Bezkresne Niebo | Autor: Kate Atkinson

To moje pierwsze spotkanie z autorką, ale piąta część cyklu poświęconego sprawom detektywa Jacksona Brodiego. Już wiem, że nie pokuszę się o lekturę całej serii, ponieważ zdecydowanie nie jest to powieść w moim stylu. Trudno nazwać ją pełnokrwistym kryminałem – u mnie trafia na półkę lektur obyczajowych z wątkami detektywistycznymi. Fabuła, mimo trudnego początku, stopniowo rozkręca się, dzięki czemu dostrzegam w „Bezkresnym niebie” pewne plusy.

Jeśli ktoś oczekuje kryminału, w którym fabuła nieustannie popychana jest do przodu, tutaj tego nie znajdzie. Niełatwy start, o którym wspominam, trochę przeciągnął się przez karty powieści i towarzyszył mi mniej więcej przez 1/3 objętości książki. Autorka pisze znakomicie, jednak duża liczba dygresji, wtrąceń i pobocznych wyjaśnień sprawiała, że mimo woli odczuwałam pewien opór. Atkinson długo trzyma czytelnika w niepewności, nakazując mu czekać na rozwój właściwej akcji. Taki zabieg nie wzmaga napięcia – przeciwnie, odczuwałam raczej znużenie. W pewnym momencie miałam kłopot ze zrozumieniem, w jakim miejscu wydarzeń się znajduję i musiałam cofać się o kilka stron. Najbardziej interesujące wydały mi się te fragmenty, w których właściwa fabuła podbita została humorem, ironią, a nawet komizmem sytuacyjnym.

Mimo że historia toczy się w czasach nam współczesnych, narracja skonstruowana jest w sposób przywodzący na myśl kryminały retro. Ten styl bardzo przypadł mi do gustu, a na dodatek doskonale pasował do atmosfery sennego nadmorskiego miasteczka na północy Yorkshire, w którym Atkinson ulokowała akcję swojej powieści. Detektyw Jackson przyjmuje pozornie banalne zlecenie: weryfikację niewierności męża klientki. Od tego momentu wikła się w sieć przestępczych powiązań i środowisko handlarzy ludźmi. Teoretycznie fabuła na tym etapie powinna przyspieszyć, ale tak się nie dzieje. Właśnie tego rozwoju sytuacji brakuje mi tu najbardziej.

Dla mnie w tej książce wszystkiego było trochę za dużo. Odwołań, dygresji, rozpoczętych wątków, a nawet bohaterów… Z jednej strony bardzo doceniam stworzony portret psychologiczny niemal każdego z nich, z drugiej – zastanawiam się, czy było to w ogóle potrzebne, szczególnie w odniesieniu do postaci drugoplanowych. Osób na kartach jest tak dużo, że zwyczajnie potęguje to efekt chaosu. Biorąc pod uwagę fakt, że detektyw Jackson jest głównym bohaterem cyklu, na kartach powieści jest go zdecydowanie za mało.

Uważam również, że gdyby autorka większy nacisk położyła na sprawę kryminalną, fabuła bardzo by na tym skorzystała. Niestety, warstwa obyczajowa nadbudowała się nad samym śledztwem i przejęła prym. Przez moment miałam nawet wrażenie, że Atkinson dała się ponieść pisaniu tak bardzo, że zapomniała o wrażeniach czytelniczych i potrzebie uporządkowania tej rozległej narracji. Widać, że jest bardzo sprawna warsztatowo, ale jakby nie wzięła pod uwagę, że ktoś przez jej wynurzenia powinien jeszcze przebrnąć. Gdyby wyeliminować zbędne odniesienia, całość byłaby krótsza i, według moich odczuć, znacznie bardziej udana.

Raczej nie sięgnę po inne książki Kate Atkinson, ponieważ nie jestem miłośniczką takiego sposobu pisania. Mimo to doceniam jej warsztat twórczy i wyobraźnię – na tyle, by po uwzględnieniu wszystkich minusów doczytać omawiany tytuł do końca. Jeśli jednak ktoś gustuje w rozbudowanych pod względem fabularnym powieściach obyczajowych z wątkami kryminalnymi, prawdopodobnie „Bezkresne niebo” wpisze się w jego oczekiwania. Pieczołowitość, z jaką autorka podchodzi do świata przedstawionego, sprawia także, że tytuł wydaje się być doskonałą kanwą do scenariusza serialu.