Przyszłość Zależy Od Nas | Autor: Christiana FigueresTom Rivett Carnac

„Przyszłość zależy od nas. Przewodnik po kryzysie klimatycznym dla niepoprawnych optymistów” to faktycznie pozycja z topu najbardziej inspirujących książek świata, z całą pewnością wśród pozycji traktujących o klimacie, zagrożeniach związanych z jego zmianą i możliwościach jakie otwierają się przed ludzkością, która zechce skorzystać ze zdrowego rozsądku, jakim jest obdarzona i pokusi się o kolejną w swoich dziejach rewolucję.

Autorami tej książki są Christiana Figueres i Tom Rivett-Carnac, twórcy porozumienia paryskiego, którzy postanowili przedstawić możliwe scenariusze dalszego przebiegu wydarzeń i wskazać, co rządy, korporacje i każdy z nas może i musi zrobić, abyśmy mogli powstrzymać katastrofę klimatyczną. Udowadniają, że lepsza przyszłość jest możliwa, ale też naprawdę niewiele dzieli nas od samounicestwienia. Piłeczka jest po naszej stronie.

Wspomniane porozumienie paryskie przyjęte zostało po długich i burzliwych debatach przez sto dziewięćdziesiąt pięć krajów, które zobowiązały się nadać konkretne kierunki swoim gospodarkom przez kolejne cztery dekady, w calu przeciwdziałania negatywnym zmianom klimatu. Zmianom, jakie są pokłosiem nadmiernej emisji gazów cieplarnianych oraz nieograniczonego wydobycia i spalania paliw kopalnych.

„Nasze zaniedbania katapultowały zmiany klimatyczne z poziomu wyzwania egzystencjalnego do obserwowanego dziś potężnego kryzysu. W zastraszającym tempie docieramy do granic, po których przekroczeniu Ziemia jaką znamy, przestanie istnieć. Tymczasem wielu z nas nie dostrzega skutków tej grabieży”.

Niniejsza publikacja z całą pewnością spełni się jako solidna dawka wiedzy naukowej i eksperckiej na temat globalnego ocieplenia i jego skutków, powinni po nią sięgnąć więc zwłaszcza ci, którzy problem bagatelizują, bo wydaje im się, że ich nie dotyczy, zdjęcie ze smutnym misiem na kawałku kry nie robi na nich wrażenia, bo to dziele się gdzieś daleko i penie nie ma przełożenia na ich codzienną egzystencję. Być może ta książka uświadomi im, jak bardzo się mylą i przekona, bo napisana jest wyjątkowo przyjaznym i nienapastliwym tonem, do zmiany nastawienia.

Przede wszystkim jednak powinna ona trafić do tych, którzy uznają argumenty wysuwane przez naukowców, ale powoli tracą wiarę w kolektywną sprawczość, nie wierzą w zbiorową siłę napędową, która mogłaby spowodować jakieś wymierne zmiany w skali całego globu.

„Gniew, który tonie w rozpaczy – piszą we wstępie autorzy – nigdy nie doprowadzi do zmiany. Gniew zamieniony w silne przekonanie jest nie do zatrzymania.”

A jednak „Przyszłość należy do nas” nie jest pozycją gniewną. Momentami opisuje straszne i przytłaczające fakty, ale przede wszystkim jednak stara się inspirować i skupiać na pozytywnym działaniu, jest w końcu w zamierzeniu Autorów przewodnikiem po kryzysie klimatycznym dla niepoprawnych optymistów. Dla tych, którzy potrafią wyraź się spod wpływu przytłaczającego paradygmatu gier o sumie zerowej, zgodnie z którym, jeśli jedna osoba zyskuje, druga musi stracić wszystko. Pokazują, że w sumie możliwe jest też takie rozwiązanie, że zyskują czyli wygrywają wszyscy. Zysk jest nasz, bo razem na niego zapracowaliśmy.

Autorzy zdają sobie sprawę, że pisząc przewodnik z radami dla wszystkich zatroskanych zmianami klimatycznymi porywają się na rzecz bez precedensu, bo z takim problemem nasza cywilizacja jeszcze radzić sobie nie musiała i sytuacja jest dość precedensowa. Odwołują się jednak do wielu rewolucyjnych ruchów, które przez swoją powszechność i grupową sprawczość były w stanie zaprowadzić trwałe zamiany. Co ważne, po przerzuceniu ostatniej strony, czytelnik nie zostaje pozostawiony sam sobie, Autorzy bowiem zapraszają go do odwiedzin na stronie https://globaloptimism.com/, gdzie może dołączyć do globalnej społeczności podobnych sobie niepoprawnych optymistów.

 Wspomniany tytuł czytałam dwukrotnie, co nie zdarza mi się zbyt często. Pierwszy raz trzymałam tę książkę w dłoniach niedługo po jej premierze, w 2021r. Teraz postanowiłam przypomnieć sobie jej zawartość i zastanowić się, czy na przestrzeni minionego czasu moje podejście zmieniło się w znaczący sposób. Zanim rozpocznę wywód o moich odczuciach odnośnie do tego tytułu, czuję się w obowiązku wspomnieć nieco o tym, kim są autorzy. Christiana Figueres przez 6 lat pełniła funkcję Sekretarz Wykonawczej Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Dodatkowo ma na swoim koncie 35 lat doświadczenia w polityce. Natomiast Tom Rivett – Carnac jest ekspertem w dziedzinie polityki energetycznej i zmian klimatu.

Bez wątpienia autorzy tej pozycji posiadają wiedzę z poruszanego zakresu. Jednak czy to wystarczy, by porwać czytelnika swoimi poglądami? Można rozważać, dlaczego pod właściwym tytułem zdecydowano się o podtytuł z zaznaczeniem, że jest to pozycja dla niepoprawnych optymistów. Myślę, że w przypadku postępujących zmian klimatu, to nie nadmierny optymizm, a brak wiedzy decyduje o tym, że niektórzy nie podejmują tematu.

W większości treść „Przyszłość zależy od nas” nawiązuje do porozumienia paryskiego. Było ono zwieńczeniem 21 Konferencji ONZ i w swoich założeniach zakładało, że do 2020r. biorące w nim udział kraje przedstawią swoje scenariusze ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Niestety co smutne wspomniane nawiązania w większości traktują o tym, że wywiązywanie się z założeń   przychodzi naprawdę trudno. Są kraje, które właściwie nie podjęły żadnych kroków w   dążeniach do celu. Czy we współczesnej polityce jest miejsce na takie opóźnienia?

Nie jesteśmy w stanie zatrzymać wielu zachodzących, niekorzystnych procesów. Nie cofniemy czasu, a tym samym ziemia nie powróci nagle w cudowny sposób do swojej „formy” sprzed setek lat.   Na niektóre zagadnienia mamy jednak wpływ. Autorzy wielokrotnie podkreślają w tytule moc jednostki. I dobrze, warto uświadamiać ludzi. Ich decyzje mają znaczenie. Boli mnie jednak, że dwie związane z polityką i tematem osoby tak mało miejsca poświęcają na mówienie o tym, co mogą osiągnąć państwa. Oprócz aspektów związanych z porozumieniem potencjał tkwiący w zaangażowaniu władz został zamieciony pod dywan. A przecież prócz tej konkretnej sprawy jest masa innych możliwości działań na rzecz klimatu, a tym samym poprawy naszego życia.               

Pozycja została podzielona na trzy główne części. Pierwsza z nich poświęcona została   dwóm światom: temu, który obecnie tworzymy oraz temu, który musimy stworzyć – by żyć.

Druga część skupia się wokół nas – ludzi oraz podejściu do   kryzysu klimatycznego. To w niej znajduje się wywód o tym, że zbyt często patrzymy na przyszłość przez różowe okulary. A zmiany, chociaż może nam się wydawać inaczej, są światu potrzebne. Ostatnia część to nawiązanie do dekalogu. Opis działań, które musimy podjąć z zaznaczeniem dlaczego są one potrzebne . Książka skoncentrowana jest na jednostce. Autorzy podkreślają, jakie zmiany w życiu czytelnika mogą przynieść pozytywny efekt. Jest o wdzięczności, powrocie do świadomego kontaktu z naturą, czy diecie roślinnej… Tutaj statystyka i wiedza mocno mieszają się z treściami coachingowymi. Z jednej strony zabieg ten pozwoli dotrzeć do szerszego grona czytelników, z drugiej mam wrażenie, że przez to tytuł nie jest poważnie traktowany.