1989 | Autor: Grzegorz Kopaczewski

 Grzegorz Kopaczewski, politolog i autor kilku powieści, dostarcza nam tym razem swoją własną autobiografię o tajemniczym tytule “1989”. Jest to niesamowicie zabawna opowieść o pasji do piłki nożnej, ambicji młodych ludzi oraz mocy, jaką ma wspólne działanie lokalnej wspólnoty. Książka jest połączeniem wspomnień autora oraz eseju poświęconego historii. Przenosimy się do końcówki lat osiemdziesiątych, czasu wielkich przemian. Dziesięciolatki z blokowiska na Górnym Śląsku biorą się do roboty, a naprawić otaczającą ich rzeczywistość. Co z tego wyniknie?

Narracja została tu poprowadzona w taki sposób, aby łączyć opowieść o dzieciństwie autora z trzema sezonami Ruchu Chorzów, jego ukochanej drużyny piłkarskiej. Pod koniec lat 80. nastąpiła bowiem wielka tragedia dla kibiców tego klubu - spadł on do drugiej ligi, co wydawało się wręcz niemożliwe, biorąc pod uwagę, że Ruch posiadał wtedy najwięcej tytułów w całym kraju. Jak mówi autor, na Śląsku piłka nożna jest świętością, dlatego wraz ze swoimi kolegami postanawia on poprawić aktualną sytuację swoich idolów. Rozpoczyna się piłkarska podróż, której zwieńczeniem jest klasa sportowa.

Ogromny plus? Książkę tworzą króciutkie rozdziały. Dzięki temu czyta się ją błyskawicznie. Bez problemu można ją ukończyć w trakcie jednego posiedzenia. Każda taka część porusza jeden, konkretny temat, przez co nabierają one nieco gawędziarskiego stylu. Autor wypowiada się chociażby na temat różności Śląska od reszty Polski, ale opisuje też tak prozaiczne rzeczy, jak kolana zdarte na asfaltowym boisku. Oczywiście pełno tu też relacji z meczów piłkarskich, głównie Ruchu Chorzów. Możemy poczuć się, jakbyśmy wskoczyli w maszynę do podróży w czasie i oglądali zmagania piłkarzy “na żywo”.

Kolejną zaletą jest lekki język autora. Pełno tu zabawnych dygresji, a mimo to jego narracja nieustannie dąży do celu. Jak na osobę nie tak bardzo znaną na polskim rynku literackim, Grzegorz Kopaczewski zrobił na mnie ogromne wrażenie swoją prozą. Mimo łączenia wydarzeń w porządku chronologicznym (spotkań Ruchu Chorzów) z luźnymi przemyśleniami, ani na moment nie wkrada się tu element bałaganu, o który przecież nietrudno prowadząc opowieść na dwóch płaszczyznach. Co więcej, z jego opisów piłki nożnej wyziera ogromna pasja, jaką niemal natychmiast zarazi się także czytelnik.

Czy to książka tylko dla osób zafascynowanych piłką nożną? Wbrew pozorom, zupełnie nie. Ja sam jestem raczej typem człowieka, którego pasją jest futbol amerykański, a więc zupełne przeciwieństwo opisywanej przez autora dyscypliny. Mimo to, przytaczane w książce zmagania sprawiały, że na moje policzki wychodziły wypieki i z niecierpliwością czekałem na kolejny mecz Ruchu Chorzów. To już mówi samo za siebie. Dodatkowo, lektura wcale nie jest w całości poświęcona piłce nożnej. Można śmiało powiedzieć, że to kronika dorastania na górnośląskim osiedlu w latach zmian ustrojowych. Warto dowiedzieć się, jak wyglądało wtedy dorastanie.

“1989” to lektura świetna, budząca nostalgię nawet u osób, które nie miały okazji przeżyć polskich lat 80., jak chociażby ja. Mimo tego, że czasy PRL dawno minęły, w książce Grzegorza Kopaczewskiego istnieje jak żywy. Dawno tak dobrze nie bawiłem się przy lekturze. Przyjemność była tym większa, że sięgając po tę pozycję, nie spodziewałem się tak pozytywnego zaskoczenia. Czekamy na więcej!