Na Podlasiu Tom 2 Cecylia | Autor: Agnieszka Panasiuk

Co może być efektem żywego zainteresowania historią regionu? W połączeniu z pasją pisania i kreatywnym pomysłem wynikiem może być np. wyśmienita książka. Trylogia „Na Podlasiu” Agnieszki Panasiuk wysoko stawia poprzeczkę innym powieściom obyczajowym. Nie jest bowiem schematyczna, naiwna ani zbyt prosta, porusza również kwestię ważnych problemów społecznych. W drugim tomie serii poznajemy Cecylię- dziewczynę określaną mianem starej panny, trzymającą się na uboczu, niezwykle skrytą. Dotąd los zupełnie jej nie sprzyjał, ponadto budziła w innych wstręt lub współczucie. Osierocona, pozbawiona jakichkolwiek bliskich, szuka sobie zajęcia nie tylko, by zmienić o sobie opinię otoczenia, ale również z ogromnej wewnętrznej potrzeby. Nieoczekiwanie w życiu mieszczanki zaczynają pojawiać się niepowtarzalne okazje do zmian. Postanawia ona chwycić możliwości w swoje ręce i zrobić coś pożytecznego dla ludzi wokół. Kiedy decyduje się na bardzo odważne kroki, nie ma świadomości, jak wiele ryzykuje i ile przygód czeka ją w najbliższym czasie.

Powieść „Cecylia” Agnieszki Panasiuk to doskonały przykład wykorzystania tła historycznego do stworzenia wciągającej opowieści. Autorka wprawnie łączy wybrane, istotne elementy z przeszłości z losem wykreowanych bohaterów i zwykłą rzeczywistością chłopów, szlachty i mieszczan. Ta książka to echo dawnych lat, epoka skromnych panien i z uwagą praktykowanych tradycji. Tym razem dawne zwyczaje oglądane są oczami małego chłopca wychowanego bez matki, nad którym to bohaterka sprawuje okazjonalnie opiekę. Te wszystkie powinności (m.in. związane ze świętami, pracami w polu, czy obrządkiem religijnym) to prawdziwe smaczki dla każdego, kogo ciekawi, w jaki sposób żyło się w XIX wieku, gdy większą wagę przypisywano tradycjom i obowiązkom. Bohaterowie zaś są świetnym przykładem patriotyzmu, który wszystkimi możliwymi sposobami walczy o zachowanie tożsamości. Można wręcz odnieść dziwne wrażenie, że wiele słów wypowiadanych na temat sytuacji narodu polskiego idealnie pasuje do współczesności.

Jakie atuty książki Agnieszki Panasiuk warto jeszcze podkreślić? To z pewnością dbałość o szczegóły i powoływanie się na materiały źródłowe, wpływające na poczucie realności. Bohaterowie są bardzo dobrze dopracowani, mają wyraźne charaktery i chociaż autorka rzadko zdradza ich myśli oraz uczucia, to jednak czytelność sytuacji zostaje podana czytelnikowi jak na dłoni. Na uwagę zasługuje również język. Pięknie, płynnie stylizowany, pełen słów, które wyszły z użycia, a jednak w pełni zrozumiały. Tutaj nie ma nic na siłę, jak czasem zdarza się w powieściach obyczajowych, których akcja ma miejsce w dawnych czasach. U Agnieszki Panasiuk bohaterowie żyją i są niezwykle bliscy czytelnikowi, podobnie, jak ich plany, marzenia, nadzieje. Zachwycić mogą także opisy przyrody, malujące w wyobraźni cudowny klimat podlaskiej ziemi.

W porównaniu z pierwszym tomem trylogii, w „Cecylii” dzieje się o wiele więcej. Chociaż zdawać by się mogło, że czas w życiu bohaterki płynie zgodnie z kalendarzem wypełnionym po brzegi świeckimi i religijnymi świętami, obowiązkami związanymi z przygotowaniem i zbiorem darów natury, Cecylia ma ręce pełne również zupełnie innej roboty. Chce zostać nauczycielką, pomaga ubogim sąsiadom, a nawet poznaje tajniki konspiracji. Agnieszka Panasiuk wplata bowiem do powieści poruszającą, tragiczną wręcz historię unitów, którym zabroniono wyznawania wiary. Nie brak zatem dramatycznych, trzymających w napięciu wydarzeń. Wszystkie te elementy (mając na myśli: akcję, opisy, przemyślenia postaci) występują w idealnych wręcz proporcjach, dzięki czemu nie sposób oderwać się od lektury. P.S. Niespodzianka czeka również tych, którzy pokochali bohaterów „Antonii”!