Złota Królowa. Elżbieta Łokietkówna | Autor: Dorota Pająk Puda

Na książkę „Złota Królowa Elżbieta Łokietkówna" Doroty Pająk-Pudy czekałam z niecierpliwością. Jestem wielbicielką książek historycznych wszelkiej maści, a lektury dotyczące władców państw oraz monarchii zawsze szczególnie mnie zajmują.

Historia dotycząca Elżbiety Łokietkówny była pierwszą powieścią tej autorki, którą miałam okazję przeczytać. Główna bohaterka książki to postać znamienita, powiązana z najważniejszymi postaciami w historii Polski –córka Władysława Łokietka, siostra Kazimierza Wielkiego, babcia Jadwigi Andegaweńskiej. Książka urzekła mnie od początku tym, że jest pisana w pierwszej osobie. Nie jest to częste zjawisko w książkach historycznych, a w moim przekonaniu pierwszoosobowa narracja zwiększa autentyzm książki i pozwala czytelnikowi jeszcze bardziej wczuć się w historię bohaterów.

Autorka w imieniu Elżbiety opowiada nam historię jej życia. Młodziutka Elżbieta zostaje żoną Karola Roberta, króla Węgier. Opuszcza Polskę i musi nauczyć się życia na innym dworze, wziąć na swoje barki odpowiedzialność, jaka zawsze spoczywa na barkach królowych i dać swojemu mężowi potomka, zdolnego objąć po nim tron. To ostatnie okazuje się dla Elżbiety najtrudniejsze. Rodzi ona bowiem aż siedmioro dzieci, z których jedynie jeden syn Ludwik dożywa kresu jej życia.

Po książce spodziewałam się dynamicznej akcji i trudnych do pojęcia intryg, typowych dla czasów monarszych. Nie zawiodłam się. Autorka dostarcza czytelnikom wiele emocji w postaci zabójstw, zamachów czy wojen. W czasach obfitujących w podobne okropności Elżbieta radzi sobie jednak niemal doskonale. Poznajemy ją jako roztropną i mądrą królową, która inteligencją przewyższa niejednego mężczyznę. Co rzadkie w czasach średniowiecza, jako kobiecie udaje jej się także sporo podróżować i zachować pewien stopień wolności i niezależności. Elżbieta jest kobietą silną, nie bojącą się angażować politycznie. To sprawiło, że bardzo ją polubiłam i w żaden sposób jej postać mnie nie irytowała.

„Złota Królowa" we wszystkich swoich poczynaniach myślała o utrzymaniu siły i ciągłości rodu i monarchii. Choć Elżbieta wyjechała z Polski, nigdy duchem Ojczyzny nie opuściła, a o relacje z rodem Piastowskim zawsze dbała. Ogromnym osiągnięciem Elżbiety było wywalczenie dla swojej wnuczki – co, kiedyś było niemal niespotykane – władzy królewskiej.

Dużym atutem książki jest także przybliżenie przez autorkę zwyczajów i kultury tamtych czasów. Zawsze lubiłam podobne ciekawostki, dlatego barwne opisy otoczenia i sposobów spędzania przez dwór czasu wolnego czytałam z przyjemnością.

Choć książka dotyczy średniowiecza, autorka używa zrozumiałego dla czytelników języka. W odpowiednich momentach wplata archaiczne zwroty i szybko tłumaczy je w przypisach. Zwroty te nie są przytłaczające i myślę, że jest ich odpowiednia ilość, aby poczuć klimat dawnych czasów, przy jednoczesnym zrozumieniu książki. Prosty język sprawia także, że powieść czyta się szybko mimo ponad 400. stron. Jest dynamiczna, chwilami intrygująca i autentyczna. Styl pisania autorki sprawia, że chwilami można poczuć się tak, jakby się było na królewskim dworze.

Książka to dobitnie pokazuje, jak w dawnych czasach udział kobiet przy budowaniu państwa był pomijany. Nawet mądra i zdeterminowana Elżbieta miała trudności z zaistnieniem na własnym dworze. W powieści ukazane są także najgorsze z możliwych cech ówczesnych hierarchów Kościoła katolickiego, którzy byli przekupni, dwulicowi i łasili się na władzę. Mimo to, ich pozycja w państwie stale rosła.

Książkę mogę polecić wszystkim miłośnikom historii, epoki średniowiecza, ale także tym, którzy lubią historie pełne intryg i dramatów. Przy tej lekturze z pewnością nie będziecie się nudzić. A i opornym przyswajanie wiedzy historycznej może się ona spodobać.

 Bez wątpienia Elżbieta Łokietkówna to jedna z najsilniejszych kobiecych postaci średniowiecznej Polski. O tej Piastównie rozpisywało się mnóstwo historyków, bo była ona nieprzeciętną postacią, która potrafiła zadbać o swoje. Nic dziwnego, że Dorota Pająk-Puda, która wzięła sobie za punkt honoru opisywanie silnych i znaczących kobiet za pomocą powieści historycznych, w swojej trzeciej powieści sięgnęła właśnie po tę niezwykłą królewnę – siostrę króla Polski Kazimierza Wielkiego, a zarazem babkę królowej Jadwigi (wszak niedaleko jabłko pada od jabłoni). I dzięki temu możemy sięgnąć po książkę Złota Królowa Elżbieta Łokietkówna.

Choć jest to trzecia powieść autorki i wydawać mogłoby się, że z książki na książkę powinniśmy mieć do czynienia z progresem, jednak niestety Pająk-Puda nie wyzbyła się dla mnie irytujących przyzwyczajeń, z którymi mieliśmy do czynienia w poprzednich książkach. To, co niezwykle irytowało mnie wcześniej i co pojawia się teraz, to absolutny fabularny chaos. Jest to chaos, który pojawia się wprost na każdej linii – jest tu zarówno chaos w warstwie fabularnej – mnogość wątków mocno namiesza wam w głowach, chaos historyczny – z błędami merytorycznymi włącznie, aż po chaos informacyjny – natłok informacji jest tak duży, że trudno bez problemu przebrnąć przez książkę. Wszystko to powoduje, że książkę bardziej się męczy, niż czyta, a dodatkowo lekturę utrudnia zagubienie się w wątkach i postaciach. Wszystko to spowodowało, że książkę czytało mi się naprawdę mozolnie. Mimo to nie można odmówić lekturze ciekawych elementów. Z powieści dowiedzieć można się mnóstwa szczegółów dotyczących życia Piastów.

Na kartach książki czytamy o silnej kobiecie, która wiedziała w jaki sposób budować i po co budować swoją silną pozycję. Jasno wynika z tego, iż to właśnie dzięki silnej pozycji, jaką potrafiła zbudować Łokietkówna, w późniejszym okresie udało się uzyskać koronę jej potomkom. Gdyby autorce udało skupić się na naprawdę najważniejszych elementach z biografii tej niezwyczajnej władczyni, książka byłaby ciekawsza i bardziej przystępna. Nie tylko dla miłośników historii i okresu Piastowskiego, ale dla każdego czytelnika, który lubi lektury rozgrywające się w przeszłości. A tak, mamy do czynienia z przeładowaną faktami książką, która nie zawsze trzyma się faktów.

Ta książka z pewnością trafi w gust osób, które stawiają na silne kobiece osobowości. Może być ona przykładem dla mocnych kobiet, które poszukują wzorców z przeszłości oraz starają się w przeszłości poszukiwać silnych, pewnych siebie kobiet. Idealnie wpasuje się zatem w nurt feministyczny z silną bohaterką kobiecą, która i dzisiaj musi niejednokrotnie zmagać się z przeciwnościami i męskim sposobem myślenia. A skoro tego rodzaju problemy mogą pojawiać się i dzisiaj, o ile mocniej musiały wybrzmiewać w przeszłości! Pod tym kątem jest to niezwykle atrakcyjna lektura! Niestety, autorka zmarnowała okazję na stworzenie powieści, o której warto mówić.

Najbardziej uderzał mnie zbyt sztuczny styl pisania w pierwszej osobie, wymuszony i bardzo wydumany. Po drugie irytujący był wszechobecny chaos i niedociągnięcia historyczne, które sprawiły, że historia była wręcz poszatkowana i mało czytelna. Po trzecie zabrakło tu pazura, który sprawia, że powieść czytasz z wypiekami na twarzy. Ale to przypisuję również chaosowi, który spowodował, że ciężko było skupić się na akcji. Po czwarte odepchnął mnie brak logicznej ciągłości. A to dla mnie rzecz nie do wybaczenia. Dlatego też książkę zdecydowanie odradzam. Szkoda na nią czasu.