Duch | Autor: Arnold Bennett

Jeśli ktoś lubi klasykę literatury angielskiej i zachwyca się chociażby dziełami pokroju „Doktor Jekyll i Pan Hyde” Roberta Luisa Stevensona, to do niego z pewnością trafi „Duch” Arnolda Bennetta, gdyż zarówno czas umiejscowienia akcji, jak i sposób prowadzenia narracji, wykazują znaczne podobieństwa do tego typu dzieł.

Nie jest to książka, w której można się od razu zakochać, gdyż opowieść rozwija się powoli, a czytelnik jest krok po kroku wprowadzany w intrygę. A na czym rzecz się opiera? Otóż poznajemy losy młodego lekarza – Carla Fostera, świeżo upieczonego adepta sztuki medycznej, który stawia swoje pierwsze kroki w towarzyskiej śmietance Londynu. Młody wiek i otwarte serce sprawiają, że zainteresowanie Fostera szybko skierowane zostaje w stronę niezwykle pięknej i utalentowanej panny, śpiewaczki operowej Rosetty Rose. Niebywały urok divy sprawia, że młodzieniec traci dla niej głowę. Tu nieoczekiwanie rozpoczyna się splot niespodziewanych i niepokojących sytuacji, które trudno wytłumaczyć, kierując się jedynie zdrowym rozsądkiem. Dziwnym trafem nad adoratorami primadonny wisi swoiste fatum. Przeciwnie, z trudem uchodzą oni z życiem. W tym przypadku stwierdzenie, że miłość zapisana w powieści to „miłość aż po grób” wcale nie będzie przesadą. Okazuje się bowiem, że młody lekarz w walce o względy swej wybranki będzie musiał stanąć w szranki z potężnym przeciwnikiem. Rosetta Rose mimo swej pięknej aparycji, choć jest dobrą partią, to nie jest łatwą partią. Dostęp do jej względów wymaga licznych poświęceń i literalnie drogi przez mękę. Czy nad losem dziewczyny wisi jakaś klątwa? Czy ma ona związek z tajemniczymi wydarzeniami, które rządzą życiem jej i jej bliskich? Kim wreszcie jest tytułowy duch?

Ta metafizyczna opowieść, w której nie brak nadprzyrodzonych zdarzeń, spirytystycznych seansów i mroku właściwego dla angielskiej powieści grozy z początku XX w., ma swój urok, jednak trzeba dać się jej oczarować. Początek może wydawać się wręcz nudny, przegadany, tym bardziej, że fabuła opowiadana jest z perspektywy pierwszoosobowej, czyli samego Carla Forsta. Jeśli jednak poddamy się tej opowieści, powolutku będzie ona roztaczała nad nami swój czar, a z pozoru zwykła miłosna historia stanie się pełną emocji opowieścią, w której toczyć się będzie nierówna walka z upiorami z zaświatów.

Uprzedzam od razu, że jeśli ktoś spodziewa się mrożących krew w żyłach wrażeń, to w tej książce ich nie znajdzie. Trzeba mieć na uwadze, że Arnold Bennett tworzył na miarę swoich czasów, zatem horror we współczesnym wydaniu był mu obcy. Powieść Bennetta idealnie wpisuje się jednak w klasykę gatunku, stając się wyznacznikiem powieści grozy swojej epoki. Sam autor, chociaż polskim czytelnikom nie jest aż tak dobrze znany, między innymi za sprawą „Ducha” zajął istotne miejsce wśród twórców angielskiej literatury.

Ukłony i podziękowania składam zatem dla Wydawnictwa Zysk i Spółka, które postanowiło wrócić do dzieł mistrzów brytyjskiej klasyki, gdyż dzięki temu można sięgnąć po perełki, z którymi przeciętny czytelnik, nie obcujący na co dzień z twórczością angielskich prozaików, nie miałby styczności.

Na zachętę powiem, że mimo upływu czasu, blisko stu lat, opowieść nie traci swej aktualności. Co więcej, broni się pięknem języka. Ku mojemu zaskoczeniu, okazuje się, że zdania wielokrotnie złożone można napisać z sensem, nie tracąc przy tym siły wyrazu. Polecam zatem z całego serca „Ducha” i odrobinę dreszczyku, którą powieść ze sobą niesie.