźniejszości? W końcu – czy wolność jest stanem, który da się utrzymać? Mocno chcemy w to wierzyć w naszej kulturze, gdzie tak wysoce cenimy demokrację. Jednak czy ten system jest czymś naturalnym? A może właśnie jest to stała walka, o to aby utrzymać stan przeciwny naturze? Jaka jest recepta by żyć w świecie tak drogocennej wolności? DaronAcemoglu i James A. Robinson dotykają wszystkich powyższych zagadnień i jasno stwierdzają, że wolność nie jest stanem trwałym. Raz osiągnięta wciąż wymaga walki o jej utrzymanie, a jest to możliwe jedynie gdy spotykają się silne państwo z silnym społeczeństwem. Muszą w tym celu ze sobą współpracować (ale i współzawodniczyć).
Ten zgrany duet autorów dał się już nam poznać w pierwszej wspólnej pracy: „Dlaczego narody przegrywają”. W tamtej książce odpowiadają na pytania, które chyba każdy z nas nieraz sobie zadawał – dlaczego niektóre narody są bogate, a inne biedne, dlaczego tak je różnicują majętność i ubóstwo, zdrowie i choroba, dostatek i głód?Czy zależy to od kultury, klimatu, położenia geograficznego a może polityków? Jak to się stało, że dla przykładu Botswana jest jednym z najszybciej rozwijających się krajów świata, a jej afrykańscy sąsiedzi żyją w rzeczywistości pełnej przemocy i nędzy?
Acemoglu (turecko-amerykański ekonomista) i Robinson (brytyjski profesor ekonomii i politolog) nie udzielają prostej odpowiedzi, ale zabierają nas w fascynującą podróż przez wiele wieków historii i wszystkie szerokości geograficzne, aby zmienić nasz spojrzenie na otaczający nas świat. „Dlaczego narody przegrywają” stało się ogólnoświatowym bestsellerem, a teraz - szczęśliwie dla nas – ten autorski duet postanowił po ośmiu latach wydać kolejną książkę.
„Wąski korytarz” opowiada przede wszystkim o losach wolności. Na przeszło 700 stronach znajdziemy mnogość bardzo konkretnych przykładów, zarówno ze społeczności, które zdaje się nam, że dobrze znamy, jak i z tych zakątków globu, które z lubością określamy jako egzotyczne. Tak swobodne poruszanie się między różnymi społeczeństwami, systemami oraz czasami, wymaga nie tylko talentu, ale i rozległej wiedzy. Acemoglu i Robinson kolejny raz dowiedli, że tych dwóch elementów im nie brakuje. Dlatego jest to tak wartościowa książka. Pomaga uchwycić nam ponadczasową zasadę, że wolność pojawia się wtedy, gdy zostaje osiągnięta delikatna i krucha równowaga między państwem i społeczeństwem – owy „wąski korytarz” między strachem i represjami despotycznych rządów, a przemocą i bezprawiem zrodzonymi pod ich nieobecność.
Nie będę ukrywał, że spędziłem z tą książką ponad miesiąc. Ale nie dlatego, że źle się ją czyta. „Wąski korytarz” zawiera tyle informacji, które warto przetrawić i przemyśleć, że nie chciałem traktować pracy Acemoglu i Robinsona jako powieści (choć fragmentami przyjmuje taką formę). To kompendium wiedzy na temat państwowości i przede wszystkim wolności. Pozwala nam zrozumieć pewne historyczne zawirowania, które wcześniej wydawały się nie mieć ani konkretnej przyczyny, ani głębszego sensu. Tego typu książki pomagają nam rozumieć świat. Zdecydowanie polecam!
