Luterańska Tożsamość I Ekumenizm | Autor: Jerzy Sojka

Publikacja „Luterańska tożsamość i ekumenizm” to zbiór kilku tekstów, które składają się na dwa dokumenty, będące pokłosiem działalności Światowej Federacji Luterańskiej, które oscylują wokół tezy, że bycie luteraninem oznacza bycie ekumenicznym. Założenie to wybrzmiewa już w nazwie wspomnianej Federacji, która jest „wspólnotą Kościołów, które wyznają Trójjedynego Boga, są zgodne w zwiastowaniu Słowa Bożego i złączone wspólnotą ambony i ołtarza”, jak głosi jeden z fragmentów statutu rzeczonej organizacji.

Sięgająca po niniejszą publikację można więc oczekiwać odpowiedzi na pytanie co właściwie oznacza pojęcia „luterański”. A dokładnie czym jest Kościół luterański i luterańska teologia, czym jest cały ten system wartości i zachowań, które możemy określić mianem luterańskiego DNA. W pierwszym z dokumentów zamieszczonych w niniejszej pracy, a który nosi nazwę „Luterańska tożsamość” znajdują się trzy zestawy tez dotyczący rzeczonego tematu. Poruszają one takie kwestie jak sposoby wyznawania wiary w Boga, który w celu zbawienia ludzkości przybrał postać człowieka, czyli w jakiś tam sposób się uniżył, co wszak stanowi sedno Ewangelii. Sporom miejsca poświęcone jest roli rozróżnienia między Zakonem a Ewangelią, pojmowanie świata, jako stworzenia i pojmowania świeckiej odpowiedzialności za świat. Każda z tez zawiera w sobie sporo kwestii, które zostały krótko i rzeczowo skomentowane oraz opatrzone szerszym wyjaśnieniem dotyczącym kontekstu historycznego i współczesnego.

Instytut Luterański, którego prace często cytowane są w niniejszej publikacji, ma już ponad 50-letnią historią i jak można się przekonać podczas lektury wydał naprawę solidną dawkę owoców, które wciąż inspirują i pomagają zgłębić tak trudny i delikatny tematy, jak tożsamość, duchowość i wrażliwość. Każde z nich wiąże się z określonymi wyzwaniami, dla których drogowskazem mogą być właśnie wspomniane zestawy tez. Cele zebrania i prezentacji trzech zestawów tez zostały określone w przemowie do niniejszego dokumentu w następujący sposób:

„Poprzez trzy zestawy tez Instytut chce służyć communio Kościołów luterańskich, jak i pracy ekumenicznej. Przegląd zasadniczych elementów nauki reformatorów ma przypomnieć, co oznacza słowo „luterański”. Przedstawienie zasad luterańskiego ekumenizmu ma ukazać uniwersalno-kościelny, a więc „katolicki” charakter nauki luterańskiej. Wreszcie, celem tez jest podkreślenie zadania, jakim jest zachowanie i rozwój luterańskiej nauki wobec wielkich wyzwań teraźniejszości.”

To szalenie ciekawe, czy wręcz odkrywcze podejście, bo być może nie jestem jedynym, który luteranizm jako najstarszy i czołowy nurt protestantyzmu widział w opozycji do Kościoła katolickiego. Wszak to stanowczy gest i tezy, jakie zamanifestował Marcin Luter w XVI wieku, były początkiem reformacji, która z całą pewnością nie kojarzyła się z ekumenizmem. Jak widać całkiem błędnie, co może wynikać z nie dość pogłębionej analizy założeń tego ruchu, który w swojej istocie dążył przecież do odnowy chrześcijaństwa i chrześcijańskiej wspólnoty.

Drugą część niniejszej publikacji stanowi dokument zatytułowany „Zobowiązania Światowej Federacji Luterańskiej na Ekumenicznej Drodze do Wspólnoty Kościelnej”. Jest to klasyczny dokument studyjny przygotowany przez grupę roboczą złożoną z przedstawicieli siedmiu regionów geograficznych Federacji. Nie trudno się więc domyślić, że ma on charakter i wymiar globalny i skupia się przede wszystkim na aspektach praktycznych, takich jako świadectwo i służba.

Pozornie wydawać by się mogło, że jest to materiał hermetyczny i trudny w odbiorze dla osób nie związanych dotychczas z tą materią. Z całą pewnością trafi do poszukujących, którym bliski jest duch luterańskiej potrzeby odnowy i ekumenizmu właśnie czyli dialogu i lepszego zrozumienia.