Cywilizacje | Autor: Laurent Binet

Co by było gdyby, to pytanie zadaje sobie wiele osób. Często zastanawiamy się, co by się zdarzyło gdybyśmy postąpili inaczej, jak potoczyłoby się nasze życie gdybyśmy podjęli inne decyzje. To samo dotyczy historii świata, bo przecież gdyby to Ameryka odkryła Europę, a nie odwrotnie, wszystko potoczyłoby się zupełnie inaczej.
Laurent Binet to bardzo obiecujący pisarz francuski. Jego najsłynniejsza powieść to “Kryptonim HHhH” z 2014 roku, która w 2017 doczekała się ekranizacji. Jego kolejna książka “Siódma funkcja języka” został równie entuzjastycznie przyjęta przez czytelników i krytyków. Dlatego wszyscy fani z niecierpliwością czekali na kolejne dzieło autora, równocześnie stawiając mu wysoką poprzeczkę.

“Cywilizacje” to historia napisana na opak. To nie Kolumb przynosi kaganek oświecenia. Kiedy ten włoski żeglarz dopływa do wybrzeży Ameryki łacińskiej spotyka tam bardzo dobrze rozwiniętą cywilizację, która nie tylko może równać się europejskiej, ale jak się później okazuje, również ją przewyższyć. Kiedy w 1531 pierwsze statki Inków docierają do ówczesnego centrum świata, ich oczom ukazuje się bardzo niepokojący widok. Europa niszczona wewnętrznymi konfliktami zarówno państwowymi jak i religijnymi jest w bardzo trudnej sytuacji. Dodatkowo rozprzestrzenia się również epidemia dżumy, która niszczy i tak już upadającą cywilizację.

A gdyby tak Inkowie przywieźli świeże spojrzenie na to wszystko, pokazali europejczykom jak mogą wyjść z tych wszystkich kryzysów? A gdyby tak to Inkowie rządzili XVI wieczną Europą? Wszystko legalnie, na podstawie różnych porozumień i koligacji? Zadziwiające jest sposób myślenia tych kolonizatorów. Można powiedzieć, że Lauret Binet w postępowanie Inków wplata współczesne rozumienie świata. Równość i wolność, które wprowadzają całkowicie zmienia obraz XVI wiecznej Europy. Czytając “Cywilizacje” nie można się nadziwić, że tak oczywiste rozwiązania nie przyszły do głowy ówczesnym władcom.

Tak jak wcześniej wspominałam, “Cywilizacje” Laurenta Bineta to rozważania na temat tego, co by było gdyby historia świata weszła na zupełnie inne tory. Należy zwrócić uwagę, że autor bardzo dobrze przygotował się do przedstawienia ówczesnej sytuacji społeczno-ekonomiczno-religijnej. Dzięki temu cała historia ma bardzo realny wymiar. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że taki scenariusz byłby możliwy, a nawet bardzo prawdopodobny, gdyby taka sytuacja naprawdę miała miejsce.

Laurent Binet całą historię w “Cywilizacjach” opisuje za pomocą dzienników i listów. Dzięki czemu otrzymujemy obraz bez emocji. I to jest właśnie jedyny minus, który można zarzucić tej powieści. Jako czytelnicy oczekujemy rozbudowanych opisów uczuć, które towarzyszą bohaterom. Przy tak wielkich, można nawet powiedzieć epokowych wydarzeniach, chcemy dowiedzieć się czegoś więcej. Jakie emocje towarzyszyły przywódcom państw podczas negocjacji wielkich traktatów. Co spowodowało, że przywódca podjął takie, a nie inne decyzje. Niestety ten aspekt w “Cywilizacjach” Laurenta Bineta nie istnieje. Otrzymujemy suche fakty, konkretne działania bez szczegółowego uzasadnienia. O ile w przypadku prawdziwej historii może się to sprawdzić, tak w alternatywnej rzeczywistości jest to po prostu niewystarczające.

Bardzo przyjemnie jest się zaczytywać w takie dywagacje. Przysłowiowy efekt motyla jest tu bardzo widoczny. Jedno zmienione wydarzenie pociąga za sobą szereg następstw. Gdyby autor pokusił się o trochę więcej prywaty i dodania charakteru postaciom, “Cywilizacje” czytałoby się nie jak powieść z pogranicza fantasy i historii, a jako kronikę świata, który mógłby istnieć.