Opowieści Belzebuba Dla Wnuka | Autor: Georgij Iwanowicz Gurdżijew

Nigdy jeszcze nie czytałam tak dziwnej książki. Mowa o „Opowieściach Belzebuba dla wnuka” autorstwa Gieorgija Iwanowicza Gurdżijewa. Publikacja nosi podtytuł „Obiektywnie bezstronna krytyka życia ludzi” i tym właśnie miała być – wykładem dotyczącym nie tylko kondycji ludzkiego ducha, ale również przedstawieniem chyba całej wiedzy o życiu na Ziemi. To ponad tysiąc stron tekstów, w których autor prezentuje swoje poglądy o człowieku, napisanych trudnym, rozwlekłym pełnym dygresji stylem, przez który brnie się bez przyjemności, jednak czasami warto, parafrazując Katarzynę Nosowską, nie skreślać książki tylko dlatego, że się jej nie rozumie.

Autor już we wstępie każe się dobrze zastanowić, czy chcemy brnąć w to dalej, a jednocześnie przestrzega przed czytaniem jego dzieła tylko dlatego, że zawsze doprowadza się swoje przedsięwzięcia do końca, bo nie w tym rzecz. Mówi o sobie, że zawsze wszystko robił inaczej niż większość, zatem i jego pisanie jest zupełnie inne, z czym trudno się nie zgodzić. Urodził się 1866 roku w Turcji jako dziecko Greka i Ormianki, a dorastał w atmosferze baśni, tradycji i niewytłumaczalnych zdarzeń. Burzliwe losy podróżnicze i polityczne doprowadziły go jednak ostatecznie do sławy uzdrowiciela i nauczyciela. W wyniku ciężkiego wypadku samochodowego w 1923 roku musiał całkowicie zmienić swoje życie, dlatego też zdecydował się na przekazanie swojej wiedzy w postaci książek. Napisał ich kilka, ale to „Opowieści Belzebuba dla wnuka” stanowią kwintesencję jego poglądów i największe życiowe dzieło.

Książka składa się z trzech części, w których autor podejmuje się zadania całkowitego pozbawienia czytelnika dotychczasowych przekonań, nawyków, poglądów i wierzeń, przekazania wiedzy o tym, co jest potrzebne do zbudowania nowego życia, a następnie zaprezentowaniu prawdy o świecie – innej niż ta, którą obecnie postrzegają ludzie. Wszystko to zostało zaprezentowane jako opowieści Belzebuba, który podróżując przez kosmos, wykłada całą swoją wiedzę ukochanemu wnuczkowi Hassinowi. Robi to z ułańską fantazją, tworząc całkiem nowe pojęcia nazywające to, co już zostało nazwane, przedstawiając wiedzę naukową i ezoteryczną w sposób wyjątkowo oryinalny. Nie sposób też pominąć milczeniem dawki poczucia humoru, która jest obecna w jego tekście. Człowieka nazywał trójmózgową istotą. Uważał, że nie jesteśmy stworzeniami stałymi, bo składamy się z całego mnóstwa jaźni i w zależności od tego, która bierze górę, ta zmienia człowieka. Ludzie muszą uwolnić się od wyobrażeń i nawyków, dlatego przykłada dużą wagę do zerwania z wszelkimi mechanicznie wykonywanymi czynnościami i reakcjami emocjonalnymi. Na drodze do rozwoju duchowego stawia na świadomą pracę obejmującą ciało, umysł, emocje i pragnienia.

Podobno poglądy Gurdżijewa oddziaływały na wielu słynnych polityków, z Hitlerem i Stalinem na czele. Natknęłam się również na opinie, że odegrały swoją rolę w działalności Janusza Palikota, który fascynował się tym mistykiem. Zdecydowanie należy do barwnych postaci, budzących kontrowersje zarówno w czasach sobie współczesnych, jak i dzisiaj. Poznawanie jego nauk jest szaloną przygodą, wymagającą i trudną, jednak warto ją podjąć, by wyjść poza schematy myślowe, w jakich żyjemy na co dzień.

Zwłaszcza, że jego książka została wydana przez Czarną Owcę bardzo starannie, w twardej oprawie i, mimo pokaźnych rozmiarów, w poręcznej formie. No, może przydałaby się większa czcionka. Tasiemka jako zakładka i oszczędna graficznie okładka dodają jej elegancji. Generalnie jednak jest to pozycja dla głęboko zainteresowanych nauczaniem Gurdżijewa i warto ją sobie dawkować w niewielkich porcjach, co akurat ułatwiają dosyć krótkie rozdziały. W przeciwnym razie może okazać się ciężkostrawna.

   “Opowieści Belzebuba dla wnuka” to zaledwie pierwsza z trzech części cyklu książek Gieorgija Iwanowicza Gurdżijewa.  Autor, po latach swoich podróży i wypadku samochodowym, postanowił zebrać swoje nauki i przemyślenia w jedną, spójną całość. Stworzył dzieło, które miało być ogólnodostępne i dotrzeć do ludzi na całym świecie.

   Pierwsza książka ma na celu zburzyć obecny światopogląd czytelnika a także podważyć idee i wartości w jakie wierzy. Gurdżijew w swoim, rozpoczynającym cykl tomie, zabiera czytelnika w podróż od początków świata do współczesności. Pod postacią Belzebuba opowiada wnukowi jak powstał nasz kosmos, planety, gwiazdy i Ziemia. Stara się przybliżyć historię ludzkości a także zobrazować przemianę człowieka na przestrzeni tysięcy lat.  Nazywa ludzi “trójmózgowymi istotami”, których egzystencja była dla Belzebuba intrygująca, dlatego postanowił bliżej przyjrzeć się tym istotom. Opowiada o swoich pobytach na Ziemi i za każdym razem wyciąga nowe wnioski i przemyślenia. Próbuje wniknąć w psychikę mieszkańców danych miejsc i skupia swoją uwagę na ich działania, wierzenia i wspólne cechy wszystkich ludzi. Bez skrupułów wyciąga z człowieka wady, jego skłonność do wojny, próżność, egoizm.

  “Opowieści Belzebuba dla wnuka” to bez wątpienia ciężka do przeczytania lektura. Nie tylko ze względu na dużą ilość stron, ale ze względu na treść i myśli jakie przekazuje. Nie jest to na pewno pozycja na jeden dzień czy pozycja, którą można czytać do poduszki. Ten okazały, niezwykły tom wymaga skupienia i poświęcenia odpowiedniej ilości czasu. Jak autor zaznacza i ostrzega czytelnika nie jest to literatura do jakiej jest przyzwyczajony. Czytając tę książkę trzeba się wyciszyć i wytężyć umysł, by móc chłonąć i kalkulować każde zdanie, akapit czy rozdział. Autor nie pomaga w zrozumieniu tekstu, ponieważ styl, konstrukcja zdań, w których mieszane są co rusz różne pojęcia, wymagają pełnego skupienia i otwartości.

   Historia jaką serwuje nam Gurdżijew jest niekiedy humorystyczna, interesująca, wciągająca, emocjonalna, czy nawet irytująca, zwłaszcza gdy niektóre stwierdzenia kłócą się z naszym postrzeganiem świata. Ale nie wyimagowani bohaterowie i akcja, rozgrywająca się wokół nich jest tutaj ważna, tylko to co autor chce nam przekazać poprzez właśnie te postacie i opowieści. One są zaledwie tłem i otoczką całej wiedzy i nauki.

   To co najbardziej mnie zaintrygowało w czasie czytania, to psychika człowieka i mechanika jego działań, która często pcha go do autodestrukcyjnego zachowania. Jego żądza posiadania i władania, zachłanność a także lekkość w prowadzeniu wojny i zabijaniu. Bohater próbuje przedstawić swoje obserwacje na ten temat i przedstawia swoje zdanie.

  Podsumowując, pierwszy tom wyrywa z człowieka, zakorzenione poglądy i idee. Autor daje do zrozumienia, że tak naprawdę nikt nie ma na nic wpływu. Każdy jest manipulowany, każdemu od najmłodszych lat czy pokoleń wpojono dane wartości. Człowiek może myśleć, że jest panem na tym świecie, że ma wszystko, ale tak naprawdę nie ma nic, bo jest niewolnikiem a nie “wolnym człowiekiem”. Dopóki nie oczyści umysłu i nie przyjrzy się swojej mechanice, działaniom i nie będzie ze sobą szczery do bólu, to nigdy nic nie zmieni.

A “Opowieści Belzebuba dla wnuka” mogą być możliwością na ponowne spojrzenie na otaczającą nas rzeczywistość.