Propaganda | Autor: Edward L. Bernays

Bardzo popularnym i jednocześnie nieco przerażającym stwierdzeniem jest, że mass media to tak naprawdę czwarta władza. Szczególnie dzisiaj, w świecie telewizji i Internetu, kiedy liczy się szybkość, a nie trafność i prawdziwość informacji, możemy szczególnie przekonać się jak ogromny wpływ na politykę mają różnego rodzaju przekazy. Również niestety w Polsce, możemy dobitnie przekonać się jak ogromny wpływ na społeczeństwo (niezależnie czy negatywny czy pozytywny) może posiadać telewizja, i to nie tylko publiczna. Autor książki, Edward L. Bernays nazywany jest oficjalnie twórcą public relations i chociaż jego dzieło liczy sobie już prawie 100 lat, to właśnie współcześnie możemy zdać sobie sprawę jak wielki wpływ na nas i nasze otoczenie ma właśnie tytułowa propaganda.

W swojej książce Bernays rozkłada na czynniki pierwsze temat swojej najgłośniejszej i najbardziej wpływowej pracy. Dobitnie pokazuje czytelnikowi jakie elementy składowe wchodzą w propagandę oraz jaka jest w niej nasza rola. Trzeba przyznać, że niejednokrotnie podczas lektury odnosimy wrażenie, że autor w społeczeństwie widzi bezrozumną masę, która nie widzi przeszkód w tym by bez celu podążać za najbardziej popularną ideą. Z jednej strony możemy czuć się nieco oburzeni takimi zaskarżeniami, ale z drugiej strony należy zastanowić się czy to właśnie nie dzisiaj jesteśmy jeszcze bardziej pogrążeni w tym stanie aniżeli w roku 1928? Współczesne media w ogromnych ilościach wręcz obrzucają nas informacjami, poglądami i opiniami, które w swoim nieco głębszym znaczeniu noszą ze sobą przekaz mówiący o tym jak powinniśmy robić i myśleć. Każdy z nas i na każdym kroku jest niejako ofiarą współczesnej propagandy, którą jak określa autor, możemy odnaleźć w każdym aspekcie życia. Nie ma znaczenia czy obserwujemy polityków, oglądamy reklamę proszku do prania czy zastanawiamy się nad wsparciem fundacji charytatywnej- wszędzie mamy do czynienia z propagandą. Jak już wspomniałem wcześniej, Edward L. Bernays ujmuje to w nieco dobitne słowa, ale jednocześnie widzi on w temacie swojego dzieła również elementy pozytywne i takie wartości niesie ze sobą jego książka. Wszystko to przekazuje językiem dość prostym, logicznym dla każdego człowieka, który nawet nigdy nie miał styczności z podstawami public relations. Pokazuje nam nie tylko jego charakterystykę polityczną, ale także oddziaływanie na takie elementy życia społecznego jak walka o równouprawnienie, edukację czy sztukę. Wszystko to sprawia, że przez większość lektury całkowicie zapominamy o tym, że książka powstała prawie 100 lat temu w zupełnie innych realiach i innej formie przekazu. To pokazuje jak uniwersalny charakter ma „Propaganda” i co najbardziej nieszczęsne dla nas- nic nie zapowiada zmiany takiego stanu rzeczy. Myślę, że choć jest to tytuł z gatunku literatury popularnonaukowej to warto od czasu do czasu sięgnąć po lekturę choć jednego z rozdziałów tejże książki by na własne oczy zobaczyć jak daleko sięgają macki tego niewidzialnego potwora. Pytanie tylko brzmi czy tak łatwo będziemy dalej jej biernymi ofiarami?

Niedawne wydarzenia w Stanach Zjednoczonych pokazały dobitnie jak ogromny wpływ na społeczeństwo mają słowa polityków i towarzysząca temu narracja. Niesieni słowami dotychczasowych przywódców, niektórzy ich odbiorcy ślepo podążają za tymi opiniami w które wplatane są pomniejsze, ale nie mniej istotne sugestie. Niestety, nic nie wskazuje na to by nastąpiła zmiana stanu rzeczy, a propaganda tak jak przynosiła ogromny sukces 100 lat temu, tak i dziś ma jeszcze większe powody do świętowania. Trzeba przyznać, że poznając dzięki autorowi naszą „bohaterkę” staje się nam ona nieco bliższa, a z pewnością jesteśmy w stanie zrozumieć i docenić jej znaczenie. Mam nadzieję, że dzięki takim publikacjom i odnawianiu dawnych dzieł popularnonaukowych, nie tylko poznamy przeszłe poglądy, ale także z innej perspektywy spojrzymy na współczesne realia. „Propaganda” Edwarda L. Bernaysa świetnie nam taki obraz przekazuje i z pewnością zachęca po inne, podobne temu tytuły.